Page 410 - รายงานผลการศึกษาวิจัย ฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยเพื่อการปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

พฤติกรรมที่ก่อให้เกิดความขัดแย้งในที่ราชพัสดุมีดังนี้ ที่ดินราชพัสดุทับซ้อนกับที่ดินอยู่อาศัย
หรือที่ทํากินของราษฎร หน่วยงานราชการไม่ดําเนินการออกเอกสารสิทธิ โดยอ้างว่าเป็นที่สงวนหวงห้าม
หรือที่ราชพัสดุ หน่วยงานราชการอ้างว่าเป็นที่ดินที่หน่วยราชการเคยใช้ประโยชน์ แต่ไม่มีหลักฐาน

ยืนยัน และขอบเขตการใช้ประโยชน์ไม่แน่นอน หน่วยงานราชการเข้าใช้ประโยชน์สร้างความเสียหาย
แก่ทรัพย์สินของราษฎร เช่น การปรับสภาพพื้นที่ของราษฎร เจ้าหน้าที่รัฐใช้วิธีการรุนแรงในการขับไล่
ข่มขู่ คุกคาม ดําเนินคดี ราษฎรไม่ทราบการประกาศการสงวนหวงห้าม หรือการอกหนังสือสําคัญ

สําหรับที่ดิน ราษฎรไม่มีส่วนร่วมในกระบวนการพิสูจน์สิทธิ์ และหน่วยงานราชการบีบบังคับให้ราษฎร
เช่าพื้นที่ตามโครงการรัฐเอื้อราษฎร และโครงการแปลงสินทรัพย์เป็นทุนตามนโยบายของรัฐบาล
สาเหตุการละเมิดสิทธิในที่ราชพัสดุมีดังนี้ หน่วยงานราชการไม่มีการลงไปสํารวจพื้นที่ว่า

มีราษฎรครอบครองทําประโยชน์อยู่ก่อนหรือไม่ แต่เป็นการขีดขอบเขตบนแผนที่ภาพถ่ายทางอากาศ
หน่วยงานราชการมีความต้องการใช้ประโยชน์ในที่ดิน ที่ราชพัสดุไม่มีขอบเขตที่ชัดเจน ไม่มีพยานหลักฐาน
การประกาศสงวนหวงห้ามที่ชัดเจน เช่น เอกสารการประกาศสงวนหวงห้าม ขอบเขตที่ตั้งและอาณาเขต

ที่สงวนหวงห้าม เนื้อที่ในการสงวนหวงห้าม หน่วยงานประกาศที่สงวนหวงห้ามที่ดินนั้น เป็นต้น และ
การไม่มีกระบวนการแสวงหาข้อเท็จจริงที่ชัดเจนของหน่วยงานราชการเกี่ยวข้อง
ผลกระทบของราษฎรจากการถูกละเมิดในที่ราชพัสดุมีดังนี้ ราษฎรขอออกเอกสารสิทธิในที่
้
ครอบครองทําประโยชน์ไม่ได้ ราษฎรเข้าไปใช้ประโยชน์ในที่ดินไม่ได้ ราษฎรถูกฟองร้องดําเนินคดี
ราษฎรถูกบังคับ ขับไล่ ออกจากพื้นที่ และราษฎรสูญเสียทรัพย์สินและที่ดินทํากิน
7.5.2 ข้อเสนอแนะ

้
จากกรณีการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนดังที่กล่าวมาข้าง เพื่อเป็นการปองกันหรือ
ลดการละเมิดสิทธิมนุษยชนกรณีที่ราชพัสดุ จึงมีข้อเสนอแนะเพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายและกฎหมาย

ที่เกี่ยวข้องกับที่ราชพัสดุ ซึ่งแบ่งออก 2 ระดับ ดังต่อไปนี้
1. ข้อเสนอแนะระยะสั้น มีดังต่อไปนี้

1. รัฐควรมีนโยบายเร่งรัดการสํารวจตรวจสอบที่ดินสงวนหวงห้ามของหน่วยงานราชการ และ

ที่ราชพัสดุที่หน่วยงานราชการใช้ประโยชน์ ตลอดจนที่สาธารณประโยชน์ทั่วประเทศ โดยใช้กระบวนการ
ั
มีส่วนร่วมของชุมชนในพื้นที่ เพื่อกําหนดขอบเขตของที่ดินให้ชัดเจน เป็นการแก้ไขปญหาที่จะเกิดขึ้น
ในอนาคต

1.1) จากสํารวจตรวจสอบตามข้อ 1 หากพบว่าที่ดินสงวนหวงห้ามของหน่วยงานราชการ
หรือที่ราชพัสดุ แปลงใดไม่มีข้อพิพาทโต้แย้งสิทธิในที่ดินกับราษฎร ให้รัฐเร่งรัดดําเนินการออกหนังสือ
สําคัญสําหรับที่ดิน (น.ส.ล.)

1.2) จากสํารวจตรวจสอบตามข้อ 1 หากพบว่าที่ดินสงวนหวงห้ามของหน่วยงานราชการ
หรือที่ราชพัสดุ แปลงใดมีข้อพิพาทโต้แย้งสิทธิในที่ดินกับราษฎร ให้รัฐเร่งรัดจัดทําขอบเขตพื้นที่ใน

ส่วนที่มีพิพาทให้มีความชัดเจน ยุติการออกหนังสือสําคัญสําหรับที่ดินและการดําเนินคดีกับราษฎรที่

7‐48