Page 445 - รายงานฉบับสมบูรณ์ การประเมินศักยภาพและพัฒนาระบบงานและกระบวนการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน ตามมาตรา 257 (1) ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550
P. 445
อย่างร้ายแรง ก็จะเสนอรายงานพร้อมมาตรการต่างๆ ให้ HRC พิจารณาออกเป็นข้อมติ เพื่อ
กดดันให้รัฐบาลที่เกี่ยวข้องยุติการละเมิดสิทธิมนุษยชนที่รุนแรงอย่างเป็นระบบต่อไป
ข้อแตกต่างส าคัญในขั้นตอนของสหประชาชาติคือจะมีคณะท างานพิจารณากลั้นกรอง
ั
เรื่อง คณะท างานเพื่อน าเรื่องเข้าสู่กระบวนการความร่วมมือเพื่อเสนอทางแก้ไขปญหา ก่อนที่จะ
ส่งเรื่องให้คณะมนตรีสิทธิมนุษยชน ฯ ออกเป็นข้อมติต่อไป
้
้
กรณีของศาลสิทธิมนุษยชนยุโรป ขั้นตอนเริ่มจากการรับค าฟอง การไต่สวนมูลฟอง
(จ าหน่ายคดีหรือส่งต่อ) การรวบรวมพยานหลักฐานและขั้นตอนการหาข้อยุติโดยฉันท์มิตร
(ปิดคดีหรือด าเนินการต่อ) ศาลสิทธิมนุษยชนตัดสิน(ขั้นพิพากษา) ส่งให้คณะกรรมการรัฐมนตรี
เป็นองค์กรที่บังคับคดีตามค าพิพากษาของศาล ปิดคดี ขั้นตอนที่แตกต่างจากกสม.ชัดเจนคือ
มีขั้นตอนการ “พิพากษา” และมีองค์กรบังคับคดีเพื่อด าเนินการตามค าพิพากษา
กระบวนการพิจารณา (Procedure on the merits) เมื่อศาลได้ท าการตัดสินรับค า
ร้องเรียนนั้นแล้ว ศาลอาจจะท าการแนะน าคู่กรณีในเรื่องเกี่ยวกับพยานหลักฐานและท าความเห็น
หรือข้อสังเกตเป็นลายลักษณ์อักษร รวมทั้งการเรียกร้องให้มีการชดเชย (just satisfaction) ของผู้
ร้อง และท าการเผยแพร่การพิจารณาข้อถูกผิดของคดีต่อสาธารณชน ประธานศาลอาจจะจัดการ
บริหารกระบวนการให้ความยุติธรรมที่เหมาะสม ให้ค าแนะน า หรืออนุญาตให้ออกจากกระบวนการ
แก่รัฐภาคีอนุสัญญาใดที่มิได้เป็นคู่กรณีหรือแค่บุคคลใดที่เกี่ยวข้องกับคดีแต่มิได้ผู้ร้องเรียนในการ
ั
เสนอความเห็นเป็นลายลักษณ์อักษรและพฤติการณ์แวดล้อมที่ได้รับการยกเว้นให้รับฟงได้
(Exceptional circumstances) หรือการตั้งตัวแทนในการพิจารณาเป็นต้น รัฐภาคีอนุสัญญาที่เป็น
เจ้าของสัญชาติของผู้ร้องเรียนนั้นย่อมมีสิทธิที่จะเข้าแทรกแซงหรือเข้ามาในคดีได้
ข้อสังเกตอีกประการของศาลสิทธิมนุษยชนยุโรปคือกระบวนการก่อนการน าคดีขึ้นสู่ศาล
สิทธิมนุษยชนจะเน้นที่การอธิบาย “เปิดเผย” เป็นสาธารณะ ซึ่งจะสามารถสังเกตได้จากการ
พิจารณาคดี (Hearings) ที่จะต้องอยู่ในหลักการและเผยแพร่ต่อสาธารณชน ยกเว้นการตัดสินของ
องค์คณะหรือองค์คณะใหญ่หรือคณะใหญ่หรือการอธิบายถึงบริบทที่เกี่ยวข้องที่ได้รับการยกเว้นให้
ั
รับฟงได้ และสิ่งที่หน่วยทะเบียนของศาลได้ท าการบันทึกไว้ของคู่กรณีจะได้รับการพิมพ์เผยแพร่
ต่อสาธารณชนด้วย
องค์กรสิทธิมนุษยชนอินเดีย มีกระบวนการส าคัญดังนี้ การรับเรื่องร้องเรียน กระบวนการ
คัดกรองเรื่องที่ร้องเรียน การส่งต่อมายังคณะกรรมการเพื่อพิจารณาไต่สวน คณะกรรมการไต่สวน
ร่างข้อเสนอแนะ ส่งส าเนาการไต่สวนไปยังรัฐบาลหรือหน่วยงานรัฐที่มีส่วนเกี่ยวข้อง
คณะกรรมการเผยแพร่รายงานการสอบสวนร่วมกันกับความเห็นของรัฐบาลหรือหน่วยงานที่
เกี่ยวข้องหรือผู้มีอ านาจ
- 339 -
