Page 99 - รายงานการศึกษาเรื่องโทษประหารชีวิตในประเทศไทย
P. 99
ข้อที่ ๑๖ ของอนุสัญญาได้บัญญัติไว้ว่า ให้รัฐภาคีแต่ละรัฐรับที่จะป้องกันมิให้
มีการกระทำาอื่นที่โหดร้าย ไร้มนุษยธรรม หรือการปฏิบัติ หรือการลงโทษที่ย่ำายีศักดิ์ศรีที่ไม่ถึงกับ
เป็นการทรมานตามที่นิยามไว้ในข้อ ๑ เกิดขึ้นในอาณาเขตภายใต้เขตอำานาจรัฐของตน เมื่อการกระทำา
เช่นว่าได้กระทำาโดย หรือด้วยการยุยง หรือความยินยอม หรือความรู้เห็นเป็นใจของเจ้าหน้าที่ของรัฐ
หรือบุคคลอื่นซึ่งปฏิบัติหน้าที่ในตำาแหน่งทางการ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง พันธกรณีทั้งปวงในข้อ ๑๐
ข้อ ๑๑ ข้อ ๑๒ และข้อ ๑๓ ให้นำามาใช้บังคับ โดยการใช้แทนที่การกล่าวถึงการทรมาน หรือการ
กล่าวถึงการปฏิบัติหรือการลงโทษอื่นที่โหดร้าย ไร้มนุษยธรรม หรือย่ำายีศักดิ์ศรี
ขณะนี้มีการนำาอนุสัญญาต่อต้านการทรมานฯ มาเป็นสาเหตุในการยกเลิก
โทษประหารชีวิตด้วย โดยการลงโทษประหารชีวิตเป็นข้อห้ามของอนุสัญญาต่อต้านการทรมาน
และการประติบัติหรือการลงโทษอื่นที่โหดร้าย ไร้มนุษยธรรม หรือที่ย่ำายีศักดิ์ศรี (Convention
against Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment : CAT)
เนื่องจากการลงโทษประหารชีวิตเป็นการปฏิบัติที่ต่ำากว่ามาตรฐานสากลและเป็นการปฏิบัติของรัฐ
ที่มีการละเมิดต่อสิทธิขั้นพื้นฐานในการมีชีวิตของมนุษย์ ดังนั้น การลงโทษประหารชีวิตเป็นสิ่งที่
ไม่ควรมีการปฏิบัติต่อผู้กระทำาผิดเนื่องจากเป็นการลงโทษที่โหดร้าย ไร้มนุษยธรรม หรือย่ำายีศักดิ์ศรี
ความเป็นมนุษย์ อย่างไรก็ตาม อนุสัญญาต่อต้านการทรมาน และการประติบัติหรือการลงโทษอื่น
ที่โหดร้ายไร้ มนุษยธรรม หรือที่ย่ำายีศักดิ์ศรี (Convention against Torture and Other Cruel,
Inhuman or Degrading Treatment or Punishment : CAT) ยังได้มีข้อกำาหนดต่อการปฏิบัติ
ที่เกี่ยวข้องกับการประหารชีวิตที่เป็นการทรมาน หรือการปฏิบัติที่ไร้มนุษยธรรมจะกระทำาไม่ได้ รวมทั้ง
สภาพแวดล้อมที่มีผลกระทบทั้งด้านร่างกายและจิตใจที่มีต่อนักโทษประหาร อาทิ ระยะเวลาที่ยาวนาน
ในการรอการพิจารณาคดี การถูกคุมขังเดี่ยว สภาพแวดล้อมทางเรือนจำาที่ไม่ดี การขาดโอกาส
ในการศึกษา หรือการไม่ได้เข้าร่วมกิจกรรมนันทนาการ
ดังนั้น อาจสรุปได้ว่าอนุสัญญาต่อต้านการทรมาน และการประติบัติหรือ
การลงโทษอื่นที่โหดร้าย ไร้มนุษยธรรม หรือที่ย่ำายีศักดิ์ศรี (Convention against Torture and
Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment : CAT) มีความเชื่อว่า
การประหารชีวิตเป็นการลงโทษที่มีความโหดร้ายที่เป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชน โดยการลงโทษ
ประหารชีวิตเด็กและเยาวชนเป็นสิ่งที่ต้องห้ามโดยเด็ดขาด นอกจากนี้ การประหารชีวิตเป็นการ
ลงโทษที่เป็นการกระทำาที่มีความโหดร้าย ไร้มนุษยธรรม โดยพิจารณาจากสภาพแวดล้อม
ที่เกี่ยวข้องกับนักโทษประหารนับตั้งแต่การรอการพิจารณาคดี สภาพแวดล้อมขณะถูกควบคุมตัว
ซึ่งมีผลกระทบต่อสภาพร่างกายและสภาพจิตใจของนักโทษประหาร รวมทั้งวิธีการประหารชีวิต
ที่แสดงให้เห็นถึงความโหดร้ายทารุณ ดังนั้น การประหารชีวิตจึงเป็นสิ่งที่ไม่ควรมีการนำามาใช้ในการ
ปฏิบัติต่อผู้กระทำาผิด (Juan E. Mendez, 2012)
86 คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
