Page 287 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

“ตามหนังสือกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ ที่ 205/23400 ลงวันที่ 14 เดือนนี้วา เห็นควรสมควร

รวบรวมบรรดาที่ดินของหลวงในกระทรวงตาง ๆ มาขึ้นทะเบียนราชพัสดุไวทางกระทรวงพระคลังฯ เสียทางเดียว

เพื่อปกครองใหเปนหลักฐานสืบไปนั้น หมอมฉันเห็นชอบดวยแลวใหทานจัดการกับเจากระทรวงตาง ๆ ในเรื่อง

ตอไปเถิด” (หนังสือพระบรมราชโองการรัชกาลที่ 6 ที่ 65/507 ลงวันที่ 25 มีนาคม 2464)
จากคํากราบบังคมทูลและพระบรมราชโองการดังกลาว สามารถสรุปไดวา เจตนารมณของการมี

ที่ราชพัสดุเปนไปเพื่อประโยชนในทางราชการ โดยใหสวนราชการตาง ๆ ยืมไปใชประโยชนเปนหลัก สวนที่ดิน

ราชพัสดุแปลงใดที่ทางราชการยังมิไดใชประโยชนก็อาจขายหรือจัดการใหเกิดประโยชนในลักษณะอยางใด

อยางหนึ่งเพื่อนําเงินขึ้นงบประมาณแผนดิน และในสวนการไดมาซึ่งที่ราชพัสดุตามที่กรมพระจันทบุรีนฤนาท
รองเสนาบดีกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ ตามคํากราบบังคมทูลพระราชทานพระบรมราชานุญาต ใหกระทรวง

พระคลังมหาสมบัติขึ้นทะเบียนที่ราชพัสดุ ไดดังนี้

1. ที่ราชพัสดุคงพระคลัง เชน ที่ดิน ตึก บาน เรือน สวน นา

2. สถานที่วาการกระทรวง และกรมตาง ๆ
3. การยึดจากเจาของภาษีอากรแทนพระราชทรัพยคาง

4. การรับโอนจากกระทรวง และกรมตาง ๆ

5. ที่ดินเหลือจากเขตถนนตามพระราชกฤษฎีกา

6. การสงวนไวเพื่อประโยชนในราชการ
สําหรับการขึ้นทะเบียนที่ราชพัสดุดังกลาว พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวรัชกาลที่ 6 ทรงพระราชทาน

บรมราชานุญาต ใหกระทรวงพระคลังมหาสมบัติเปนผูรับผิดชอบการขึ้นทะเบียน และนําที่ดินซึ่งมีการขึ้นทะเบียน

ที่ราชพัสดุกระทรวงพระคลังมหาสมบัติจะนําไปขอรับโฉนด หรือหนังสือสําคัญสําหรับที่ดินเพื่อใชเปนหลักฐาน

แตเนื่องจากพระบรมราชโองการไมมีรายละเอียดที่เพียงพอ ทําใหเกิดปญหาการบังคับใช หลายหนวยงานโตแยง
และไมปฏิบัติตาม ที่ราชพัสดุจึงถูกรวบรวมขึ้นทะเบียนเพียงบางสวนเทานั้น

ในป 2477 ไดมีการบัญญัติกฎหมายเกี่ยวกับที่ราชพัสดุเพิ่มเติมในชื่อวา “ระเบียบการปกครอง

จัดประโยชนที่ราชพัสดุ พ.ศ. 2477” เปนการกําหนดหลักเกณฑวา ที่ดินลักษณะใดที่ตองดําเนินการขึ้นทะเบียน

ที่ราชพัสดุ เชน ที่ดินที่ใชในราชการโดยตรง ที่ดินของหนวยงานราชการที่ไดรับหนังสือสําคัญสําหรับที่ดิน
ที่ดินที่สงวนไวใชราชการภายหนา และที่สาธารณประโยชนที่เลิกใชแลว แตไมไดมีการกําหนดความหมาย

ที่ราชพัสดุไว

ในป 2485 รัฐมนตรีวาการกระทรวงการคลัง ไดแกไขเพิ่มเติม ระเบียบการปกครองจัดประโยชน

ที่ราชพัสดุ พ.ศ. 2477 ดวยเหตุผลที่วา เนื่องจากระเบียบดังกลาว ไดมีคําสั่งแกไขเพิ่มเติมหลายครั้งและระเบียบ
บางประการขัดกับทางปฏิบัติ จึงเห็นควรแกไขเพิ่มเติมใหเปนระเบียบที่ดีและรัดกุมยิ่งขึ้น โดยการยกเลิกระเบียบ

266 รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”