Page 85 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546

แนวคิด หลักการสิทธิมนุษยชน

และหลักกฎหมายระหว่างประเทศที่เกี่ยวข้อง

ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน ค.ศ. ๑๙๔๘ (Universal Declaration of Human Rights - UDHR) ได้ก�าหนดหลักการ
123
พื้นฐานส�าคัญเกี่ยวกับ “สิทธิมนุษยชน” ไว้สองประการ ได้แก่ มนุษย์ทั้งปวงเกิดมามีอิสระและเสมอภาคกันในศักดิ์ศรีและสิทธิ และ
มนุษย์ทุกคนมีสิทธิและเสรีภาพพื้นฐานทั้งปวงโดยไม่ค�านึงถึงความแตกต่างไม่ว่าอย่างใดๆ ไม่ว่าจะเป็นเชื้อชาติ ผิว เพศ ภาษา ศาสนา
124
ความคิดเห็นทางการเมือง ทรัพย์สิน การเกิดหรือสถานะอื่นใด หลักการพื้นฐานเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชนดังกล่าวยังได้รับการรับรอง
และคุ้มครองไว้โดยชัดแจ้งในอนุสัญญาแห่งยุโรปว่าด้วยการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนและเสรีภาพขั้นพื้นฐาน ค.ศ. ๑๙๕๐ (European
Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms – EU Convention) อีกด้วย อนุสัญญาแห่ง

ยุโรปฯ ก�าหนดให้รัฐภาคีให้การคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพตามที่ก�าหนดไว้ในอนุสัญญานี้แก่บุคคลทุกคนที่อยู่ภายใต้เขตอ�านาจของตน 125
126
สิทธิและเสรีภาพต่างๆ ดังกล่าว เป็นไปในท�านองเดียวกับที่ก�าหนดไว้ในปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน ค.ศ. ๑๙๔๘ โดยนัย
ดังกล่าว “สิทธิมนุษยชน” จึงได้แก่ สิทธิและเสรีภาพขั้นพื้นฐานที่เกิดมาพร้อมกับความเป็นมนุษย์ หรือสิทธิตามธรรมชาติที่ติดอยู่กับ

ตัวบุคคลและติดมากับตัวบุคคลในฐานะเป็นมนุษยย์คนหนึ่ง โดยเท่าเทียมกัน เพื่อด�ารงชีวิตอย่างมีศักดิ์ศรี และโดยไม่ค�านึงถึงความ
แตกต่างในเรื่องเชื้อชาติ สัญชาติ อายุ สีผิว เพศ ภาษา ศาสนา และสถานภาพ รวมทั้งความเชื่อทางการเมือง หรือความเชื่ออื่นๆ ที่
ขึ้นกับพื้นฐานทางสังคม

สิทธิมนุษยชนจึงเกี่ยวด้วยคุณค่าหรือศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์และสิทธิเสรีภาพตามธรรมชาติของมนุษย์ทุกคน (inherent to
all human beings) ที่มิอาจจะถูกพรากไปจากมนุษย์ทุกคนได้ เช่น สิทธิในการมีชีวิต เสรีภาพ และความมั่นคง สิทธิที่จะไม่ตกเป็นทาส
หรือถูกกระท�าทรมานหรือการปฏิบัติที่ป่าเถื่อนหรือไร้มนุษยธรรม สิทธิที่จะได้รับการยอมรับว่าเป็นบุคคลตามกฎหมาย โดยนัย

ดังกล่าว สิทธิมนุษยชนจึงเป็นสิทธิและเสรีภาพขั้นพื้นฐานตามธรรมชาติของมนุษย์ทั่วโลกและได้ร้บการยอมรับในทางสากลถึงการ
ด�ารงอยู่ของสิทธิและเสรีภาพขั้นพื้นฐานดังกล่าวของมนุษย์ทุกคน ดังนั้น “สิทธิมนุษยชนสากล” (Universal human rights) นอกจาก

จะได้รับการรับรองและคุ้มครองโดยชัดแจ้งตามกฎหมายภายในของแต่ละประเทศ โดยเฉพาะกฎหมายในระดับรัฐธรรมนูญ อันท�าให้
สิทธิมนุษยชนมี “คุณค่าทางกฎหมาย” ในระดับสูงสุดในอันที่มิอาจจะล่วงละเมิดได้แล้ว สิทธิมนุษยชนสากลยังได้รับการรับรองและ
คุ้มครองโดยกฎหมายและกฎเกณฑ์ต่างๆ ในทางระหว่างประเทศอีกด้วย ไม่ว่าจะเป็นในรูปของสนธิสัญญา (treaties) กฎหมายจารีต

ประเพณี (customary international law) หลักการทั่วไป (general principles) และกฎหมายระหว่างประเทศในรูปแบบอื่นๆ อัน
ก่อให้เกิด “หลักสิทธิมนุษยชนสากล” ขึ้นในทางระหว่างประเทศ ผลที่ตามมาก็คือ มนุษย์หรือปัจเจกชนทั้งหลายจึงมิได้มีแต่เพียงสิทธิ

และเสรีภาพขั้นพื้นฐานดังกล่าวเท่านั้น หากแต่มนุษย์หรือปัจเจกชนแต่ละคนยังมีหน้าที่ที่จะต้องเคารพสิทธิมนุษยชนของมนุษย์หรือ
ปัจเจกชนซึ่งกันและกันด้วย ในท�านองเดียวกัน รัฐบาลหรือหน่วยงานต่างๆ ของรัฐ ตลอดจนเจ้าหน้าที่ของรัฐก็มีหน้าที่ที่จะต้องให้ความ
เคารพต่อสิทธิมนุษยชนของปัจเจกชนทุกคนเช่นเดียวกัน โดยให้การสนับสนุนและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนของปัจเจกชนทุกคน และโดย

123
UDHR, Article 1 “All human beings are born free and equal in dignity and rights. They are endowed with reason and
conscience and should act towards one another in a spirit of brotherhood.”
124
UDHR, Article 2 “Everyone is entitled to all the rights and freedoms set forth in this Declaration, without distinction of any
kind, such as race, colour, sex, language, religion, political or other opinion, national or social origin, property, birth or other status….”
125
EU Convention 1950, Article 1 Obligation to respect Human Rights “The High Contracting Parties shall secure to everyone
within their jurisdiction the rights and freedoms defined in Section I of this Convention.”
126
EU Convention 1950, SECTION 1 RIGHTS AND FREEDOMS
64
ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖