Page 75 - รายงานผลการศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง แนวทางการมีส่วนร่วมของประชาชนในการกำหนดแนวเขตที่ดินของรัฐ
P. 75
๔๘
2.1.๖ กรมธนารักษ์ : พระราชบัญญัติที่ราชพัสดุ พ.ศ. 2518
ความเป็นมา
เนื่องจำกในช่วงเวลำดังกล่ำว ไม่มีกฎหมำยว่ำด้วยกำรปกครองดูแลรักษำที่รำชพัสดุ
ให้เป็นไปโดยมีระเบียบและมีหลักเกณฑ์ที่แน่นอน ท ำให้เกิดปัญหำยุ่งยำกในทำงปฏิบัติหลำยประกำร
จึงสมควรที่จะมีกฎหมำยว่ำด้วยกำรจัดระเบียบที่รำชพัสดุขึ้นโดยเฉพำะ โดยให้กระทรวงกำรคลังมีอ ำนำจ
หน้ำที่เกี่ยวกับกำรนี้ เพื่อกำรประหยัดและขจัดปัญหำงำนซ้ ำและซ้อนกัน
หลักการและสาระส าคัญ
กฎหมำยก ำหนดให้รัฐมนตรีว่ำกำรกระทรวงกำรคลังเป็นผู้รักษำกำรตำมพระรำชบัญญัตินี้
โดยกระทรวงกำรคลังเป็นผู้ถือกรรมสิทธิ์ที่รำชพัสดุ โดยบรรดำที่รำชพัสดุที่กระทรวง ทบวง กรมใดได้มำ
โดยกำรเวนคืนหรือกำรแลกเปลี่ยนหรือโดยประกำรอื่น ให้กระทรวงกำรคลังเข้ำถือกรรมสิทธิ์ในที่รำชพัสดุนั้น
ทั้งนี้ยกเว้นที่ดินที่ได้มำโดยกำรเวนคืนตำมกฎหมำยว่ำด้วยกำรปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม โดยมี
สำระส ำคัญ ดังนี้
(๑) ที่ราชพัสดุ "ที่รำชพัสดุ" หมำยควำมว่ำ อสังหำริมทรัพย์อันเป็นทรัพย์สินของแผ่นดิน
ทุกชนิด เว้นแต่สำธำรณสมบัติของแผ่นดิน ประเภท ที่ดินรกร้ำงว่ำงเปล่ำและที่ดินซึ่งมีผู้เวนคืนหรือทอดทิ้ง
หรือกลับมำเป็นของแผ่นดินโดยประกำรอื่นตำมกฎหมำยที่ดิน และอสังหำริมทรัพย์ส ำหรับพลเมืองใช้หรือ
สงวนไว้เพื่อประโยชน์ของพลเมืองใช้ร่วมกัน เป็นต้นว่ำ ที่ชำยตลิ่ง ทำงน้ ำ ทำงหลวง ทะเลสำบ
ส่วนอสังหำริมทรัพย์ของรัฐวิสำหกิจที่เป็นนิติบุคคลและขององค์กำรปกครองท้องถิ่นไม่ถือว่ำเป็นที่รำชพัสดุ
(2) คณะกรรมการที่ราชพัสดุ กฎหมำยก ำหนดให้มีคณะกรรมกำรขึ้นมำคณะหนึ่ง
เรียกว่ำ คณะกรรมกำรที่รำชพัสดุ ประกอบด้วยรัฐมนตรีว่ำกำรกระทรวงกำรคลังเป็นประธำน
ปลัดกระทรวงกำรคลังเป็นรองประธำน ปลัดกระทรวงกลำโหม ปลัดกระทรวง เกษตรและสหกรณ์
ปลัดกระทรวงมหำดไทย ปลัดกระทรวงศึกษำธิกำร ปลัดกระทรวงอุตสำหกรรม อธิบดีกรมที่ดิน อธิบดี
กรมโยธำธิกำรและผังเมืองเป็นกรรมกำร อธิบดีกรมธนำรักษ์เป็นกรรมกำรและเลขำนุกำร และผู้อ ำนวยกำร
กองรักษำที่หลวง กรมธนำรักษ์เป็นกรรมกำรและผู้ช่วยเลขำนุกำร โดยคณะกรรมกำรมีหน้ำที่ในกำรก ำหนด
นโยบำย หลักเกณฑ์และวิธีกำร ในกำรปกครองดูแล บ ำรุงรักษำ ใช้และจัดหำประโยชน์เกี่ยวกับที่รำชพัสดุ
ซึ่งหลักเกณฑ์และวิธีกำรที่คณะกรรมกำรก ำหนด ให้ตรำเป็นกฎกระทรวง
(๓) การโอนกรรมสิทธิ์ที่ราชพัสดุ กำรโอนกรรมสิทธิ์ที่รำชพัสดุเฉพำะที่ดินที่เป็น
สำธำรณสมบัติของแผ่นดินที่ใช้เพื่อประโยชน์ของแผ่นดินโดยเฉพำะ ให้กระท ำโดยพระรำชบัญญัติ โดยต้อง
มีแผนที่แสดงเขตที่รำชพัสดุแนบท้ำยด้วย ส่วนกำรโอนกรรมสิทธิ์ที่รำชพัสดุอื่นให้เป็นไปตำมหลักเกณฑ์และ
วิธีกำรที่ก ำหนดในกฎกระทรวง
