Page 46 - คู่มือประเมินผลด้านสิทธิมนุษยชนอย่างรอบด้าน (Human Rights Due Diligence Handbook) ของธุรกิจการโรงแรม
P. 46
ลักษณะเฉพาะของกระบวนการประเมินด้านสิทธิมนุษยชน
ไม่ว่าคุณจะใช้วิธีประเมินผลกระทบอย่างไร ปัจจัยต่อไปนี้จะช่วยให้คุณสร้างความมั่นใจได้ว่าวิธีนั้นจะสะท้อน
“หัวใจ” ของสิทธิมนุษยชน
• ใคร? กลุ่มผู้มีส่วนได้เสียที่น่าจะได้รับผลกระทบ หัวใจของการประเมินอยู่ที่สิทธิและมุมมองของผู้มีส่วนได้เสีย
ที่อาจได้รับผลกระทบ เพื่อทำาความเข้าใจอย่างถ่องแท้ถึงผลกระทบจากบริษัท ยกตัวอย่างเช่น หากมีเกษตรกร
สูญเสียที่ดินทำากินหนึ่งแปลงจากการประกอบการของบริษัท บริษัทก็สามารถจ่ายค่าชดเชยได้โดยตรง
แต่ในกรณีอื่น เกษตรกรอาจสูญเสียหนทางในการดำารงชีพในระยะยาว รวมถึงสถานะทางสังคมไปด้วย เมื่อเขา
สูญเสียที่ดินทำากิน ถ้าหากบริษัทไม่ได้ข้อมูลจากปากคำาเกษตรกรรายนั้นเอง ก็ยากที่จะเข้าใจว่าเขาประสบผลกระ
ทบอะไรบ้างจากการประกอบการของบริษัท
• อะไร? สิทธิมนุษยชนที่ได้รับการยอมรับในระดับสากลทุกข้อ กระบวนการประเมินผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชน
จะต้องใช้สิทธิมนุษยชนสากลเป็นกรอบตั้งต้น รวมถึงมาตรฐานที่ใช้กับปัจเจกบุคคลหรือกลุ่มบุคคลที่อาจ
เปราะบางหรืออ่อนไหวเป็นพิเศษ เช่น กลุ่มชาติพันธุ์ ผู้พิการ เป็นต้น ข้อนี้แปลว่ากระบวนการประเมินควรมี
ลักษณะต่อไปนี้
• มีขอบเขตที่กว้าง แทนที่จะจำากัดอยู่เพียงวาระของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งในบริษัท
• พิจารณาผลกระทบต่อตัวบุคคล ไม่ใช่เฉพาะระดับครัวเรือนหรือชุมชนเท่านั้น
• ระบุกรณีที่กฎหมายคุ้มครองสิทธิมนุษยชนของคนบางกลุ่ม (เช่น แรงงานข้ามชาติ) น้อยกว่าสิทธิ
ของคนกลุ่มอื่น
• ระบุความท้าทายด้านสิทธิมนุษยชนที่มีอยู่เดิมในสังคม (เช่น ทัศนคติเหยียดหยามและเลือกปฏิบัติ
ต่อแรงงานข้ามชาติ)
• มองให้พ้นไปจากกลุ่มผู้มีส่วนได้เสียที่ชัดเจนที่สุด ว่าจะได้รับผลกระทบ รวมไปถึงกลุ่มอื่นๆ ทั้งที่อยู่
ภายในและภายนอกขอบเขตการปฏิบัติการของบริษัท และครอบคลุมกลุ่มที่เปราะบาง
หรืออยู่ชายขอบ
• อย่างไร? ด้วยการใช้วิธี “ปรึกษาหารืออย่างมีความหมาย” (Meaningful Consultation) ถ้าหากบริษัท
ไม่ปรึกษาตัวผู้มีส่วนได้เสียโดยตรง กระบวนการประเมินก็ไม่อาจนำามุมมองของพวกเขาเข้ามาประกอบได้
นั่นหมายความว่าบริษัทของคุณต้องไม่ใช้วิธีคิดแบบ “ทำาให้จบๆ ไป” เท่านั้น – ดูส่วนถัดไปสำาหรับรายละเอียด
ของกระบวนการ “ปรึกษาหารืออย่างมีความหมาย”
• ที่ไหน? ตลอดสายสัมพันธ์ทางธุรกิจและกิจกรรมทางตรงของบริษัท กระบวนการ HRDD เรียกร้องให้บริษัท
พิจารณาว่าความสัมพันธ์ทางธุรกิจต่างๆ ของตนอาจก่อให้เกิดผลกระทบอะไรบ้าง กระบวนการประเมินผล
กระทบทั่วๆ ไปอาจมองว่า ผลกระทบตกทอด (Legacy Impacts) ซึ่งบริษัทได้รับมาจากการควบรวม
หรือซื้อกิจการของบริษัทอื่นนั้นอยู่ “นอกเหนือขอบเขต” ความรับผิดชอบของบริษัท แต่แท้ที่จริง
ผลกระทบเหล่านี้อยู่ในขอบเขตความรับผิดชอบของบริษัทอย่างแน่นอน เมื่อมองจากมุมการประเมิน
ด้านสิทธิมนุษยชน – ดูส่วนถัดไปสำาหรับรายละเอียดเกี่ยวกับความสัมพันธ์ทางธุรกิจ
44
