Page 39 - หนังสือรับรองการเกิด
P. 39
31
เรื่องเล่�...เคล้�สิทธิมนุษยชน
ประสบก�รณ์...ที่นำ�ม�เล่�สู่กันฟัง
หมอตำ�แยวัยเย�ว์
เรื่องนี้ได้รับก�รถ่�ยทอดม�จ�กเพื่อนที่ขอเอ่ยน�ม เพื่อจะได้สืบคว�มได้ว่�จริงแท้ประก�รใด เพื่อนรักของผมชื่อ
“ประพันธ์” เมื่อครั้งทำ�หน้�ที่ปลัดอำ�เภอหัวหน้�ฝ่�ยทะเบียนและบัตรอำ�เภอแม่จัน จังหวัดเชียงร�ย เล่�ให้ฟังวันหนึ่ง
ระหว่�งที่ผมรอเวล�ขึ้นเครื่องบินอยู่ที่ท่�อ�ก�ศย�นน�น�ช�ติแม่ฟ้�หลวง จังหวัดเชียงร�ย หลังจ�กที่คุยกันหล�ยเรื่องแล้ว
ม�ติดใจเรื่องที่ปลัดประพันธ์ฯ เล่�ให้ฟังถึงกรณีของพระภิกษุรูปหนึ่ง ที่มีชื่อในฐ�นข้อมูลก�รทะเบียนร�ษฎร มีเลขประจำ�
ตัวประช�ชน ๑๓ หลักแล้ว ส่วนท่�นจะมีเลขอะไร อย่�ไปสนใจ ผมก็ไม่ได้สอบถ�มม�เสียด้วย แต่ที่แน่ๆ พระคุณเจ้�รูป
นี้ น่�จะอยู่ระหว่�งก�รขอกำ�หนดสถ�นะบุคคล โดยมีคว�มจำ�เป็นจะต้องใช้หนังสือรับรองก�รเกิด(ท.ร.๒๐/๑) เรื่องร�ว
จึงเกิดขึ้น ณ สำ�นักทะเบียนอำ�เภอแม่จัน
เมื่อพระคุณเจ้�รูปนั้น ยื่นคำ�ร้องขอให้เจ้�หน้�ที่ของสำ�นักทะเบียนอำ�เภอแม่จันพิจ�รณ�ใช้อำ�น�จต�มกฎหม�ย
(ม�ตร� ๒๐/๑ แห่งกฎหม�ยว่�ด้วยก�รทะเบียนร�ษฎร) พร้อมทั้งนำ�พย�นบุคคล ซึ่งเป็นสุภ�พสตรี หรือโยมผู้หญิง
ฅนหนึ่งสูงอ�ยุ ที่ช�วเมืองเหนือเรียกว่� “แม่อุ๊ย” ม�เป็นพย�น โดยอ้�งกับเจ้�หน้�ที่ว่� โยมผู้หญิงฅนนี้เป็นผู้ทำ�คลอดให้
กับพระคุณเจ้�เมื่อคลอดออกจ�กท้องโยมแม่
เรื่องร�วต่�งๆ ก็ถูกเจ้�หน้�ที่ของสำ�นักทะเบียนอำ�เภอแม่จัน สอบสวนป�กคำ�กันไปน�นพอสมควร ส่วนว่�จะถ�ม
กันว่�อย่�งไร โยมผู้หญิงฅนนั้น จะรู้เห็นก�รเกิด หรือเป็นผู้ทำ�คลอดเองจริงหรือไม่ อันนี้ปลัดประพันธ์ฯ บอกว่�
“ม�นะ...สำ�หรับกรณีร�ยนี้ พอเร�อ่�นสำ�นวนก�รสอบสวนทั้งหมด ๒ รอบ เรื่องอื่นเร�ไม่สนใจเลย แต่ได้
บอกให้เจ้�หน้�ที่อ่�นทบทวนสำ�นวนให้ดีอีกครั้ง เมื่อเจ้�หน้�ที่รับกลับไปอ่�น คิดว่� สัก ๒ รอบได้มั๊ง ก็นำ�สำ�นวนก�ร
สอบสวนม�คืนให้เร� พร้อมกับบอกว่� อ่�นแล้ว ไม่เห็นมีอะไรข�ดตกบกพร่องนี่ครับหัวหน้�”
ถ้�เป็นคนอื่นเรื่องร�วก็คงผ่�นไปเรียบร้อยแน่เลย แต่นี่ด้วยคว�มช่ำ�ชองง�นของปลัดประพันธ์ฯ ที่กรำ�ง�นด้�น
ทะเบียนม�เกือบ ๒๐ ปี จึงได้บอกกับลูกน้องไปว่�
“ผมอ่�นแล้ว คุณก็สอบสวนได้ดี ครบต�มประเด็นต�มที่กฎหม�ยให้อำ�น�จ ผู้ที่เป็นพย�นก็ยืนยันแน่ชัดว่� เป็นผู้
ทำ�คลอด และไม่ใช่ทำ�คลอดแค่ร�ยนี้เท่�นั้น ยังได้ทำ�คลอดร�ยอื่นๆ ในหมู่บ้�นอีกม�กม�ย ผมเชื่อว่� พย�นร�ยนี้ทำ�คลอด
ให้กับคนในหมูบ้�นละแวกที่อ�ศัยอยู่จริง แต่มีข้อสังเกตที่ผมต้องขอสอบถ�มทั้งผู้ที่เป็นพย�นและผู้ที่ยื่นคำ�ร้องอีกครั้งเดียว
ถ้�ทั้งสองคนตอบคำ�ถ�มนี้และยืนยันข้อมูล ผมคงต้องใช้อำ�น�จที่มีอย่�งเต็มที่ คอยดูพร้อมๆ กัน” จ�กนั้นปลัดประพันธ์ฯ
เล่�ว่� เจ้�หน้�ที่ได้นิมนต์พระคุณเจ้�ผู้ยื่นคำ�ร้องและพย�นผู้อ้�งว่�เป็นผู้ทำ�คลอดม�นั่งอยู่ต่อหน้�ปลัดประพันธ์ฯ พร้อม
ด้วยเจ้�หน้�ที่ แล้วคำ�ถ�มเดียวที่ปลัดประพันธ์ฯ ถ�มและเป็นคำ�ถ�มเด็ด ก็ถูกถ�มขึ้นม�ว่�
“ขอเรียนถ�มถึงวัน เดือน ปีเกิดของพระคุณเจ้�ครับ ท่�นเกิดเมื่อใดครับ” ปลัดประพันธ์ฯ สอบถ�มเป็นภ�ษ�คำ�เมือง
“อ�ตม�ได้ทร�บจ�กก�รที่โยมพ่อกับโยมแม่บันทึกไว้ และใช้วัน เดือน ปีเกิด นี้ตลอดม�ตั้งแต่เข้�โรงเรียนต�ม
เอกส�รของโรงเรียนที่แนบม�แล้ว และเมื่อม�บรรพช�อุปสมบทก็ได้ใช้วัน เดือน ปีเกิดดังกล่�ว ต�มที่โยมเห็นจ�กหนังสือสุทธิ
๕
นี่ไง โยมลองดูซิ” พล�งพระคุณเจ้�ก็หยิบหนังสือสุทธิ เล่มสีเหลืองออกม�จ�กย่�ม ส่งให้ปลัดประพันธ์ฯ ได้พิจ�รณ�
ข้อมูล เมื่อปลัดประพันธ์ฯ ได้รับหนังสือสุทธิม�แล้วก็พลิกดูข้อคว�มที่บันทึกไว้ ซึ่งตรงกับเอกส�รท�งทะเบียนร�ษฎร และ
สำ�นวน ก�รสอบสวนของเจ้�หน้�ที่ หลังจ�กนั้น จึงตรวจดูสำ�นวน และข้อมูลของพย�นผู้ทำ�คลอดที่ให้ป�กคำ�แล้ว พร้อม
ทั้งตรวจสอบเอกส�รในสำ�นวนอย่�งถี่ถ้วนแล้วเอ่ยถ�มด้วยภ�ษ�คำ�เมืองอีกครั้งกับพย�นที่อ้�งถึงก�รเป็นผู้ทำ�คลอดว่�
๕ หนังสือสุทธิ เป็นเอกส�รที่แสดงถึงชื่อ ฉ�ย� และสถ�นะต่�งๆ ของพระภิกษุ ส�มเณรที่เจ้�คณะอำ�เภอที่สังกัดออกให้ มีลักษณะเป็นเล่ม
ปกสีเหลือง มีภ�พถ่�ยของเจ้�ของหนังสือสุทธิและสังกัด เปรียบเสมือนเอกส�รแสดงตัวของพระภิกษุส�มเณรแทนบัตรประจำ�ตัวประช�ชน
เรื่องเล่าเคล้าสิทธิมนุษยชน...ว่าด้วย "หนังสือรับรองการเกิด" และองค์ความรู้เกี่ยวกับการทะเบียนราษฎร
