Page 82 - รายงานผลการศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง แนวทางการมีส่วนร่วมของประชาชนในการกำหนดแนวเขตที่ดินของรัฐ
P. 82
๕๕
ทั้งนี้ โดยไม่ต้องค ำนึงถึงว่ำ เนื้อหำสำระของข้อมูลข่ำวสำรเป็นเรื่องเกี่ยวกับอะไร อำจจะเป็นเรื่องเกี่ยวกับ
กำรด ำเนินกำรของรัฐ หรือเกี่ยวกับบุคคลหรือเอกชนใดๆ ก็ได้
(2.1) สิทธิรับรู้ข้อมูลข่ำวสำรของประชำชน
1) สิทธิในกำรเข้ำตรวจดูข้อมูลข่ำวสำรของหน่วยงำนต่ำงๆ กฎหมำยข้อมูล
ข่ำวสำรของรำชกำรได้ให้สิทธิแก่ประชำชนในกำรตรวจดูข้อมูลข่ำวสำรของหน่วยงำนต่ำงๆ ของรัฐ ทั้งใน
ส่วนกลำง ส่วนภูมิภำค และส่วนท้องถิ่น โดยก ำหนดให้หน่วยงำนของรัฐทุกแห่ง จะต้องจัดเตรียมข้อมูล
ข่ำวสำรอย่ำงน้อยตำมที่กฎหมำยก ำหนดรวมไว้ให้พร้อมส ำหรับประชำชนเข้ำตรวจดู โดยจะต้องจัดเตรียม
สถำนที่เพื่อรวบรวมข้อมูลข่ำวสำรดังกล่ำว จะต้องจัดให้มีรำยกำรข้อมูลข่ำวสำร ส ำหรับอ ำนวย
ควำมสะดวกในกำรตรวจสอบของประชำชนด้วย ทั้งนี้ ประชำชนทุกคนไม่ว่ำจะมีส่วนได้ส่วนเสียหรือ
ไม่ สำมำรถที่จะใช้สิทธิเข้ำตรวจดูข้อมูลข่ำวสำรที่กฎหมำยก ำหนดให้จัดเตรียมไว้นี้ได้ ข้อมูลข่ำวสำร
ที่กฎหมำยได้ก ำหนดให้ทุกหน่วยงำนต้องจัดเตรียมรวมไว้พร้อมให้ประชำชนเข้ำตรวจดูได้นี้ จะเป็น
ประโยชน์อย่ำงส ำคัญที่จะช่วยให้ผู้ที่เข้ำไปใช้สิทธิตรวจดูสำมำรถรับรู้ข่ำวสำรเกี่ยวกับกำรด ำเนินงำนต่ำงๆ
ของหน่วยงำนของรัฐอย่ำงกว้ำงขวำง ช่วยให้สำมำรถน ำข้อมูลข่ำวสำรดังกล่ำว มำใช้ในกระบวนกำรมี
ส่วนร่วมของประชำชนที่จะให้ค ำแนะน ำต่ำงๆ แก่หน่วยงำนของรัฐ ทั้งในเรื่องกำรก ำหนดนโยบำยและ
ในเรื่องกำรตรวจสอบกำรใช้จ่ำยงบประมำณ และกำรใช้อ ำนำจรัฐในด้ำนต่ำงๆ ได้อีกด้วย
2) สิทธิในกำรขอข้อมูลข่ำวสำร เป็นสิทธิที่ส ำคัญของประชำชน นอกจำกสิทธิ
ตรวจดูข้อมูล โดยกฎหมำยข้อมูลข่ำวสำรได้ก ำหนดให้ประชำชนมีสิทธิที่จะขอข้อมูลข่ำวสำรที่ประชำชน
ต้องกำรรู้ นอกเหนือจำกข้อมูลข่ำวสำรที่มีกำรจัดเตรียมไว้ให้ประชำชนเข้ำตรวจดู โดยหน่วยงำนต่ำงๆ
ของรัฐที่ได้ รับค ำขอจำกประชำชน จะต้องด ำเนินกำรจัดหำข้อมูลข่ำวสำรให้ในเวลำที่เหมำะสม
หำกข้อมูลข่ำวสำรใด หน่วยงำนของรัฐจะไม่เปิดเผย ก็จะต้องแจ้งเหตุผลเป็นหนังสือให้ประชำชนรับทรำบด้วย
ทั้งนี้ หำกประชำชนไม่เห็นด้วยกับเหตุผลในกำรตอบปฏิเสธดังกล่ำว ก็สำมำรถที่จะใช้สิทธิอุทธรณ์มำยัง
คณะกรรมกำรข้อมูลข่ำวสำรของรำชกำร โดยส่งเรื่องมำยังส ำนักงำนคณะกรรมกำรข้อมูลข่ำวสำรของ
รำชกำรได้
(2.2) ควำมส ำคัญของกำรใช้สิทธิของประชำชน
กำรใช้สิทธิอย่ำงกว้ำงขวำงในกำรเข้ำตรวจดูข้อมูลข่ำวสำรหรือกำรใช้สิทธิ
ขอข้อมูลข่ำวสำรอย่ำงกว้ำงขวำงในทุกๆพื้นที่ของประเทศ ทั้งในส่วนกลำง ส่วนภูมิภำค และส่วนท้องถิ่น
ในทุกระดับของหน่วยงำนของรัฐ ตั้งแต่ระดับ อบต. เทศบำล อ ำเภอ จังหวัด และทุกกระทรวง ทบวง กรม
มีควำมส ำคัญอย่ำงยิ่ง เพรำะสมหรือวิธีคิดในกำรท ำงำนของเจ้ำหน้ำที่ของหน่วยงำนต่ำงๆ ของรัฐให้ไปสู่
วัฒนธรรมกำรท ำงำนแบบใหม่ คือ “เปิดเผยเป็นหลัก ปกปิดเป็นข้อยกเว้น” รวมทั้งเป็นกำรสร้ำงควำม
เชื่อมั่นในหมู่ประชำชนว่ำเรื่องของสิทธิรับรู้ข้อมูลข่ำวสำรและกำรมีส่วนร่วมในกำรบริหำรบ้ำนเมือง
เป็นสิทธิของประชำชนที่ได้รับกำรคุ้มครอง ตำมกฎหมำยอย่ำงแท้จริง ดังนั้น หำกประชำชนในทุกสำขำ
