Page 20 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติกับการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนในความสัมพันธ์ระหว่างเอกชนด้วยกัน

บทนํา

สิทธิมนุษยชนมีที่มาจากความตองการสองประการของมนุษย คือ ความตองการเปนอิสระและ
ความเทาเทียมกันระหวางระหวางมนุษยดวยกัน และความตองการจํากัดอํานาจของผูปกครองที่ใชอํานาจกดขี่

ประชาชน สืบเนื่องจากสังคมมนุษยในสมัยบุพกาลที่เต็มไปดวยความทุกขยาก และความไมเสมอภาคเทาเทียม

ของมนุษย โดยมนุษยถูกแบงออกเปนชนชั้นสูงกับชนชั้นลาง โดยชนชั้นลางจะถูกเอารัดเอาเปรียบและถูกปฏิบัติ
เหมือนกับเปนวัตถุสิ่งของหรือสัตวเลี้ยงของชนชั้นสูง สิทธิตาง ๆ ในสังคมถูกสงวนไวสําหรับคนชั้นสูงเทานั้น

เนื่องจากชนชั้นลางไมมีความเปนตัวของตัวเอง และยังตองพึ่งพาอาศัยชนชั้นสูงอยูทั้งในดานความมั่นคงปลอดภัย
ในชีวิตและปจจัยสี่ ตอมา เมื่อสังคมมนุษยมีความเจริญขึ้น มนุษยมีความเปนตัวของตัวเองและมีเหตุผลกวาแตกอน

มนุษยจึงสามารถชวยเหลือและดําเนินชีวิตไดดวยตนเอง โดยไมตองพึ่งพาอาศัยผูอื่นเหมือนแตกอนหรือพึ่งพา

อาศัยผูอื่นแตนอยเทาที่จําเปน
ตอมา เมื่อมีพัฒนาการทางการเมืองการปกครองของมนุษยชาติมากยิ่งขึ้นก็มีความขัดแยงอันเนื่องมาจาก

ความไมเทาเทียมของกลุมบุคคลสองกลุม คือ กลุมที่มีความเขมแข็งและมีอํานาจในการกําหนดความเปนไปภายใน
สังคม เชน กลุมชนชั้นปกครอง กลุมนักการเมืองกลุมพอคาและนักธุรกิจ และกลุมอิทธิพล กับคนอีกกลุมหนึ่งเปน

กลุมที่มีอํานาจตอรองในทางสังคมนอยกวากลุมแรก และตองปฏิบัติตามการชี้นําของกลุมแรก เชน กลุมชาวนาและ

เกษตรกรกลุมผูใชแรงงาน โดยคนกลุมแรกมักใชกําลังและอํานาจที่ตนมีกดขี่ขมเหงเอารัดเอาเปรียบคนกลุมหลัง
อยางไรมนุษยธรรม ทําใหคนกลุมหลังซึ่งอยูในฐานะผูถูกปกครองพยายามหากฎเกณฑตาง ๆ เพื่อมาจํากัดอํานาจ

ของผูปกครอง มนุษยจึงตกลงเขาทําสัญญาอยูรวมกันเปนสังคมและจัดตั้งรัฐบาลขึ้นเพื่อทําหนาที่ปกครอง

รักษาความสงบเรียบรอยและอํานวยความยุติธรรมใหเกิดขึ้นในสังคมเรียกวา สัญญาประชาคม (Social Contract)
โดยประชาชนแตละคนยอมสละสิทธิบางสวนของตน คือ สิทธิที่จะบังคับกันเอง ใหรัฐหรือรัฐบาลซึ่งไดจัดตั้งขึ้น

ตามสัญญา แตทุกคนยังสงวนสิทธิในชีวิต เสรีภาพ และทรัพยสินอันเปนสิทธิธรรมชาติของมนุษยไว ซึ่งรัฐหรือ

บุคคลใดจะทําลาย ลวงละเมิดหรือขัดขวางสิทธิดังกลาวไมได และเมื่อใดที่รัฐหรือรัฐบาลทําผิดเงื่อนไขที่ตกลงไวใน
สัญญาโดยการละเมิดสิทธิธรรมชาติของประชาชน ถือวารัฐไดกระทําการอันเปนการฝาฝนความไววางใจของ

ประชาชนตามสัญญาซึ่งเปนเงื่อนไขสําคัญแหงการมีอํานาจของรัฐ ประชาชนผูถูกปกครองยอมมีอิสระในการ
ถอดถอนหรือลมลางรัฐหรือผูปกครองที่ทําผิดสัญญาได และอิสระในการถอดถอนหรือลมลางผูปกครองดังกลาว

คือ สิทธิธรรมชาติในการลงโทษผูปกครองของผูถูกปกครอง ซึ่งตอมาเรียกวา “สิทธิมนุษยชน”

การเรียกรองสิทธิมนุษยชนและการจัดทําเอกสารในยุคแรก ๆ เนนเรื่องสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง
ซึ่งสอดคลองกับแนวคิดทางการเมืองและระบบเศรษฐกิจแบบเสรี ซึ่งระบบเศรษฐกิจแบบเสรีมีเงื่อนไขสําคัญคือ

การปลอดการแทรกแซงของรัฐ แตเมื่อเวลาผานไประบบเสรีกลับทําใหเกิดปญหาสังคมตามมา ทั้งนี้ เนื่องจากเปน
ความจริงที่วาคนเรามีความสามารถและโอกาสไมเทากัน ดังนั้น การปลอยเสรีทําใหมนุษยกลุมหนึ่งไดประโยชน

ในขณะที่มนุษยอีกกลุมหนึ่งถูกใชเปนเครื่องมือในการหาประโยชนจากกลุมแรก และกลุมหลังซึ่งมีจํานวนมาก

ตกอยูในสภาวะยากจนที่สุดและอยูอยางไมมีสภาพที่มีคาความเปนมนุษยเหลืออยู และจากสภาวการณที่เกิดขึ้น

1