Page 49 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน
P. 49
แนวคิดและกลไกสิทธิมนุษยชน
ในอาเซียน
บทที่ ๔ เป็นการวิเคราะห์แนวคิดและกลไกสิทธิมนุษยชนในอาเซียนซึ่งเป็นที่มาส�าคัญในการพัฒนาตราสาร
ด้านสิทธิมนุษยชนส�าหรับอาเซียนซึ่งจะได้กล่าวถึงในรายละเอียดต่อไปในบทที่ ๕ โดยเนื้อหาของบทที่ ๔ นี้แบ่งออกเป็น
สองส่วน คือ ในส่วนแรกวิเคราะห์พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนที่เกิดจากกฎบัตรอาเซียน และในส่วนที่สองว่าด้วยกลไก
สิทธิมนุษยชนในอาเซียนซึ่งมีสองกลไกหลัก คือ คณะกรรมาธิการระหว่างรัฐบาลอาเซียนว่าด้วยสิทธิมนุษยชนและ
คณะกรรมาธิการอาเซียนและคณะกรรมาธิการอาเซียนว่าด้วยการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิสตรีและสิทธิเด็ก
๔.๑ กฎบัตรอาเซียน
กฎบัตรอาเซียน (ASEAN Charter) ซึ่งเสมือนเป็นรัฐธรรมนูญที่วางโครงสร้างและกรอบแนวทางการ
ท�างานของอาเซียน โดยได้มีการบรรจุหลักการสิทธิมนุษยชนไว้เป็นหนึ่งในค่านิยมพื้นฐานหลักของการก่อตั้งประชาคม
อาเซียน หลักการสิทธิมนุษยชนปรากฏอยู่ในกฎบัตรอาเซียน หมวดที่ ๑ เรื่องวัตถุประสงค์และหลักการ มาตราที่ ๑.๗ ซึ่ง
ระบุว่า “เพื่อเสริมสร้างประชาธิปไตย เพิ่มพูนธรรมาภิบาล และหลักนิติธรรม ตลอดจนส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน
และเสรีภาพขั้นพื้นฐานโดยค�านึงถึงสิทธิและหน้าที่ของรัฐสมาชิกของอาเซียน” และหมวดที่ ๒ เรื่องหลักการ มาตราที่ ๒ (i)
“การเคารพเสรีภาพพื้นฐาน การส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนและการส่งเสริมความยุติธรรมทางสังคม” การรวมเอา
หลักการสิทธิมนุษยชนไว้ในกฎบัตรอาเซียนสะท้อนให้เห็นถึงการตระหนักถึงความส�าคัญของสิทธิมนุษยชนในฐานะ
องค์ประกอบส�าคัญของการอยู่ร่วมกันภายใต้ประชาคมที่มีความหลากหลาย ทั้งด้านเชื้อชาติ ศาสนา ภาษา สังคม วัฒนธรรม
และการเมือง การเคารพสิทธิเสรีภาพของบุคคลโดยรัฐ หรือระหว่างบุคคลด้วย จึงเป็นเงื่อนไขที่จ�าเป็นอย่างยิ่งที่จะผสาน
ความแตกต่างหลากหลายของคนในประชาคมไว้ได้ด้วยกัน
48
ส�ำนักงำนคณะกรรมกำรสิทธิมนุษยชนแห่งชำติ
