Page 637 - รายงานฉบับสมบูรณ์ การประเมินศักยภาพและพัฒนาระบบงานและกระบวนการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน ตามมาตรา 257 (1) ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550
P. 637
ั
1. กระบวนการคัดกรองเพื่อน าปญหาเข้าสู่ระบบการตรวจสอบ
ั
กระบวนการแรกของการพิจารณา ตรวจสอบปญหาการละเมิดสิทธิมนุษยชนคือ การคัด
ั
กรองเพื่อน าปญหาเข้าสู่ระบบการตรวจสอบ ซึ่งกระบวนดังกล่าวมีความแตกต่างกัน ตามลักษณะ
ั
ั
การหยิบยกปญหา ซึ่งอาจแบ่งได้เป็น 2 กรณี คือกรณีที่กสม. หยิบยกปญหาขึ้นมาเพื่อท าการ
ั
ตรวจสอบเอง (ไม่มีผู้ร้องเรียน) และกรณีที่มีผู้ร้องเรียนปญหาถูกละเมิดสิทธิมนุษยชน
ั
1.1 ปญหาการละเมิดสิทธิมนุษยชน กรณีหยิบยกเองโดยคณะกรรมการสิทธิมนุษยชน
ั
ปญหาการละเมิดสิทธิมนุษยชนที่หยิบยกเอง เป็นกรณีที่ให้อ านาจกับคณะกรรมการสิทธิ
มนุษยชนชุดใหญ่ 7 ท่าน เป็นผู้พิจารณาตัดสินใจ ขณะเดียวกันหากคณะอนุกรรมการต้องการจะ
หยิบยกประเด็นทางสังคม สามารถท าได้ แต่ต้องน าเรื่องเสนอต่อกรรมการสิทธิชุดใหญ่ ซึ่งการ
ตัดสินใจว่าจะหยิบยกหรือไม่นั้น สุดท้ายขึ้นอยู่กับมติของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนทั้ง 7 ท่าน
ประเด็นที่น่าสนใจส าหรับกรณีนี้ จากข้อมูลการสัมภาษณ์คณะอนุกรรมการพบว่า
ั
ปญหาการละเมิดสิทธิมนุษยชนกรณีหยิบยกเองมีน้อยมาก แม้บางกรณีเป็นประเด็นส าคัญทาง
สังคมที่ควรหยิบยกขึ้นมาตรวจสอบ แต่ไม่ได้หยิบยกขึ้นมา เนื่องจากเหตุผลหลายประการ ดัง
ตัวอย่างค าให้สัมภาษณ์ของคณะอนุกรรมการบางท่าน
อนุกรรมการ “ก็มีบ้าง แต่น้อย ส่วนใหญ่ 99% เป็นเรื่องที่รับร้องเรียนมา หยิบยกเองมันมีน้อย เนื่องจาก
ั
มันมีปญหาตรงที่ว่าแล้วใครเป็นผู้เสียหาย…แต่ดีตรงที่กฎหมายเปิดช่องให้ท า”
“ระดับกรรมการสิทธิ 7 ท่าน เท่าที่สัมผัสก็คือว่า ยังไม่กล้าตัดสินใจ เรื่องใดที่มันจะมา
กระทบตัวเองหรือองค์กรก็แล้วแต่ ถึงแม้จะเป็นเรื่องที่ถูกต้องที่ควรจะมีจุดยืน ก็คล้ายๆ ไม่
ตัดสินใจ ก็คือจะไม่ท า เพราะอนุกรรมการไม่ได้มีอ านาจเด็ดขาด เวลาเราตรวจสอบส านวน
ใดเสร็จ เราก็ต้องท ารายงานตรวจสอบให้กรรมการสิทธิ 7 ท่าน เพื่อให้ทั้ง 7 ท่านลงมติ
อนุมัติ”
“มีหลายเรื่องที่กรรมการสิทธิเลือกที่จะไม่แสดงจุดยืน มัวแต่เป็นห่วง เพราะหากแสดง
จุดยืน เดี๋ยวพวกที่มาประท้วง/ชุมนุมจะมาปิดองค์กรได้ อันนี้มันก็เป็นจุดด้อยที่ผ่านมา”
อย่างไรก็ตามข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงลึกกลุ่มกรรมการสิทธิมนุษยชน สะท้อนให้
ั
เห็นมุมมองที่แตกต่าง ว่าปญหาด้านการหยิบยกข้างต้น เชื่อมโยงกับกระบวนการพิจารณาที่
้
ล่าช้า มากขั้นตอน รวมถึงขาดการสนับสนุนด้านข้อมูล และการพัฒนาทีมงานที่ท าหน้าที่เฝา
ระวัง ดังตัวอย่างค าให้สัมภาษณ์ของกรรมการส่วนหนึ่งที่ระบุว่า
- 526 -
