Page 119 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

กลาวโดยสรุป พ.ร.บ. ปาไมหลักทั้ง 3 ฉบับ มีเจตนารมณที่จะรักษาปา ปองกันการบุกรุกครอบครอง

และทําลายปาและสัตวปาบนฐานคิดที่ตองการแยกคนออกจากปา และใชพนักงานเจาหนาที่เปนผูรักษาปา

ดวยกฎหมายที่เขมงวด โดยทั้ง พ.ร.บ.อุทยานแหงชาติ พ.ศ. 2504 พ.ร.บ. ปาสงวนแหงชาติ พ.ศ. 2507
พ.ร.บ. สงวนและคุมครองสัตวปา พ.ศ. 2535 เนนหามมิใหผูใดเขายึดถือครองหรือกระทําการใด ๆ ในเขตปา

แตเปดชองใหทําไดถาไดรับอนุญาตจากพนักงานเจาหนาที่ และใหประชาชนเขาไปใชประโยชนทางออม

ในเขตปาอนุรักษดวยการศึกษาและพักผอนหาความรื่นรมย สวนนอกเขตปาอนุรักษก็อนุญาตใหใชประโยชน
ในทางเศรษฐกิจไดโดยไมทําใหเสื่อมเสียแกสภาพปา

2. มติคณะรัฐมนตรี
มติคณะรัฐมนตรีเปนแนวนโยบายในการปฏิบัติงานของพนักงานเจาหนาที่ ในการบริหารจัดการ

ที่ดินปาไมมีมติคณะรัฐมนตรีที่สําคัญอาทิ

การประกาศเขตปาเสื่อมโทรม
มติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2532 เรื่อง หลักเกณฑและเงื่อนไขในการกําหนด

สภาพปาเสื่อมโทรม
วันที่ 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2529 กระทรวงเกษตรและสหกรณ มีหนังสือ ดวนที่สุด

ที่ กษ 0705(3)/04648 ลงวันที่ 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2529 เสนอคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาอนุมัติหลักเกณฑ

และเงื่อนไขในการกําหนดสภาพปาเสื่อมโทรม โดยกระทรวงเกษตรและสหกรณไดรับรายงานจากกรมปาไมวา
เนื่องจากความในมาตรา 16 ทวิ และมาตรา 20 แหงพระราชบัญญัติปาสงวนแหงชาติ พ.ศ. 2507 ซึ่งแกไขเพิ่มเติม

โดยพระราชบัญญัติปาสงวนแหงชาติ (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2528 ไดบัญญัติไวดังนี้

“มาตรา 16 ทวิ ในกรณีที่ปาสงวนแหงชาติทั้งหมดหรือบางสวนมีสภาพเปนปาไรรางเกาหรือทุงหญา
หรือเปนปาที่ไมมีไมมีคาขึ้นอยูเลย หรือมีไมมีคาที่มีลักษณะสมบูรณเหลืออยูเปนสวนนอยและปานั้นยากที่จะกลับ

ฟนคืนดีตามธรรมชาติ ทั้งนี้ โดยมีสภาพตามหลักเกณฑและเงื่อนไขที่รัฐมนตรีกําหนดโดยอนุมัติคณะรัฐมนตรี

ใหถือวาปาสงวนแหงชาติในบริเวณดังกลาวเปนปาเสื่อมโทรม ถาทางราชการมีความจําเปนตองปรับปรุงฟนฟู
สภาพปาเสื่อมโทรมใหรัฐมนตรีประกาศกําหนดเขตปาเสื่อมโทรมทั้งหมด หรือบางสวนเปนเขตปรับปรุงปาสงวน

แหงชาติ”
“มาตรา 20 ในกรณีปาสงวนแหงชาติแหงใดมีสภาพเปนปาเสื่อมโทรมตามมาตรา 16 ทวิ

ใหอธิบดีโดยอนุมัติรัฐมนตรีมีอํานาจอนุญาตเปนหนังสือใหบุคคลหนึ่งบุคคลใดทําการบํารุงปาหรือปลูกสราง

สวนปาหรือไมยืนตนในเขตปาเสื่อมโทรมไดภายในระยะเวลาและตามเงื่อนไขที่กําหนดในหนังสืออนุญาต
แตในกรณีที่จะอนุญาตใหเกิน 2,000 ไร ตองไดรับอนุมัติจากคณะรัฐมนตรี”

98 รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”