Page 40 - รายงานสรุปโครงการประชุมวิชาการระดับชาติ ชุมคน ชุมชน คนใต้ ครั้งที่ 3

๓๙

อย฽างชัดเจน นอกจากนั้น เราจะพูดถึงบทบาทของผู฾หญิงกับโอกาสในการแสวงหาการท างาน ผู฾หญิงถูกขีดให฾อยู฽ใน

บ฾านมานาน แต฽ในวันนี้ผู฾หญิงได฾ออกไปข฾างนอก ออกไปสร฾างความเข฾มแข็งให฾กับครอบครัวมากยิ่งขึ้น การต฾อสู฾
ต฽อรองในชีวิตทางเพศ ก็เป็นเรื่องส าคัญ เป็นพื้นฐานที่ส าคัญ นอกจากประเด็นการต฽อสู฾ต฽อรองในชีวิต ในสังคมเรื่อง

บทบาททางเพศแล฾ว ในผลงานวิชาการทั้งหมดยังเป็นการสร฾างความเข฾าใจใหม฽ขึ้นมา หัวใจส าคัญของการอยู฽ร฽วมกัน

อย฽างเสมอภาค สงบ และสันติ คือการสร฾างความเข฾าใจซึ่งกันและกัน งานจ านวนมากได฾พยายามพูดถึงการสร฾าง
ความเข฾าใจใหม฽ ความเข฾าใจใหม฽ที่ท าให฾เราสามารถมองเห็นเพื่อนชัดขึ้น ชนชั้นกลางในกรุงเทพ ก็จะมองพี่น฾องทาง

ภาคใต฾ พี่น฾องมุสลิมชัดเจนขึ้น เข฾าใจขึ้น งานเหล฽านี้เช฽น โรงเรียนวิถีอิสลาม พื้นที่ทางศาสนาของปอเนาะดาแล หรือ
ชุมชนตักวา อันนี้คือการสร฾างความหลากหลาย ของการต฽อสู฾ ต฽อรอง ในชีวิตทางสังคม ด฾วยการท าให฾เกิดความหมาย

ใหม฽ โดยความเข฾าใจใหม฽ขึ้นมา ถ฾าหากเราปราศจากความเข฾าใจซึ่งกันและกัน มันไม฽มีทางออกให฾กับการแก฾ไขปใญหา
นอกจากนั้นแล฾ว ในบทสรุปส าหรับการน าเสนอ พบว฽ามีความพยายามแสวงหาการแก฾ไขปใญหาที่เผชิญอยู฽ในหลาย

มิติด฾วยกัน

มิติแรกที่เห็นได฾ชัดคือการยกตัวอย฽าง ของไมโครเครดิตขึ้นมา ในเรื่องการรับจ าน าของมาเลเซีย ไมโคร
เครดิตเป็นหนทางที่ส าคัญมากๆ ส าหรับผู฾ที่ไม฽สามารถเข฾าถึงแหล฽งทุนที่เป็นทางการของรัฐได฾ การเข฾าถึงแหล฽งทุนที่

เป็นทางการของรัฐจะขัดหลักการทางศาสนา ดังนั้นสิ่งที่เราพูดถึงไมโครเครดิตในหลายรูปแบบก็คือการเปิดช฽องทาง

ในการที่จะเข฾าถึงแหล฽งทุน หรือปรับตัวกับแหล฽งทุนได฾ นักเศรษฐศาสตรแต฽างประเทศ ได฾เสนอการมีธนาคารขึ้นมา ที่
ท าให฾คนตัวเล็กตัวน฾อย สามารถสัมพันธแอยู฽กับสิ่งที่เรา in code ไว฾ ได฾อย฽างไม฽ผิดหลักการทางศาสนา เพราะฉะนั้น

ตัวไมโครเครดิตเอง ก็เป็นการน าเสนอการแก฾ไขปใญหาในปใจจุบันที่เผชิญอยู฽ได฾อย฽างแหลมคม นอกจากนั้นเป็นเป็น
ตัวอย฽างของการศึกษาคนไทยในรัฐเคดะหแ ประเทศมาเลเซีย ซึ่งกลุ฽มคนไทยในหลายรัฐของมาเลเซีย ได฾รับการปฏิบัติ

อย฽างไร การต฽อสู฾ต฽อรองของคนไทยในมาเลเซียเองที่ถูกท าให฾ขยับชนชั้น จากชนชั้นสองขึ้นมา ให฾ได฾รับการดูแลมาก
ขึ้น ก็เป็นตัวอย฽างอันหนึ่งในการแสวงหาแนวทางในการแก฾ไขปใญหาของเรา

นอกจากนั้นยังมีการน าเสนอแนวทางในการแก฾ไขปใญหาที่ดิน ซึ่งเป็นปใญหาร฽วมของพวกเราจ านวนมาก

รวมทั้งในเครือข฽ายชุมชนศรัทธา รวมทั้งสุดท฾ายปใญหาในชีวิตประจ าวันของชุมชน เช฽นการเก็บขยะ เราจะพบว฽า
แนวทางการแก฾ไขปใญหาที่เผชิญ ถูกน าเสนออย฽างเป็นระบบมากขึ้น เราจะพบว฽าการน าเสนอตั้งแต฽แรก ก็คือการ

น าเสนอการต฽อรองชีวิตทางสังคม การสร฾างความเข฾าใจใหม฽ หรือการแสวงหาแนวทางนี้ ล฾วนแล฾วเป็นสิ่งที่ท าให฾คน
ทั้งหมดเห็นเราชัดขึ้น และในขณะเดียวกัน เราก็มีโอกาสเห็นคนอื่นชัดขึ้นเช฽นเดียวกัน

นอกจากการน าเสนอส฽วนที่เป็นแนวทางที่เป็นส฽วนปฏิบัติการของเรา สิ่งส าคัญอีกอันหนึ่งก็คือ บทสรุปที่

บอกว฽ามันมีปฏิบัติการต฽อเสียงผู฾ไร฾เสียงที่ดังมากขึ้น หลังจากเสียงพวกเราดังมากขึ้น ไม฽มีใครอยู฽เฉยได฾ ไม฽มีใคร
ปฏิเสธเสียงแห฽งความชอบธรรมได฾ ดังนั้นเราจะเห็นว฽าในช฽วงเวลา5 ปีที่ผ฽านมา มีปฏิบัติการในการมองพวกเราที่ชัด

ขึ้น ผมได฾คุยในห฾องเล็กเมื่อวานส าหรับประเด็นนี้ก็คือว฽า มันมีความเปลี่ยนแปลงในการคืนความยุติธรรมให฾กับชุมชน
มากขึ้น ใน paper ของคนที่ท างานในเรื่องนี้ชี้ให฾เห็นว฽าองคแกรของรัฐเองตระหนักดีในช฽วงหลัง หลังจากฟใงเสียงของ

พวกเราแล฾ว ตระหนักว฽าความอยุติธรรมที่มันอยู฽ในพื้นที่มันลึกซึ้งมาก ดังนั้นจึงมีความพยายามที่จะปรับตัว คืนความ

ยุติธรรมให฾กับชุมชนในหลายมิติด฾วยกัน ไม฽ว฽าจะเป็นเกี่ยวกับการดึงเอาสภาชุมชนขึ้นมา หรือการสร฾างนิติธรรมใน

รายงานโครงการประชุมวิชาการระดับชาติ ชุมคน ชุมชน คนใต฾ ครั้งที่ ๓ เสียงจากผู฾ไร฾สิทธิชายแดนใต฾