Page 84 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง การเลือกปฏิบัติในการประกอบอาชีพของผู้ติดเชื้อเอชไอวี

รายงานการศึกษาวิจัย 57
การเลือกปฏิบัติในการประกอบอาชีพของผูติดเชื้อเอชไอวี

(2) การทํางานดานเอดสทุกดานมีประเด็นที่เกี่ยวเนื่องกับการเคารพสิทธิมนุษยชนและสนองตอบ
ตอความจําเพาะกับเพศภาวะ

(3) ลดจํานวนการถูกเลือกปฏิบัติหรือการละเมิดสิทธิของผูติดเชื้อและกลุมประชากรเปาหมาย
หลักไมนอยกวารอยละ 50
141
แตที่สําคัญกวานั้น คือ ความจริงจังของการขับเคลื่อนยุทธศาสตรดังกลาว โดยเฉพาะในภาครัฐ
ที่เปนกลไกสําคัญในการกําหนดนโยบาย ยังปรากฏมี

(1) การเลือกปฏิบัติในระดับนโยบาย/กฎหมาย โดยจะเห็นไดจากในกรณีการคัดเลือกขาราชการ
ฝายตุลาการ และขาราชการตํารวจ สถานการณขางตนชี้ใหเห็นวา แมวารัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย

พุทธศักราช 2550 จะมีบทบัญญัติที่รับรองความเสมอภาคของบุคคล และมิใหมีการเลือกปฏิบัติตอบุคคลดวยเหตุ
แหงความแตกตางในเรื่องถิ่นกําเนิด เชื้อชาติ ภาษา เพศ อายุ ความพิการ สภาพทางกายหรือสุขภาพ (เนนโดย

ผูวิจัย) สถานะทางบุคคล ฐานะทางเศรษฐกิจหรือสังคม ความเชื่อทางศาสนา การศึกษาอบรมหรือความคิดเห็น
142
ทั้งยังมีแนวทางปฏิบัติแหงชาติวาดวยการปองกันและบริหารจัดการดานเอดสในสถานที่ทํางานที่ครอบคลุมสถาน

ประกอบการทุกประเภท ทั้งหนวยงานของรัฐและเอกชน แตในความเปนจริง การเลือกปฏิบัติในระดับกฎหมาย/
นโยบายในหลายหนวยงานยังปรากฏอยางชัดเจน สภาพปญหาขางตน สวนหนึ่งอาจเปนเพราะบทบัญญัติดังกลาว

ยังไมมีกฎหมายลูกที่มีสภาพบังคับอยางชัดเจน ทั้งไมมีบทลงโทษกรณีที่มีการฝาฝนหรือละเมิดกฎหมายดังกลาว
ทําใหยังคงมีปรากฏการณการเลือกปฏิบัติในระดับกฎหมาย/นโยบายเชนนี้

(2) การเลือกปฏิบัติระดับสถาบัน ซึ่งเกิดขึ้นในสถาบันการศึกษาและสถานที่ทํางาน ดูเหมือนจะ
เปนปญหาหลักในการประกอบอาชีพของผูติดเชื้อมากที่สุด โดยปญหาที่แพรหลายที่สุด คือ การบังคับตรวจเลือด

กอนจางงานซึ่งพบในธุรกิจหลายประเภทที่สําคัญไดแก ธุรกิจโรงแรม การคาปลีก ธุรกิจอาหาร และบริการธนาคาร
และแมแตธุรกิจขายรถยนต

(3) การเลือกปฏิบัติในระดับชุมชน หรืออีกนัยหนึ่ง คือ การเลือกปฏิบัติในกลุมแรงงานนอกระบบ
เมื่อผูติดเชื้อถูกเลือกปฏิบัติในระดับสถาบัน การกลับไปดําเนินชีวิตในชุมชนดูเหมือนเปนทางเลือกแรก ๆ แตขอมูล

จากการศึกษาขางตนชี้ใหเห็นวา หลายกรณีการเลือกปฏิบัติที่เกิดขึ้นในระดับชุมชน ทําใหชุมชนไมสามารถ
ทําหนาที่เปนโครงขายคุมครองทางสังคม (Social Safety Net) ที่ดีนัก และกลายเปนสวนที่ซํ้าเติมสถานการณ

การตีตราและการเลือกปฏิบัติตอผูติดเชื้อเอชไอวีเสียเอง อยางไรก็ดี ขอมูลจากการศึกษาพบวา การแกปญหาการเลือก
ปฏิบัติในระดับชุมชนดูจะเปนเรื่องงายกวาการเลือกปฏิบัติในระดับสถาบันและนโยบาย/กฎหมาย โดยเฉพาะเมื่อ

ตัวผูติดเขื้อสามารถทําความเขาใจเรื่องชองทางการแพรระบาดของเชื้อเอชไอวีกับคนในชุมชนของตนเอง รวมทั้ง
พิสูจนตัวเองไดวา เขาเหลานั้นยังสามารถดําเนินชีวิต และประกอบอาชีพไดไมตางจากผูอื่น

อยางไรก็ดี จากการเก็บขอมูลในกลุมผูติดเชื้อเอชไอวีและกลุมผูใกลชิด พบวา สถานการณ
การเลือกปฏิบัติในการประกอบอาชีพของผูติดเชื้อเกิดขึ้นอยางมากในธุรกิจที่เกี่ยวของกับอาหารและธุรกิจบริการ

141 ยุทธศาสตรปองกันและแกไขปญหาเอดสแหงชาติ พ.ศ. 2555-2559 กําหนดวิสัยทัศนสูเปาหมายที่เปนศูนย 3 ประการประกอบดวย 1) เปาหมายไมมี
ผูติดเชื้อเอชไอวีรายใหม 2) เปาหมายไมมีการเสียชีวิตเนื่องจากเอดส และ 3) เปาหมายไมมีการตีตราและเลือกปฏิบัติ ดูรายละเอียดในคณะกรรมการแหงชาติ
วาดวยการปองกันและแกไขปญหาเอดส, ยุทธศาสตรปองกันและแกไขปญหาเอดสแหงชาติ (พ.ศ.2555-2559), (นนทบุรี, ศูนยอํานวยการบริหารจัดการ
ปญหาเอดสแหงชาติ, 2555), หนา 5.
142 รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 มาตรา 30