Page 41 - รายงานโครงการศึกษา เรื่อง การจัดทำตัวชี้วัดสิทธิมนุษยชนเบื้องต้นตามปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน
P. 41
40
รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง
การจัดทำาตัวชี้วัดสิทธิมนุษยชนเบื้องต้นตามปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน
๓.๑.๒ กติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง
กติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง (International Covenant
on Civil and Political Rights : ICCPR) เป็นสนธิสัญญาด้านสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศมีฐานะ
เป็นกฎหมายระหว่างประเทศที่ผูกพัน หรือก่อพันธกรณีระหว่างประเทศต่อรัฐ กติการะหว่างประเทศ
ว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมืองแบ่งเป็นหกส่วน ดังนี้
ส่วนที่หนึ่ง วรรคอารัมภบท กล่าวถึงพันธกรณีของรัฐด้านสิทธิมนุษยชนตามกฎบัตร
สหประชาชาติ รวมทั้งหน้าที่ของบุคคลที่จะส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน และได้รับสิทธิทั้ง
ด้านพลเมือง การเมือง เศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม อย่างเท่าเทียมกัน
ส่วนที่สอง กำาหนดสิทธิในการกำาหนดเจตจำานงตนเอง (right of self-determination)
ส่วนที่ส�ม พันธกรณีของรัฐภาคีที่รับรองจะเคารพและประกันสิทธิของบุคคล รวมถึง
การห้ามการเลือกปฏิบัติ ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลทางเชื้อชาติ สีผิว เพศ ภาษา ศาสนา ความคิดเห็นทาง
การเมือง สัญชาติ สถานะทางเศรษฐกิจ สังคม ถิ่นกำาเนิด หรือสภาพอื่นใด โดยจะดำาเนินการให้
เกิดผลในทางปฏิบัติภายในประเทศ ประกันว่าบุคคลที่ถูกละเมิดจะได้รับการเยียวยา ไม่ว่าบุรุษหรือ
สตรีจะได้รับสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมืองอย่างเท่าเทียมกัน การลิดรอนสิทธิในสถานการณ์
ฉุกเฉิน และการห้ามการตีความกติกาในอันที่จะไปจำากัดสิทธิและเสรีภาพอื่นๆ
ส่วนที่สี่ เป็นส่วนที่เป็นข้อบทที่รับรองสิทธิ หรือเป็นสาระของสิทธิทั้งสิทธิทางด้าน
พลเมืองและสิทธิทางการเมือง (ดูรายละเอียดในตารางที่ ๒)
ส่วนที่ห้� ว่าด้วยคณะกรรมการสิทธิมนุษยชน (Human Rights Committee) ซึ่งมีหน้าที่
รับผิดชอบในการตรวจสอบการปฏิบัติตามพันธกรณีที่กำาหนดไว้ในกติกาฯ รวมถึงพันธกรณีในการ
เสนอรายงานของรัฐภาคี การยอมรับอำานาจของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชน และขั้นตอนการ
พิจารณาข้อร้องเรียน
ส่วนที่หก บทบัญญัติ ห้ามการตีความไปในทางขัดกับกฎหมายระหว่างประเทศอื่นๆ
รวมทั้งการมิให้ตีความในการที่จะลิดรอนสิทธิที่จะใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติ ๕๒
ประเทศไทยเป็นภาคีกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมืองในเดือน
ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๓๙ และมีผลบังคับต่อประเทศไทยในเดือนมกราคม พ.ศ. ๒๕๔๐
๕๒ อัจฉรา ฉายากุล และคณะ พันธกรณีระหว่างประเทศด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย (กรุงเทพ: โรงพิมพ์ศาสนาส�านักงาน, ๒๕๔๖),
หน้า ๒๐-๒๑.
