Page 83 - รายงานผลการศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง แนวทางการมีส่วนร่วมของประชาชนในการกำหนดแนวเขตที่ดินของรัฐ

๕๖

วิชำชีพ ทุกพื้นที่ ทุกภำคส่วนของประเทศจะได้ร่วมกันใช้สิทธิในกำรรับรู้ข่ำวสำรเกี่ยวกับกำรด ำเนินงำน

ของหน่วยงำนของรัฐในเรื่องต่ำงๆ ทั้งเพื่อกำรคุ้มครองสิทธิประโยชน์ของตนเอง หรือของชุมชนและสังคม
โดยส่วนรวม ก็จะส่งผลอย่ำงส ำคัญที่ท ำให้เจตนำรมณ์ของกำรส่งเสริมสิทธิรับรู้ข้อมูลข่ำวสำรบรรลุ

เป้ำหมำย และสำมำรถส่งผลต่อกำรเปลี่ยนแปลงอย่ำงเป็นรูปธรรมที่ชัดเจนในเวลำอันใกล้นี้ได้

(2.3) หลักกำรและแนวคิดของพระรำชบัญญัติข้อมูลข่ำวสำรของรำชกำร พ.ศ. 2540

พระรำชบัญญัติข้อมูลข่ำวสำรของรำชกำร พ.ศ. 2540 มีหลักกำรและแนวคิดเพื่อ
1) ให้ประชำชนมีโอกำสรับรู้ข้อมูลข่ำวสำรเกี่ยวกับกำรด ำเนินกำรต่ำงๆ ของรัฐ

โดยก ำหนดข้อยกเว้นให้ชัดเจน เพื่อให้ประชำชนใช้สิทธิรับรู้ข้อมูลข่ำวสำรเพื่อกำรมีส่วนร่วมในกำร

ก ำหนดนโยบำยและกำรตรวจสอบกำรใช้อ ำนำจรัฐให้เป็นไปอย่ำงโปร่งใส อันเป็นหลักกำรพื้นฐำนที่ส ำคัญ

ยิ่งต่อกำรพัฒนำสังคมประธิปไตย
2) รับรองสิทธิของประชำชนในกำรเข้ำถึงข้อมูลข่ำวสำรของรำชกำร ที่อยู่ใน

ครอบครองของรัฐ ได้แก่สิทธิในกำรขอค ำปรึกษำ สิทธิในกำรตรวจดูข้อมูล สิทธิในกำรขอข้อมูลข่ำวสำรอื่นใด

ของรำชกำร สิทธิในกำรขอส ำเนำหรือส ำเนำที่มีกำรรับรอง สิทธิในกำรได้รู้ถึงข้อมูลส่วนบุคคล สิทธิในกำร

ด ำเนินกำรแทนผู้เยำว์ สิทธิในกำรร้องเรียน และสิทธิในกำรอุทธรณ์ ฯลฯ
3) ข้อมูลข่ำวสำรของข้อมูลรำชกำรเกือบทั้งหมด หรือส่วนใหญ่สำมำรถเปิดเผยได้

ภำยใต้หลักกำรที่ว่ำ “เปิดเผยเป็นหลัก ปกปิดเป็นข้อยกเว้น” โดยข้อยกเว้นจะมีได้เฉพำะกรณีที่มี

กฎหมำยก ำหนดว่ำไม่ต้องเปิดเผยเท่ำนั้น

(2.4) วิธีกำรเปิดเผยข้อมูลข่ำวสำร

พระรำชบัญญัติข้อมูลข่ำวสำรของรำชกำร พ.ศ. 2540 ก ำหนดวิธีในกำรเปิดเผย

ข้อมูลข่ำวสำรไว้ 4 วิธี ดังนี้

1) เปิดเผยโดยกำรน ำข้อมูลข่ำวสำรที่กฎหมำยก ำหนดลงพิมพ์ในรำชกิจจำ
นุเบกษำ

2) เปิดเผยโดยกำรตั้งแสดงไว้ในสถำนที่ที่หน่วยงำนจัดเตรียมไว้ให้ประชำชนเข้ำ

ตรวจดูได้ด้วยตัวเอง

3) เปิดเผยตำมที่ประชำชนมีค ำขอเป็นกำรเฉพำะรำย
4) กำรเปิดเผยโดยหอจดหมำยเหตุแห่งชำติ

(2.5) ช่องทำงเข้ำถึงข้อมูลข่ำวสำร

พระรำชบัญญัติข้อมูลข่ำวสำรของรำชกำร พ.ศ. 2540 ก ำหนดช่องทำงให้

ประชำชนสำมำรถเข้ำถึงข้อมูลข่ำวสำรของรำชกำร สรุปได้ดังนี้