Page 118 - สิทธิมนุษยชน : รวมบทความ ศ.เสน่ห์ จามริก
P. 118
สิทธิมนุษยชน รวมบทความ ศ.เสน่ห์ จามริก
ดังนั้น การตีความของบุคคลในสังคม หากประชาชนโดยทั่วไปไม่ทราบ
หรือไม่รู้ก็จะเกิดปัญหาทิ้งค้างไว้ กลายเป็นว่า ปัญหาเรื่อง “ท่อก๊าซไทย-มาเลเซีย”
เป็นเพียงปัญหาความแตกต่างของคน ๒ คน แต่มิใช่ ประเด็นคือ การทำผิดต่อ
รัฐธรรมนูญอย่างชัดเจน
ประการที่สาม “สิทธิ” อย่างไรที่จะทำให้ “สิทธิ” นั้นเกิด
เป็นมรรคเป็นผล
“สิทธิ” ไม่ได้ดำรงอยู่อย่างโดดเดี่ยว แต่เป็นสิ่งที่ขึ้นอยู่กับ ความเข้าใจ
การยอมรับ และการเรียนรู้ของสังคม ดังนั้นการทำให้สิทธิชุมชนเป็นมรรคเป็นผล
อาจต้องอาศัยเวลา เรามีกรมป่าไม้มา ๑๐๐ กว่าปี แต่เพิ่งมีรัฐธรรมนูญเพียง ๕ ปีกว่า
หากจะหวังผลให้เกิดการยอมรับในทันทีทันใดอาจจะเป็นการฝืนต่อระบบอำนาจ
ระบบผลประโยชน์ที่มากมายมหาศาล ดังนั้น จึงเป็นสิ่งที่ต้องสร้างกระบวนการ
เรียนรู้และบุคคลที่เป็น “เจ้าของสิทธิ” นั้นก็ต้องมีพันธะหน้าที่ที่ไม่ใช่การเรียกร้อง
หรือต่อต้านอย่างเดียว แต่เป็นพันธะหน้าที่ที่จะต้องเรียนรู้กับตนเอง เรียนรู้ทรัพยากร
ของตนเอง เรียนรู้สิทธิของตนเองที่จะทำอย่างไรให้สิทธิของตนเองเป็นมรรคเป็นผล
และมีคุณภาพ เป็นสิ่งที่เจ้าของสิทธิหรือผู้ทรงสิทธินั้นจะต้องพึงมีไม่ว่าจะเป็น
ผู้ทรงสิทธิใด ๆ ก็ตาม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “พันธะต่อสังคม”
ในอีก ๑๐ ปี ข้างหน้า ทรัพยากรหลากหลายทางชีวภาพ ภูมิปัญญาท้องถิ่น
จะกลายเป็นเป้าหมายสำคัญของการช่วงชิง และกลายเป็นชนวนศึกสำคัญของ
เวทีเศรษฐกิจการเมืองโลก แม้แต่ในปัจจุบันนี้ก็ตาม เช่น ปัญหาเรื่องข้าวหอมมะลิ
หรืออะไรต่างๆ ที่ผ่านมา รวมถึงเมื่อไม่นานมานี้ สหรัฐอเมริกาพยายามผลักดันให้ไทย
ร่วมเป็นภาคี เรียกว่า “ข้อตกลงไทย-สหรัฐ” ในการจัดตั้งกองทุนวิจัยป่าเขตร้อน สรุปคือ
การแลกเปลี่ยนหนี้สินที่รัฐบาลไทยมีกับประเทศสหรัฐอเมริกา เมื่อหลาย ๑๐ ปีมาแล้ว
และให้สิทธิแก่สหรัฐอเมริกาในการสำรวจป่าทำวิจัยทั่วประเทศไทย ซึ่งรัฐบาลไทย
๑๒๘ สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
