Page 128 - คู่มือการทำความเข้าใจ เรื่อง สิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง
P. 128
126 คู่มือ การทำาความเข้าใจ เรื่อง สิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง
รัฐธรรมนูญ พุทธศักราช ๒๕๕๐ ได้ฟื้นฟูหลักประกันสำาหรับเสรีภาพในการแสดงออก ซึ่งเคย
ถูกสั่งห้ามภายหลังการทำารัฐประหาร เมื่อปี ๒๕๔๙ แม้ว่าการใช้กฎหมายเพื่อปราบปราม
เสียงวิพากษ์วิจารณ์ยังเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง พระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำาผิดเกี่ยวกับ
คอมพิวเตอร์ พ.ศ. ๒๕๕๐ กำาหนดบทลงโทษจำาคุกที่รุนแรงต่อการตีพิมพ์เผยแพร่ข้อมูล
อันเป็นเท็จ ซึ่งถือว่าเป็นภัยคุกคามต่อสาธารณะหรือความมั่นคงแห่งชาติ ในช่วงหลายปีที่
ผ่านมา รัฐบาลได้ปิดกั้นการเข้าถึงเว็บไซต์จำานวนมาก โดยกล่าวหาว่ามีการหมิ่นพระบรม
เดชานุภาพ แม้จะเปลี่ยนมาเป็นรัฐบาลพรรคเพื่อไทย ในปี ๒๕๕๕ การปิดกั้นดังกล่าวก็ยัง
ไม่ยุติลงอย่างสิ้นเชิง แต่ทางการได้ผ่อนคลายข้อจำากัดที่มีต่อเว็บไซต์และสถานีวิทยุชุมชน
ของคนเสื้อแดงบางส่วน แต่ผู้สนับสนุนพรรคประชาธิปัตย์วิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลต่อท่าทีที่ไม่
เป็นคุณกับสื่อมวลชนและศิลปินที่อยู่อีกขั้วการเมืองหนึ่ง รวมทั้งคำาสั่งห้ามฉายภาพยนตร์
เชคสเปียร์ต้องตายเมื่อเดือนเมษายน ๒๕๕๕ โดยเป็นหนังที่ดัดแปลงมาจากบทละคร
Macbeth และถือว่าเป็นการวิพากษ์วิจารณ์ต่อทักษิณ
รัฐบาลและกองทัพยังคงควบคุมการออกใบอนุญาตและการเผยแพร่สัญญาณของสถานี
โทรทัศน์หลักหกแห่ง และคลื่นวิทยุทั้ง ๕๒๕ คลื่นในประเทศไทย ในขณะที่สถานีวิทยุชุมชน
ส่วนใหญ่ไม่มีใบอนุญาต สื่อสิ่งพิมพ์ส่วนใหญ่เป็นของเอกชน และมีข้อจำากัดในการดำาเนิน
งานน้อยกว่าสื่อวิทยุและโทรทัศน์ อย่างไรก็ตาม สื่อสิ่งพิมพ์ส่วนใหญ่มักแสดงจุดยืนเป็น
ขั้วการเมืองอย่างชัดเจน
การบังคับใช้กฎหมายหมิ่นพระบรมเดชานุภาพอย่างเข้มงวด นับแต่การทำารัฐประหารเมื่อ
ปี ๒๕๔๙ ทำาให้เกิดความกังวลโดยทั่วไป และเป็นอุปสรรคต่อเสรีภาพในการแสดงออกของ
สื่อมวลชน สืบเนื่องจากการขาดความโปร่งใสในคดีต่างๆ เหล่านี้ ไม่เป็นที่ชัดเจนว่ามีคดี
หมิ่นพระบรมเดชานุภาพที่เข้าสู่การไต่สวนในปี ๒๕๕๕ กี่คดี แต่จากข้อมูลเดิมคาดว่าจะมี
หลายร้อยคดี กฎหมายของไทยมีข้อห้ามอย่างเข้มงวดต่อการดูหมิ่นสถาบันพระมหากษัติย์
แต่ทางการมักใช้กฎหมายฉบับนี้เพื่อปราบปรามนักเคลื่อนไหว นักวิชาการ นิสิตนักศึกษา
ผู้สือข่าว นักเขียนต่างชาติ และนักการเมืองที่มักวิจารณ์รัฐบาล ส่งผลให้สื่อมวลชนเซ็นเซอร์
ตัวเองมากขึ้น จำาเลยในคดีนี้อาจต้องโทษจำาคุกหลายสิบปีถ้าเป็นความผิดหลายกระทง
เฉพาะคดีที่มีการกดดันผ่านสื่อมวลชนและการเคลื่อนไหว ศาลถึงจะปราณีลดโทษให้จำาเลย
ในคดีนี้สำาหรับปี ๒๕๕๕ ได้แก่ นายสมศักดิ์ เจียมธีรสกุล นักวิชาการจากมหาวิทยาลัย
ธรรมศาสตร์ ซึ่งมักตั้งคำาถามต่อกฎหมายที่ใช้ฟ้องร้องคดีหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ ส่วนอีก
บุคคลหนึ่ง ได้แก่ นายสมยศ พฤกษาเกษมสุข บรรณาธิการ ซึ่งเพิ่งจะถูกศาลตัดสินลงโทษ
จำาคุกเป็นเวลาหลายปี
(Freedom House เป็นหน่วยงานเฝ้าระวังอิสระ ซึ่งทำางานเพื่อส่งเสริมเสรีภาพทั่วโลก)
