Page 136 - รายงานการศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ สิทธิชุมชนในการจัดสรรทรัพยากรน้ำโดยใช้แนวทางสันติวิธี : กรณีศึกษาพื้นที่ต้นน้ำของประเทศไทย
P. 136
119
ข้อเสนอแนะขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น องค์การบริหารส่วนต้าบลนางแดดมี
ข้อคิดเห็นว่าหากจะมีการพัฒนาพื้นที่ต้นน้้าให้เกิดประโยชน์และให้ประชาชนในพื้นที่ต้นน้้าได้ใช้
ประโยชน์จากแหล่งน้้าอย่างคุ้มค่าและถูกต้องจะต้องเน้นให้ประชาชนมีส่วนร่วมต่อการอนุรักษ์ใน
พื้นที่เป็นล้าดับแรก นอกจากนี้ ควรมีการด้าเนินการดังต่อไปนี้
1) สนับสนุนให้เกิดโครงการชลประทานขนาดใหญ่ในการผันน้้ามาใช้ประโยชน์ในฤดูแล้ง
แม้ว่าจะเคยมีการสร้างอ่างเก็บน้้าตามโครงการพระราชด้าริมาแล้ว แต่พื้นที่ดังกล่าวไม่สามารถกักเก็บ
น้้าได้ เนื่องจากสภาพดินไม่อุ้มน้้า และเป็นพื้นที่สูงท้าให้ในฤดูแล้งไม่สามารถที่จะเก็บน้้ามาใช้
ประโยชน์ได้ ภาครัฐควรจะด้าเนินการปรับปรุงอ่างเก็บน้้าดังกล่าวให้ใช้ประโยชน์ได้อย่างเต็ม
ประสิทธิภาพ
2) ประชาชนและเจ้าหน้าที่ในเขตพื้นที่อนุรักษ์ต้องมีการหารือร่วมกันในการแบ่งเขต
พื้นที่ใช้ประโยชน์ในแหล่งต้นน้้า เนื่องจากในอดีตเกิดความขัดแย้งด้านการเข้าไปใช้ประโยชน์จาก
พื้นที่ต้นน้้า ดังนั้นการหารือร่วมกันในการที่จะให้ประชาชนได้เข้าไปใช้ประโยชน์แหล่งพื้นที่ต้นน้้า
บางส่วนที่ไม่กระทบต่อการอนุรักษ์ มีการออกกฎเกณฑ์ร่วมกัน
3) พัฒนาโครงการด้านการอนุรักษ์สภาพแวดล้อมโดยให้ภาคประชาชนคัดแยกขยะตาม
ครัวเรือนเพื่อไม่ให้ขยะตกค้างในชุมชน ที่ไหลลงไปสู่พื้นที่ต้นน้้าได้ โดยขยะที่เป็นประโยชน์ควรจะคัด
แยกและน้าไปขายเพื่อลดปริมาณขยะให้ได้มากที่สุด
4) ควรมีการสร้างฝายชะลอน้้าให้มีน้้าใช้ตลอดทั้งปี โดยอาจจะขุดลอกในบางพื้นที่ที่ไม่มี
ผลกระทบต่อสภาพแวดล้อม และมีการท้าฝายชะลอน้้าไว้ให้ประชาชนได้ใช้ประโยชน์ในฤดูแล้ง เพื่อที่
ประชาชนในพื้นที่จะได้มีน้้าท้านาปรัง ซึ่งจะสร้างรายได้ให้ประชาชนเพิ่มขึ้น ดีกว่าการปล่อยให้น้้า
ไหลไปโดยไม่เกิดประโยชน์กับประชาชนในพื้นที่
(3) กลุ่มนักวิชาการและเครือข่ายในพื นที่ ซึ่งเป็นผู้มีบทบาทส้าคัญในชุมชนและได้รับการ
ยอมรับ สามารถมีอิทธิพลต่อการชี้น้าหรือให้ความรู้ความเข้าใจคนในชุมชน ผู้เข้าร่วมการประชุม
สนทนา ได้แก่ ครู อาจารย์ เจ้าพนักงานพิทักษ์ป่าไม้ กลุ่มตัวแทนภาคประชาชน สรุปประเด็นส้าคัญ
ดังนี้
สถานการณ์ล าน าชีในปัจจุบัน คนต้นน้้าสามารถใช้ประโยชน์จากล้าน้้าชีได้อย่างเต็มที่
โดยเฉพาะภาคเกษตรกรรมที่มีพื้นที่เพาะปลูกติดกับล้าน้้าชี ถึงแม้ว่าในอดีตที่ผ่านมาพบการบุกรุก
พื้นที่ป่าต้นน้้าหรือการใช้ประโยชน์จากประปาภูเขา แต่ปัจจุบันไม่พบปัญหาการบุกรุกพื้นที่ป่าต้นน้้า
เพื่อหาของป่าแล้ว เนื่องจากชาวบ้านได้หันมาเพาะปลูกมะม่วงเป็นพืชหลักทดแทน ประกอบกับ
อุทยานแห่งชาติภูแลนคาได้ประกาศเขตพื้นที่อย่างชัดเจน ขณะที่ปัญหาการใช้ประโยชน์จากประปา
ภูเขาได้รับการไกล่เกลี่ยโดย นายปรีชา เร่งสมบูรณ์สุข รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ
