Page 196 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546
P. 196
อะไรที่ต�ำรวจไทยท�ำไม่ได้ เพรำะฉะนั้นเรื่องยำเสพติด ผมมั่นใจว่ำต�ำรวจไทยจัดกำรได้...” พร้อมเคยกล่าวด้วยว่า “...ถ้ำจะมีผู้ค้ำตำย
ไปบ้ำงก็เป็นเรื่องปกติ บำงทีถูกยิงตำยแล้วต้องถูกยึดทรัพย์ด้วย ผมคิดว่ำเรำต้องเหี้ยมพอกัน”
(๓) พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร ก�าหนดกรอบเวลาปฏิบัติการ “ที่เร่งรัดอย่างมาก” กล่าวคือ เจ้าหน้าที่ของรัฐจะต้อง
ปฏิบัติการให้บรรลุเป้าหมายตามนโยบายในการปราบปรามยาเสพติดภายในช่วงระยะเวลาเพียงสามเดือน คือ ระหว่างวันที่ ๑ กุมภาพันธ์
๒๕๔๖ ถึงวันที่ ๓๐ เมษายน ๒๕๔๖ ภายหลังจากที่ พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร ประกาศและมอบหมายนโยบายดังกล่าวแก่เจ้าหน้าที่
ของรัฐระดับสูงไม่กี่วัน
(๔) พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร ก�าหนด “เกณฑ์ชี้วัดผลส�าเร็จ” และใช้เป็นเป้าหมายของการปฏิบัติการของเจ้าหน้าที่
ของรัฐตามนโยบายดังกล่าวไว้อย่างเคร่งครัด โดยมุ่งเน้นการลดยอดเป้าหมายหรือจ�านวนผู้ค้าและผู้เกี่ยวข้องกับยาเสพติดให้ได้
ตาม “อัตราร้อยละ” ที่ก�าหนดไว้ในแต่ละช่วงเวลาของการปฏิบัติการเป็นส�าคัญ และก�าหนดให้ทุกอ�าเภอต้องรายงานผลการด�าเนินการ
ต่อศูนย์ปฏิบัติการต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติดจังหวัด (ศตส. จ.) ภายในเวลา ๑๖.๓๐ นาฬิกา และศูนย์ปฏิบัติการต่อสู้เพื่อเอาชนะ
ยาเสพติดจังหวัด (ศตส. จ.) ต้องรายงานให้กระทรวงมหาดไทยทราบภายในเวลา ๑๘.๐๐ นาฬิกา แม้จะไม่มีความเคลื่อนไหว เพื่อให้
กระทรวงมหาดไทยประเมินและแก้ไข และพิจารณาภาพรวมในแต่ละวันว่ามีจุดแข็ง จุดอ่อนอย่างไร
(๕) พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร ก�าหนด “เงื่อนไขกดดัน” การปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ของรัฐที่เกี่ยวข้อง โดยใช้
นโยบายการให้รางวัลตอบแทนและการลงโทษ (Reward and Punishment) เพื่อให้เจ้าหน้าที่ของรัฐปฏิบัติการให้เป็นไปตามนโยบาย
ดังกล่าวของรัฐบาลอย่างเคร่งครัด นายกรัฐมนตรีในขณะนั้นได้ก�าหนด “มาตรการจูงใจ” เจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติการตามนโยบาย โดยเฉพาะ
อย่างยิ่ง “มาตรการตอบแทนให้เจริญก้าวหน้าในหน้าที่ราชการเร็วเป็นพิเศษ” (ระบบ Fast-track) และการให้เงินรางวัลสินบนน�าจับ
ในทางตรงกันข้าม เจ้าหน้าที่ของรัฐที่ไม่สามารถปฏิบัติการให้เป็นไปตามเป้าหมายตามนโยบายดังกล่าว จะต้องถูกบังคับตาม
“มาตรการลงโทษอย่างรุนแรง” โดยเฉพาะเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครองระดับสูง ได้แก่ ผู้ว่าราชการจังหวัดและผู้บังคับการต�ารวจภูธรจังหวัด
จะต้องพ้นจากต�าแหน่งหรือถูกสั่งย้ายให้ไปปฏิบัติราชการในพื้นที่อื่น การก�าหนดเงื่อนไขกดดันการปฏิบัติการของเจ้าหน้าที่ดังกล่าว
ข้างต้นมีลักษณะเป็น “การควบคุมเจตนา” ของเจ้าหน้าที่ของรัฐให้ต้องปฏิบัติการให้เป็นไปตามเป้าหมายที่ก�าหนดไว้ให้ได้มากที่สุด
ส่งผลให้เจ้าหน้าที่ของรัฐตกอยู่ในสภาวะกดดันและจ�าเป็นต้องปฏิบัติการต่างๆ “อย่างเร่งรีบ” เพื่อ “ตอบสนองเจตนา” ของ
พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร ผู้ก�าหนดนโยบายให้ได้มากที่สุด
จึงกล่าวได้ว่า ในการก�าหนดและการมอบหมายนโยบายในการท�าสงครามขั้นแตกหักกับยาเสพติดของรัฐบาล
ดังกล่าวข้างต้น ไม่ปรากฏว่า พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร ย�้าเน้นให้เจ้าหน้าที่ของรัฐที่เกี่ยวข้องปฏิบัติการโดยยึดหลักนิติธรรม-นิติรัฐ
และหลักการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชนแต่อย่างใด ทั้งๆ ที่ พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร ในฐานะนายกรัฐมนตรีและ “ผู้ก�าหนด
นโยบาย” ดังกล่าว ย่อมจะ “ทราบ” และ “คาดหมายล่วงหน้าได้” ถึง “ผลกระทบในมิติต่างๆ” ที่อาจจะเกิดขึ้นแก่ประชากรพลเรือน
จากการด�าเนินนโยบายในการท�าสงครามขั้นแตกหักกับยาเสพติด โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การสูญเสียต่อชีวิตและทรัพย์สินของประชากร
พลเรือน หากแต่ พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร มิได้ตระหนักถึงผลกระทบที่อาจจะเกิดขึ้นจากการด�าเนินนโยบายดังกล่าวต่อสิทธิเสรีภาพ
ของประชากรพลเรือนแต่อย่างใด
๕.๑.๒ ลักษณะของการด�าเนินนโยบายในการท�าสงครามขั้นแตกหักกับยาเสพติด
เพื่อการปฏิบัติการให้เป็นไปตามเป้าหมายตามนโยบายในการท�าสงครามขั้นแตกหักกับยาเสพติดของรัฐบาล
พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร เจ้าหน้าที่ของรัฐระดับสูงและเจ้าหน้าที่ของรัฐในระดับต่างๆ ที่เกี่ยวข้องจึงรับนโยบายไปแปลงสู่การปฏิบัติการ
อย่างเร่งรีบเพื่อตอบสนองนโยบายดังกล่าวให้ได้เร็วที่สุดและมากที่สุด การแปลงนโยบายไปสู่การปฏิบัติการของเจ้าหน้าที่ของรัฐมี
“ลักษณะเฉพาะ” ซึ่งสามารถสรุปได้ ดังนี้
175
ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖
