Page 21 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติกับการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนในความสัมพันธ์ระหว่างเอกชนด้วยกัน

ในสังคมดังกลาว นํามาซึ่งการเรียกรองสิทธิมนุษยชนในรูปแบบใหมขึ้นมา ในลักษณะเปนสิทธิที่จะมีสภาพการ

ดํารงชีวิตที่ดีและมีสภาพการทํางานที่ดี โดยการเรียกรองใหรัฐเขามามีบทบาทในการกระทําเพื่อเสริมสรางให
มนุษยมีความเปนอยูที่ดี สมความเปนมนุษย ซึ่งตรงขามกับแนวคิดเดิมที่หามรัฐเขาแทรกแซงกอใหเกิดแนวคิด

พื้นฐานเกี่ยวกับการใหอํานาจคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนในความ

สัมพันธระหวางเอกชนกับเอกชนดวยกัน
แนวคิดดังกลาวเกิดขึ้นในชวงศตวรรษที่ 19 เพื่อจะเยียวยาแกไขความอยุติธรรมและความไรมนุษยธรรม

ที่เกิดขึ้นในสังคมอันเปนผลมาจาก “ลัทธิเสรีนิยม” (Liberalism) ที่เปดโอกาสใหมีการเอารัดเอาเปรียบกันเปน
อยางมากของผูคนในสังคม โดยเฉพาะผูที่มีความแข็งแรงกวามีอํานาจตอรองในทางเศรษฐกิจที่เหนือกวา มักจะใช

ความแข็งแรงและอํานาจตอรองที่เหนือกวาของตนดังกลาว กดขี่ ขมเหง เอารัดเอาเปรียบผูที่ออนแอกวาหรือ

ดอยกวาเพื่อแสวงหาประโยชนแกตนใหมากที่สุด ตัวอยางเชน ในเรื่องเสรีภาพในการแสดงเจตนาและเสรีภาพ
ในการทําสัญญาในความเปนจริงเกิดความไมเสมอภาคระหวางคูสัญญาโดยแสดงออกในรูปของการไมมีการเจรจา

ตอรองกัน คูสัญญาฝายหนึ่งเปนฝายที่เสียเปรียบในทางเศรษฐกิจ ถูกจํากัดในทางความเปนจริงวาตองเขารวมทํา

สัญญากับอีกฝายหนึ่ง โดยตองยอมรับตามขอสัญญาที่ผูประกอบธุรกิจการคาหรือวิชาชีพไดกําหนดไวลวงหนาแลว
เชน สัญญากูยืม สัญญาเชาซื้อ กรมธรรมประกันภัย หรือสัญญาจาง เปนตน สัญญาเหลานี้จะถูกรางเนื้อหา

ขอสัญญาไวกอนแลวโดยผูประกอบธุรกิจและฝายที่จะเขาทําสัญญาดวยไมมีสิทธิจะแกไขเปลี่ยนแปลงขอสัญญา

ดังกลาว แตจะทําไดเพียงแตจะยอมรับหรือปฏิเสธการทําสัญญาเทานั้นการเจรจาตอรองกันในสัญญาจะไมมีใน
สัญญาเหลานี้ และหลักที่วาสัญญาเกิดจากเจตนารวมกันโดยเสรีของคูสัญญาก็จะเปนไปไมไดอีกตอไป ความเปนธรรม

ในสังคมก็ไมมีเพราะในเมื่อขอสัญญาไดถูกกําหนดอยางไม เปนธรรมไวลวงหนาจากผูประกอบธุรกิจแตฝายเดียว
และอีกฝายหนึ่งอยูในภาวะจํายอมตองทําสัญญาดวย สัญญาเหลานี้จึงเสมือนเกิดจากเจตนาของผูประกอบธุรกิจ

ฝายเดียว หลักเจตนาและหลักเสรีภาพในการทําสัญญาจึงไมอาจเกิดขึ้นไดในสัญญาที่ไมมีความเทาเทียมกัน

ในการทําสัญญาจริง ๆ โดยเฉพาะในสัญญาจางแรงงานซึ่งคูสัญญาไมไดมีความเสมอภาคหรือมีเสรีภาพในการ
1
ทําสัญญาอยางแทจริง ในสัญญาจางแรงงานนายจางเปนผูที่อยูในสถานะที่ไดเปรียบกวาลูกจางเพราะเปนเจาของ

ปจจัยในการผลิต ในขณะที่ลูกจางมีแตเพียงแรงงานที่จะขายใหแกนายจางเทานั้น ความจําเปนทางเศรษฐกิจทําให
ลูกจางไมอาจเปนผูตั้งเงื่อนไขตอรองกับนายจางไดเพราะมีแรงงานในตลาดที่พรอมจะทําตามเงื่อนไขหรือความ

พอใจของนายจางอยูมากมาย จึงเห็นไดวาลูกจางถูกความจําเปนทางเศรษฐกิจบีบบังคับไมใหมีเสรีภาพในการที่จะ

ตอรองกับนายจางไดอยางเต็มที่ เสรีภาพความเสมอภาคในการทําสัญญาจางแรงงาน ในทางความเปนจริงจึงเปน
2
ไปไมได และนายจางมักจะขูดรีดเอาประโยชนจากแรงงานลูกจาง เชน กําหนดใหลูกจางทํางานลวงเวลาโดยไมจาย
คาลวงเวลา จายคาแรงใหแกลูกจางในราคาที่ถูกและไมใหสวัสดิการหรือจัดหามาตรการในการรักษาความปลอดภัย

ในการทํางานใหแกลูกจางและกดขี่ขูดรีดผูใชแรงงานในลักษณะตาง ๆ เปนตน

1 พอพันธุ คิดจิตต, “แนวความคิดและผลกระทบเกี่ยวกับขอสัญญาที่ไมเปนธรรม”, ดุลพาห, ปที่ 40, เลมที่ 6, พฤศจิกายน - ธันวาคม 2536, น.40 - 41.
2 มาลี พฤกษพงศาวลี, “สิทธิทางดานแรงงาน : ปจจัยพื้นฐานของสิทธิมนุษยชน,” น.6 - 7.

2