Page 85 - รายงานฉบับสมบูรณ์ เหลียวหลังแลหน้า 2 ทศวรรษ สิทธิมนุษยชนในสังคมไทย
P. 85
มากขึ้น กสม. ก็เริ่มเป็นที่รู้จักระดับหนึ่ง แต่รู้จักในเฉพาะกลุ่มที่ถูกกระทำ
(การละเมิดสิทธินั้น) เพราะพอเขา (ผู้ถูกละเมิดสิทธิ) ไปยื่นเรื่องร้องเรียน
เขาจะไม่ไปยื่นกสม. ของพื้นที่ แต่เขาจะไปหาองค์กร NGO หรือ CSO ใน
ระดับพื้นที่ที่ทำงานเรื่องสิทธิมนุษยชนก่อน แล้วองค์กรเหล่านี้เขาจะแนะนำ
ไปที่กสม.” (สนทนากลุ่มภายนอก, 26 มกราคม 2565)
เสียงสะท้อนว่ากสม. ไม่เป็นที่รู้จัก มาจากเหตุผลสำคัญว่ากสม.ควรเป็นสิ่งแรกที่ประชาชน
ที่โดนละเมิดสิทธินึกถึง แต่กลับกลายเป็น ประชาชนไม่ได้นึกถึง กสม. อีกต่อไป ดังเสียงสะท้อนของ
ผู้ที่เคยร่วมงานกับ กสม.
“ลืมไปเลยว่าประเทศเรามีคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนอยู่”
(สัมภาษณ์ KI009, 21 พฤศจิกายน 2564)
“ในปัจจุบันนี้ ถ้าเราไปตามต่างจังหวัดจะเห็นพี่น้องภาคประชาสังคม
ที่เราทำงานด้วยทั้งหลาย เขาตั้งคำถาม…ว่ายังมีกรรมการสิทธิอยู่หรือ”
(สัมภาษณ์ KI012, 16 พฤศจิกายน 2565)
นอกจากนี้เสียงสะท้อนส่วนใหญ่เห็นว่ากสม.ไม่แสดงบทบาทหน้าที่ตามความ
คาดหวังเท่าที่ควร โดยเฉพาะบทบาทเรื่องการทำงานปกป้องประเด็นสิทธิมนุษยชน
“(ในฐานะผู้สื่อข่าว) เราจะทราบเวลาที่ (กสม.) มีการลงพื้นที่ไป
สังเกตการณ์ ตรงนี้เป็นคำสำคัญ แต่คำถามหลังจากนั้นคืออะไร … กสม.มี
ข้อสังเกตใดบ้างต่อประเด็นเหล่านั้น ที่จำได้ล่าสุด คือ กสม. ลงไปจากการ
สลายการชุมนุมของชาวบ้านจะนะรักษ์ถิ่น หน้าทำเนียบรัฐบาล … การ
ทำงานของกสม. สามารถทำงานเชิงรุก Pro active ได้มากกว่านี้หรือไม่
เพราะสิ่งที่เกิดขึ้นตอนนี้มันเป็นเชิงรับ (passive) … มันมีอีกหลายเรื่องที่
บางทีเราไม่มีภาคประชาสังคมหรือเครือข่ายอะไรมาผลักดัน แต่ประเด็นมันมี
อยู่ในสังคม … หรือเรื่องที่รัฐบาลออกประกาศพรก.ฉุกเฉิน หลายฉบับ
หนึ่งในนั้นคือ ฉบับที่ 29 เกี่ยวกับการควบคุมสื่อ การเผยแพร่สื่อทาง
อินเทอร์เน็ตอย่างเข้มงวดถึง 6 องค์กรวิชาชีพสื่อ (เรา) ก็ยื่นหนังสือถึง
กสม. ให้มีการทบทวนการใช้พรก.ฉุกเฉินตรงนี้ …ที่สุด สื่อต้องไปรวมตัว
กันเอง ต้องไปฟ้องต่อศาลให้ระงับคำสั่งดังกล่าว เพราะฉะนั้นมันตั้งคำถาม
ว่า แล้วที่กสม.มีข้อจำกัดในการทำงาน มันมาจากอะไร … บทบาทหน้าที่
หรือที่มาของอำนาจหน้าที่” (สนทนากลุ่มภายนอก, 26 มกราคม 2565)
“บทบาทของกสม. มองว่ายังไม่เข้มแข็ง ยังไม่แข็งแรงเท่าที่ควร
เพราะถ้าเราดูเจตนารมณ์การตั้งกสม. ไม่เพียงยกระดับให้สิทธิมนุษยชน
ปรากฏขึ้นในสังคมไทย แต่เพื่อป้องกันแก้ปัญหาสิทธิมนุษยชน ตั้งแต่การ
อุ้มหาย การทรมาน การละเมิดสิทธิมนุษยชน” (สนทนากลุ่มภายนอก, 26
มกราคม 2565 )
“… เหลียวหลังแลหน้า ผมว่าเป็นอะไรที่ล้มเหลวอย่างสิ้นเชิง ไม่ต้อง
พูดถึงความคุ้มค่า เป็นที่รู้กันว่ามันไม่มีอะไรคุ้มค่า ทำไมพูดเช่นนั้น … กสม.
-78-
