Page 194 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
P. 194
ผังเมืองกับก�รคุ้มครองสิทธิชุมชน
และสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
4.10 การปรับปรุงกฎหมาย และกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง
ปัจจุบัน การประกาศใช้บังคับผังเมืองมีความล่าช้า อันเนื่องมาจากสาเหตุหลายประการ ทั้งที่เป็น
ความล่าช้าในการดำาเนินการ การกำาหนดการใช้ประโยชน์ที่ทำาให้เกิดความขัดแย้ง การขาดการศึกษา
อย่างรอบด้าน การขาดกระบวนการมีส่วนร่วมที่ครบถ้วนทั่วถึง และความล่าช้าในการพิจารณาและ
การใช้ประโยชน์ในบางประเด็นยังมิได้นำามาพิจารณาในการจัดทำาข้อกำาหนดการใช้พื้นที่
การปรับปรุงกฎหมายและกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้มีผังเมืองที่ไม่เกิด “ช่องว่าง” ในการควบคุม
การใช้ประโยชน์ที่ดินและการพัฒนาไม่ให้กระทบกับชุมชนและส่งเสริมต่อการมีส่วนร่วมของประชาชน
และชุมชน ได้แก่
(1) การปรับปรุงพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518 ในประเด็นที่สำาคัญ ดังนี้
- การปรับปรุงโครงสร้างคณะกรรมการผังเมือง คณะที่ปรึกษาผังเมืองระดับจังหวัด ให้มีสัดส่วน
ของภาคประชาสังคมและชุมชนเพิ่มขึ้น แทนการเน้นการเพิ่มสัดส่วนเฉพาะภาคเอกชน นักพัฒนา
และองค์กรวิชาชีพ โดยต้องให้มีสัดส่วนของคณะกรรมการที่เหมาะสมกับการพิจารณา
ในด้านต่างๆ ตามวัตถุประสงค์ของการผังเมือง
- การกระจายอำานาจการวางผังและโครงสร้างกรรมการผังเมืองระดับท้องถิ่นให้มีอำานาจตัดสินใจ
โดยมีการสนับสนุนและประสานความร่วมมือทางเทคนิควิชาการจากส่วนกลาง
- การปรับปรุงระยะเวลาการใช้บังคับ เพื่อมิให้เกิดช่องว่างโดยให้มีการกำาหนดช่วงเวลาที่ต้องมี
การประเมินผล ทบทวนอย่างมีส่วนร่วม
- การตัดสินใจของคณะกรรมการผังเมือง มีผลต่อสิทธิในการใช้ประโยชน์ที่ดินและทรัพย์สินทั้ง
ส่วนบุคคลและสาธารณะ ดังนั้น นอกจากการปรับปรุงโครงสร้างคณะกรรมการผังเมืองที่มาจาก
กระบวนการสรรหาทุกภาคส่วนแล้ว ควรมีการแสดงความรับผิดชอบในการตัดสินใจนโยบาย
สาธารณะ โดยแสดงการลงมติและมีการบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษรในการให้ความเห็นชอบ หรือ
ไม่เห็นชอบในการลงมติ เพื่อเป็นการส่งเสริมกระบวนการตัดสินใจสาธารณะที่เป็นธรรมาภิบาล
มีเหตุผล หลักการ มีความเป็นธรรม โปร่งใส ตรวจสอบได้ และความพร้อมรับผิดชอบ
- การมีผังระดับประเทศและผังภาค เป็นการทำางานที่สำาคัญที่จะบูรณาการการพัฒนาด้านต่างๆ มาสู่
การดำาเนินการ การมีส่วนร่วม ประสานให้เกิดการปฏิบัติร่วมมือสู่ผลการพัฒนาเพื่อส่วนรวมที่ดี
และยั่งยืน แต่ผังนโยบายควรจะมีความยืดหยุ่น พร้อมต่อการมีส่วนร่วมปรับปรุงเปลี่ยนแปลงให้
เหมาะสมร่วมกัน และไม่มีความจำาเป็นต้องบังคับใช้เป็นกฎหมาย
- ให้มีการริเริ่มการพัฒนาการศึกษา สร้างกลไกการประเมินสิ่งแวดล้อมระดับยุทธศาสตร์ ด้วย
กระบวนการมีส่วนร่วมมาใช้เพื่อให้การวางผังทุกระดับนำาไปสู่ผลที่ดีและยั่งยืน
193
