Page 225 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน

สำานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ

ไม่ทันก่อนเวลาที่ผังเมืองรวมฉบับเก่าหมดอายุระยะเวลาบังคับใช้ แม้จะมีการต่อเวลาการบังคับใช้แล้ว

อีกสองครั้ง เป็นเวลา 2 ปีแล้วก็ตาม ดังเช่นคำาร้องที่ 235/2553 และคำาร้องที่ 632/2555 ทำาให้เกิดช่องว่าง

ของการบังคับใช้กฎหมายผังเมืองรวมในแต่ละพื้นที่ และมีผลกระทบต่อสิทธิชุมชนหลายประการดังนี้

5.4.1 การอนุญาตให้มีการใช้ประโยชน์ที่ดินหรือประกอบกิจการโดยอาศัยช่องว่าง

ของระยะเวลาการบังคับใช้กฎกระทรวงผังเมืองรวม

ตามข้อมูลคำาร้องที่ 235/2553 เกี่ยวข้องกับการขออนุญาตประกอบกิจการสถานีปฏิบัติการ ปั๊มก๊าซ
เชื้อเพลิง LPG ในเขตที่ดินประเภทที่อยู่อาศัยหนาแน่นปานกลาง (สีส้ม) จังหวัดชัยนาท และคำาร้องที่

632/2555 เกี่ยวข้องกับการขออนุญาตประกอบกิจการอาคารห้างสรรพสินค้าขนาดใหญ่บริเวณถนน

เลี่ยงเมือง อำาเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี ทั้งสองเรื่องเป็นกรณีที่หน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้องมีการอนุญาต
ให้มีการก่อสร้างและประกอบกิจการที่ต้องห้ามตามข้อกำาหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินตามกฎกระทรวงผังเมือง

ซึ่งสิ้นสุดการบังคับใช้แล้ว โดยเป็นการดำาเนินการในช่วงช่องว่างของระยะเวลาบังคับใช้กฎกระทรวงผังเมือง

ที่สิ้นสุดลงตามกฎหมาย และความล่าช้าในการจัดทำากฎกระทรวงผังเมืองรวมฉบับใหม่ที่ไม่สามารถ
ประกาศบังคับใช้ได้ทันการสิ้นสุดระยะเวลาการบังคับใช้กฎกระทรวงฉบับเก่าได้ ส่งผลให้มีการใช้ประโยชน์

ที่ดินประกอบกิจการที่อาจจะมีผลกระทบต่อชีวิต ทรัพย์สิน สุขภาพ และสิ่งแวดล้อมของประชาชน

ตลอดจนชุมชนใกล้เคียง อันเป็นการละเมิดสิทธิดังกล่าว

จากการศึกษาแนวคำาพิพากษาศาลปกครองสูงสุดพบว่า ศาลปกครองสูงสุดได้เคยวางบรรทัดฐาน

ในคำาพิพากษากรณีการออกใบอนุญาตก่อสร้างอาคารในระหว่างที่กฎกระทรวงผังเมืองรวมหมดอายุบังคับใช้

ดังตัวอย่างตามคำาพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ อ.131-133/2552 ศาลปกครองสูงสุดได้วินิจฉัยในประเด็น
การใช้ดุลพินิจของนายกเทศมนตรีนครขอนแก่น (ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 3) ในการออกใบอนุญาตก่อสร้างอาคารให้

กับห้างหุ้นส่วนจำากัดรัชต (ขอนแก่น) ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 4 โดยศาลเห็นว่าเมื่อศูนย์การค้าและอาคารพาณิชย์ที่

ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 4 ขอก่อสร้างนั้น ตั้งอยู่บนที่ดินประเภทสถาบันการศึกษา หรือใช้ประโยชน์เกี่ยวข้องกับ
การศึกษาหรือสาธารณประโยชน์ตามข้อกำาหนดของผังเมืองรวมเมืองขอนแก่น กฎกระทรวงฉบับที่ 81

(พ.ศ. 2532) ออกตามความในพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518 ซึ่งมีผลบังคับใช้ระหว่างปี พ.ศ. 2532

ถึงปี พ.ศ. 2537 และได้ขยายกำาหนดระยะเวลาการบังคับใช้ ถึงปี พ.ศ. 2539 จึงได้หมดอายุการใช้บังคับ

เมื่อวันที่ 29 ธันวาคม 2539 แล้ว

ดังนั้น การออกใบอนุญาตก่อสร้างดังกล่าวจึงอยู่ในระหว่างห้วงเวลาที่กฎกระทรวงที่กำาหนด

ผังเมืองรวมเมืองขอนแก่นหมดอายุลงและไม่มีผลบังคับใช้ การอนุญาตจึงไม่ขัดต่อกฎกระทรวงที่กำาหนด
ผังเมืองรวมแต่อย่างใด และแม้ร่างผังเมืองรวมเมืองขอนแก่นฉบับใหม่ที่ยังคงกำาหนดพื้นที่พิพาทเป็นพื้นที่

เพื่อการศึกษาและเกี่ยวเนื่องกับการศึกษาเท่านั้นดังเดิม จะอยู่ระหว่างการตรวจพิจารณาจากคณะกรรมการ

กฤษฎีการอให้มีการประกาศในราชกิจจานุเบกษาก็ตาม การออกใบอนุญาตก่อสร้างก็ไม่จำาเป็นต้องพิจารณา

224