Page 26 - รายงานโครงการศึกษา เรื่อง การจัดทำตัวชี้วัดสิทธิมนุษยชนเบื้องต้นตามปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน

14

2.2.1 การสร้างปทัสถานทางกฎหมายของปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชนโดยกติการะหว่างประเทศ

หลังจากที่สมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติได้รับรองปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชนแล้ว
สหประชาชาติได้ขอให้คณะกรรมาธิการสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ (Commission on Human Rights)
ให้ความส าคัญในการผลักดันเพื่อยกร่างสนธิสัญญาสิทธิมนุษยชนที่มีผลผูกพันทางกฎหมาย รวมทั้งขยายความ
และพัฒนารายละเอียดของเนื้อหาในปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชนที่รับรองเป็นหลักการกว้างๆ ดังได้

กล่าวข้างต้นแล้วว่าความตึงเครียดในช่วงการจัดท าปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชนเนื่องจากความแตกต่าง
ทางอุดมการณ์ทางการเมือง น ามาสู่การเข้าใจเรื่องสิทธิมนุษยชนที่แตกต่างกัน ข้อโต้แย้งส าคัญในขณะนั้นคือ
ธรรมชาติของสิทธิทั้งสองกลุ่มมีความแตกต่างกัน โดยเฉพาะวิธีการปฏิบัติตาม (The mean of
implementation) ขณะที่สิทธิทางพลเมืองและสิทธิทางการเมืองสามารถให้การประกันสิทธิได้ในทันที แต่

สิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรมต้องใช้เงินและทรัพยากรอื่นๆ จึงจะสามารถปฏิบัติให้สิทธิเป็นจริง
ขึ้นมาได้ และต้องด าเนินการอย่างค่อยเป็นค่อยไปไม่ใช่ในทันทีทันใด แม้ที่ประชุมสมัชชาใหญ่แห่ง
สหประชาชาติ (The General Assembly) จะพยายามยืนกรานการไม่แบ่งแยกสิทธิมนุษยชน แต่ก็ไม่ประสบ
ความส าเร็จ ที่ประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติในเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ.1952 (พ.ศ. 2495) ได้มีมติให้ร่าง

กฎหมายโดยแบ่งแยกสิทธิออกเป็นสองส่วน ซึ่งในเวลาต่อมาได้กลายเป็นกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิ
พลเมืองและสิทธิทางการเมือง (International Covenant on Civil and Political Rights: ICCPR) และ
กติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม (International Covenant on
22
Economic, Social and Cultural Rights: ICESCR)

2.2.2 พันธะหน้าที่ของรัฐในด้านสิทธิมนุษยชน

กฎหมายระหว่างประเทศก่อพันธะหน้าที่ต่อรัฐ ประเด็นที่ควรจะต้องพิจารณาในเบื้องต้นคือ

พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนมีอย่างไร กล่าวอีกนัยหนึ่งรัฐมีภาระหรือหน้าที่อย่างไร เพื่อการปฏิบัติให้เป็นไป
ตามพันธกรณีที่ก่อขึ้นโดยกฎหมายระหว่างประเทศ ดังนั้นในส่วนนี้ ผู้ศึกษาจะศึกษาพันธะหน้าที่ของรัฐเพื่อให้
เกิดความเข้าใจอันน าไปสู่การจัดท าตัวชี้วัด “ที่สามารถบ่งชี้” ถึงพันธะหน้าที่ด้านต่างๆ ที่ผูกพันรัฐ

กล่าวได้ว่าปัจจุบันเป็นที่ยอมรับในทางวิชาการว่า พันธกรณีระหว่างประเทศมีสามด้าน คือ
 พันธกรณีในการเคารพ (obligation to respect)
 พันธกรณีในการปกปูองคุ้มครอง (obligation to protect)

 พันธกรณีในการท าให้บรรลุผล (obligation to fulfill)

2.2.2.1 พันธกรณีในการเคารพ

พันธกรณีในการเคารพ ถือเป็นหน้าที่เชิงลบ นั่นคือรัฐ หรือผู้มีหน้าที่ (Duty Bearer)
ต้องหลีกเลี่ยง และไม่ขัดขวางบุคคลที่เป็นผู้ทรงสิทธิ ท าให้ผู้ทรงสิทธิไม่อาจใช้สิทธิตามที่บุคคลนั้นมี

22
ศรีรักษ์ ผลิพัฒน์ “สิทธิทางเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม” ใน สาขาวิชานิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
เอกสารการสอนชุดวิชากฎหมายสิทธิมนุษยชน” พิมพ์ครั้งที่ 3 (นนทบุรี: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช),
หน้า 312-313