Page 288 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

เดิม และการประกาศใช “ระเบียบกระทรวงการคลัง ที่ 8782/2485 เรื่อง การปกครองและจัดประโยชนที่ดิน

สิ่งปลูกสรางราชพัสดุ พุทธศักราช 2485” ซึ่งระเบียบดังกลาวไดเพิ่มเติมความหมาย “ที่ดินราชพัสดุ” ไววา

“ที่ดินซึ่งรัฐบาล ปกครองใชราชการอยู หรือสงวนไวในราชการภายหนา และรัฐบาลไดเขาปกครองใชประโยชนแลว

นอกจากที่ดินในความปกครองกรมรถไฟทางหลวงในความปกครองกรมโยธาเทศบาล และทรัพยสินของจังหวัด
ตามมติคณะรัฐมนตรี ที่สาธารณประโยชน เชน คู คลอง ถนน ทางหลวงตาง ๆ ซึ่งมิใชเพื่อการสาธารณประโยชน

แลว ที่ดินราชพัสดุตองสํารวจขึ้นทะเบียนทางกระทรวงการคลังทั้งสิ้น” และหากเปนที่ดินราชพัสดุตองสํารวจ

สงขึ้นทะเบียนที่กระทรวงการคลัง และยังไดกําหนดใหมีกองรักษาที่หลวงเปนเจาหนาที่รักษาระเบียบกลาง

ปกครองจัดประโยชนในสวนกลาง แตในสวนภูมิภาคกําหนดใหเปนหนาที่ของสรรพากรจังหวัดดําเนินการ
ภายในเขตจังหวัด ในเขตอําเภอใหคณะกรรมการอําเภอโดยการอนุมัติของคณะกรรมการจังหวัด เปนเจาหนาที่

ปกครองและจัดการผลประโยชน แตระเบียบกระทรวงการคลังดังกลาว ก็ไมสามารถนําไปสูการปฏิบัติได

เนื่องจากหนวยงานราชการอื่น ๆ โตแยงวา การที่กรมธนารักษอางอํานาจตามกฎหมายและระเบียบกระทรวง

การคลัง ที่ 8782/2485 เรื่อง การปกครองและจัดประโยชนที่ดินสิ่งปลูกสรางราชพัสดุ พุทธศักราช 2485
ใหกระทรวง ทบวง กรมตาง ๆ นําที่ดินมาขึ้นทะเบียนนั้น กรมธนารักษไมมีอํานาจ เพราะพระบรมราชโองการฯ

มิใชกฎหมายเปนคําสั่งภายในที่ใชบังคับเฉพาะในกระทรวงการคลัง และในสวนระเบียบนั้น เปนระเบียบของ

กระทรวงการคลังเทานั้นจะใชบังคับแกกระทรวงอื่น ๆ มิได

ในระหวางป 2511 - 2512 จากปญหาการโตแยงในเรื่องอํานาจเกี่ยวกับที่ราชพัสดุของกรมธนารักษ
กระทรวงการคลัง จึงทําใหกรมธนารักษมอบหมายใหกองรักษาที่หลวงดําเนินการยกรางพระราชบัญญัติ

ที่ดินราชพัสดุ

ในป 2512 มีคําพิพากษาศาลฎีกา ที่ 1428 - 1429/2512 ลงวันที่ 21 ตุลาคม พ.ศ. 2512 วินิจฉัยวา

พระบรมราชโองการในสมัยนั้นยอมถือเปนกฎหมายใหอํานาจกระทรวงการคลังเปนผูรับผิดชอบดูแล รักษา
และดําเนินการคุมครองปองกันที่ราชพัสดุ”

วันที่ 28 ธันวาคม พ.ศ. 2514 สภาบริหารคณะปฏิวัติมีมติที่ประชุมวา กระทรวงการคลังไมมี

อํานาจหนาที่ในที่ราชพัสดุในสวนที่เปนสาธารณสมบัติของแผนดิน นอกจากจะเปนที่ของสวนราชการสังกัด

กระทรวงการคลังเทานั้น
ตอมาในป 2517 ไดมีความพยายามที่จะขอแบงสวนราชการใหม โดยการขอโอนงานของกองรักษา

ที่หลวงไปอยูในสังกัดของกรมอื่น จึงทําใหกรมธนารักษตองเรงดําเนินการยก “รางพระราชบัญญัติ ในชื่อ

“รางพระราชบัญญัติจัดเรียบที่ราชพัสดุ พ.ศ. ....” เสนอคณะรัฐมนตรี และสงใหสภานิติบัญญัติแหงชาติ

พิจารณาโดยมีคําชี้แจงเพิ่มเติมประกอบการพิจารณารางพระราชบัญญัติ พรอมกับเหตุผลสําคัญดังตอไปนี้

รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข 267
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”