Page 36 - หนังสือรับรองการเกิด
P. 36
28
หนังสือรับรองก�รเกิด (ท.ร.๒๐/๑) ต้นฉบับที่ผู้ยื่นคำ�ร้องได้รับไปจ�กสำ�นักทะเบียนแล้ว เมื่อจะใช้เป็นเอกส�ร
ประกอบก�รยื่นคำ�ร้องในกรณีต่�งๆ สำ�นักทะเบียนจะขอยึดฉบับจริง หรือต้นฉบับไว้ได้หรือไม่ ถ้�ไม่ให้ยึดฉบับจริง หรือ
ต้นฉบับไว้ประกอบเรื่อง จะมีข้อกฎหม�ยใดที่นำ�ม�ใช้อ้�งกับเจ้�หน้�ที่ได้บ้�ง
แนวท�งปฏิบัติ : “หนังสือรับรองก�รเกิด(ท.ร.๒๐/๑)” ถือเป็นเอกส�รมห�ชนที่ท�งร�ชก�รให้ก�รรับรองต�ม
กฎหม�ย ถือเป็นเอกส�รที่ผู้ได้รับจะนำ�ไปใช้ประโยชน์ต�มสิทธิต่�งๆ ได้ต�มที่กฎหม�ยบัญญัติไว้และก�รที่ผู้ยื่นคำ�ร้องได้รับ
“หนังสือรับรองก�รเกิด(ท.ร.๒๐/๑)” แล้ว ถือว่� น�ยทะเบียน ณ ท้องที่แห่งผู้ยื่นคำ�ร้องได้ตรวจสอบ สอบสวนพย�น
หลักฐ�นทั้งมวลแล้วเชื่อได้ว่�เกิดในเขตท้องที่ๆ รับผิดชอบจริง ส่วนก�รจะนำ�เอกส�รไปใช้ ต�มระเบียบสำ�นักน�ยก
รัฐมนตรีที่เกี่ยวข้องกับก�รรับรองเอกส�ร จะให้เจ้�หน้�ที่ผู้จะใช้เอกส�รฉบับนั้นๆ ได้ตรวจสอบจ�กต้นฉบับให้ถูกต้อง ไม่
ว่�จะเป็นก�รคัดลอกม� หรือถ่�ยสำ�เน�ทั้งสีและข�วดำ�ก็ต�ม โดยอย่�งน้อยต้องเป็นข้�ร�ชก�รที่ดำ�รงตำ�แหน่งในระดับรูป
แบบร�ชก�รเดิม คือ ผู้ดำ�รงตำ�แหน่งตั้งแต่ระดับ ๒ ขึ้นไป เพร�ะถือว่�มีวุฒิภ�วะในก�รใช้วิจ�รณญ�ณเพียงพอแล้ว ได้
เห็นต้นฉบับและต้องใช้กับหน่วยง�นที่ตนมีอำ�น�จหน้�ที่ ให้ลงน�มรับรองสำ�เน�ถูกต้อง ประทับตร�ชื่อ และตำ�แหน่งไว้
แล้วคืนต้นฉบับให้กับเจ้�ของเอกส�รไป
สิ่งที่ปฏิบัติผิดกันม�น�นและน่�จะปรับปรุงแก้ไข เพื่อเป็นก�รป้องกันมิให้เกิดกรณีก�รปลอมแปลงเอกส�รเพร�ะ
ปล่อยปละละเลยให้เป็นภ�ระของเจ้�ของเอกส�รลงน�มรับรองโดยเจ้�หน้�ที่มิได้ตรวจสอบจ�กต้นฉบับ กรณีนี้ใช้กับเอกชน
คงไม่เกิดผลใด ห�กไม่มีกรณีก�รปลอมแปลงเอกส�รแล้วเกิดคว�มเสียห�ย ไม่มีก�รฟ้องร้องเป็นคดี แต่สำ�หรับหน่วย
ร�ชก�ร ห�กยังคงปล่อยให้ประช�ชนเป็นผู้ลงน�มรับรองเอกส�รของตนเอง
เมื่อเจ้�หน้�ที่ของสำ�นักทะเบียนรับคำ�ร้อง รวบรวมพย�นหลักฐ�น สอบป�กคำ�พย�นบุคคลทั้งมวลแล้ว เสนอ
คว�มเห็นไปให้น�ยทะเบียนพิจ�รณ�ใช้อำ�น�จหน้�ที่ต�มกฎหม�ย แต่ถ้�ไม่อนุญ�ตให้ออกหนังสือรับรองก�รเกิด(ท.ร.
๒๐/๑) โดยไม่ระบุข้อเท็จจริงอันเป็นส�ระสำ�คัญ ข้อกฎหม�ยที่อ้�งอิง ข้อพิจ�รณ�และข้อสนับสนุนในก�รใช้ดุลพินิจของ
น�ยทะเบียน สิทธิในก�รอุทธรณ์ ก�รยื่นคำ�อุทธรณ์และระยะเวล�ก�รอุทธรณ์ไว้ ผลที่เกิดขึ้นกับเจ้�หน้�ที่และผู้ยื่นคำ�ร้อง
จะมีอะไรบ้�ง
แนวท�งปฏิบัติ : ก�รที่เจ้�หน้�ที่ของสำ�นักทะเบียนรับคำ�ร้อง รวบรวมพย�นหลักฐ�น สอบป�กคำ�พย�นบุคคล
ทั้งมวลแล้ว หน้�ที่ลำ�ดับต่อไป คือ สรุปคว�มเห็นจ�กพย�นหลักฐ�นต่�งๆ แล้วเสนอคว�มเห็นไปให้น�ยทะเบียนพิจ�รณ�
ใช้อำ�น�จหน้�ที่ต�มกฎหม�ย โดยข้อสรุปอย่�งน้อยต้องมีข้อกฎหม�ยที่อ้�งอิง ข้อเท็จจริงอันเป็นส�ระสำ�คัญ ข้อพิจ�รณ�
และข้อสนับสนุนในก�รใช้ดุลพินิจของน�ยทะเบียน ไม่ว่�จะอนุญ�ตหรือไม่ก็ต�ม เจ้�หน้�ที่ควรจะรวบรวมสรุปไว้ให้ชัดเจน
เพร�ะอ�จจะเป็นประโยชน์ในก�รตรวจสอบในอน�คตได้อีกด้วย แต่ถ้�จะไม่อนุญ�ตให้ออกหนังสือรับรองก�รเกิด(ท.ร.
๒๐/๑) ยิ่งต้องระบุข้อเท็จจริงอันเป็นส�ระสำ�คัญ ข้อกฎหม�ยที่อ้�งอิง ข้อพิจ�รณ� และข้อสนับสนุนในก�รใช้ดุลพินิจ
ของน�ยทะเบียนให้ชัดเจน เพร�ะถ้�ไม่มีคว�มชัดเจนในก�รพิจ�รณ�แล้ว จะไม่ส�ม�รถห�เหตุผลม�ใช้ในก�รพิจ�รณ�เมื่อ
มีก�รอุทธรณ์โต้แย้งคำ�สั่งท�งปกครองได้ ในส่วนของเจ้�หน้�ที่อ�จจะถูกมองว่� ไม่รอบคอบ ปฏิบัติหน้�ที่บกพร่อง อ�จจะ
ถูกตั้งคณะกรรมก�รสอบสวนข้อเท็จจริง และอ�จจะถึงขั้นสอบสวนท�งวินัยได้อีกด้วย เพร�ะฉะนั้น อย่�เสี่ยง หรือประม�ท
เป็นอันข�ด
ส่วนในเรื่องก�รแจ้งสิทธิในก�รอุทธรณ์ ก�รยื่นคำ�อุทธรณ์และระยะเวล�ก�รอุทธรณ์ให้ผู้ยื่นคำ�ร้องทร�บนั้น ก็
เป็นขั้นตอนที่สำ�คัญ เรื่องนี้ผู้ปฏิบัติง�นส่วนใหญ่ของสำ�นักทะเบียนแทบจะทุกแห่ง ล้วนไม่เคยปฏิบัติกันม�เลย นับจ�กที่มี
กฎหม�ยว่�ด้วยวิธีปฏิบัติร�ชก�รท�งปกครอง เมื่อ พ.ศ.๒๕๓๙ และมีประก�ศสำ�นักน�ยกรัฐมนตรีเป็นแนวท�งออกม�ใช้
เรื่องเล่าเคล้าสิทธิมนุษยชน...ว่าด้วย "หนังสือรับรองการเกิด" และองค์ความรู้เกี่ยวกับการทะเบียนราษฎร
