Page 76 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง ปัญหาเยาวชนหญิงที่ตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควรกับมิติสิทธิมนุษยชน
P. 76
เมื่อรัฐไม่สามารถบริการการยุติการตั้งครรภ์ที่ปลอดภัย ราคาถูก มีประสิทธิภาพ เข้าถึงง่าย
ผู้หญิงจึงต้องลักลอบยุติการตั้งครรภ์ ท�าให้การท�าแท้งหรือยุติการตั้งครรภ์ในรูปแบบต่างๆ ไม่มีการ
ประเมินคุณภาพ มีระบบจัดมาตรฐานที่ปลอดภัย ต่อสุขภาวะ น�าไปสู่การบาดเจ็บ ภาวะแทรกซ้อน
พิการ เสียชีวิต ซึ่งขัดต่อหลักสิทธิอนามัยเจริญพันธุ์ ซึ่งถือว่า ประมวลกฎหมายมาตรา ๓๐๑ - ๓๐๕
ขัดต่อหลักสิทธิอนามัยเจริญพันธุ์ที่ว่าด้วยสิทธิในการดูแลและป้องกันสุขภาพ และรวมไปถึงสิทธิใน
การมีชีวิตอยู่อย่างมีศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ผู้หญิงมีสิทธิที่จะไม่ตกอยู่ในอันตรายจากการตั้งครรภ์,
ไม่ตกอยู่ในอันตรายเพราะการท�าแท้งที่ไม่ปลอดภัย, ไม่ตกอยู่ในอันตรายเพราะขาดบริการสุขภาพ
ที่ปลอดภัย ขาดบริการให้ค�าปรึกษา (จิตติมา ภาณุเดช และคณะ, ๒๕๕๐)
นอกจากนี้ จากการศึกษาฎีกาที่เกี่ยวข้องกับการลักลอบท�าแท้ง ยุติการตั้งครรภ์ พบว่าหญิง
ที่ยินยอมให้ผู้อื่นท�าแท้งลูกนั้น ถือว่ามีส่วนร่วมในการกระท�าความผิด ไม่ถือว่าเป็นผู้เสียหาย เช่น
ใน ค�าพิพากษาศาลฎีกาที่ ๙๕๔/๒๕๐๒ ที่ผู้หญิงยินยอมให้ท�าแท้งจนตนเองถึงแก่ความตาย
ซึ่งพ่อของผู้หญิงคนนั้นฟ้องขอให้ศาลลงโทษจ�าเลยที่เป็นผู้ท�าแท้งให้ผู้หญิงคนนั้น ศาลจึงไม่ลงโทษ
เนื่องจากถือว่าผู้ตายไม่ใช่ผู้เสียหาย แต่เป็นร่วมกระท�าความผิด พ่อของผู้ตายจึงไม่มีสิทธิฟ้อง (STD
Lawcenter, 2012) ซึ่งศาลไม่เพียงคุ้มครองสิทธิในการดูแลและป้องกันสุขภาพให้กับผู้หญิง เพราะ
ถือว่าการท�าแท้งเป็นอาชญากรรม ผิดตามประมวลกฎหมายอาญา ซึ่งสะท้อนให้เห็นการขาดส�านึก
ในสิทธิของผู้หญิงต่อการตัดสินใจว่าจะมีบุตรหรือไม่และจะมีเมื่อใด มากไปกว่านั้นนอกเหนือ
การกระท�าความผิดทางอาญา ฐานท�าให้แท้งลูกโดยหญิงนั้นยินยอมตามประมวลกฎหมายอาญา
ศาลยังได้มุ่งประเด็นไปยังผู้กระท�าแท้งให้หญิงในประเด็นอื่นๆ อีกด้วย ซึ่งน�าไปสู่การก�าหนดการ
ลงโทษที่มากขึ้นต่อจ�าเลย เช่น ในค�าพิพากษาศาลฎีกาที่ ๙๒๘๓/๒๕๕๑ ที่
“ศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษจ�าเลยฐานประกอบกิจการสถานพยาบาลโดยไม่ได้รับใบ
อนุญาต จ�าคุก ๒ ปี ฐานประกอบวิชาชีพเวชกรรมโดยมิได้เป็นผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม
จ�าคุก ๒ ปี ฐานประกอบโรคศิลปะ โดยมิได้ขึ้นทะเบียนและรับใบอนุญาต จ�าคุก ๖ เดือน
รวมจ�าคุก ๔ ปี ๖ เดือน ลดโทษให้กึ่งหนึ่ง คงจ�าคุก ๒ ปี ๓ เดือน ริบของกลาง ศาล
อุทธรณ์ภาค ๔ พิพากษาแก้เป็นว่า ความผิดฐานประกอบกิจการสถานพยาบาลโดยไม่ได้
รับใบอนุญาต จ�าคุก ๑ ปี ความผิดฐานประกอบวิชาชีพเวชกรรมโดยมิได้เป็นผู้ประกอบ
วิชาชีพเวชกรรมและความผิดฐานประกอบโรคศิลปะโดยมิได้ขึ้นทะเบียนและรับใบอนุญาต
ส�ำนักงำนคณะกรรมกำรสิทธิมนุษยชนแห่งชำติ // 75
