Page 54 - รายงานฉบับสมบูรณ์ ฉบับย่อ โครงการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะนโยบายหรือมาตรการเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุ: กรณีการเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ

46 | รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ (Final Report) (ฉบับย่อ)

6.1.1.5 การขาดระบบการดูแลระยะยาวและระยะสุดท้าย
การขาดระบบการดูแลระยะยาวและระยะสุดท้ายส าหรับผู้สูงอายุ เพื่อเป็นระบบส าหรับผู้สูงอายุ

ที่ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ โดยเฉพาะการบริหารจัดการกิจการในส่วนผู้ให้บริการ การพัฒนาบุคลากรใน
การเป็นผู้ดูแล (Care givers) ให้มีมาตรฐานและมีคุณภาพ การควบคุมค่าใช้จ่าย การช่วยเหลือหรือสนับสนุน
สมาชิกในครอบครัวที่ต้องออกจากงานมาท าหน้าที่ดูแล เป็นต้น กล่าวคือ ระบบประกันสังคมและระบบการ
ประกันสุขภาพในปัจจุบันของประเทศไทย ยังไม่ได้ครอบคลุมการดูแลระยะยาวส าหรับผู้สูงอายุ

6.1.1.6 การมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน
การขาดการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในการคุ้มครองสิทธิของผู้สูงอายุ ทั้งในภาคประชาสังคม
ซึ่งได้แก่ องค์กรไม่แสวงหาก าไร และภาคเอกชน ซึ่งจากผลการส ารวจการใช้บริการต่าง ๆ ที่จัดให้โดยภาครัฐ

ภาคเอกชน และองค์กรไม่แสวงหาก าไร ผู้สูงอายุทั้งหมดตอบว่าไม่เคยเข้าใช้บริการขององค์กรไม่แสวงหาก าไร
เลย ส าหรับภาคเอกชนมีสัดส่วนของผู้สูงอายุที่เข้าใช้บริการด้านต่าง ๆ สูงสุด ประมาณร้อยละ 30 เท่านั้น
25
และเหตุผลที่ส าคัญอันดับแรกของการไม่เข้าใช้บริการของภาคเอกชน คือ ค่าใช้จ่ายสูง ประเทศไทยยังขาด
ภาคเอกชนที่จะด าเนินการในลักษณะของวิสาหกิจหรือธุรกิจที่ไม่แสวงหาก าไร (Social enterprises)

ในการจัดให้บริการแก่ผู้สูงอายุ เช่น โครงการดูแลผู้สูงอายุที่บ้าน โครงการโภชนาการส าหรับผู้สูงอายุ (เช่น
Meal-on-the-wheel) เป็นต้น
ส าหรับการมีส่วนร่วมของสมาชิกในครอบครัวในการดูและผู้สูงอายุ โดยเฉพาะ คู่สมรส หรือบุตร
หลานที่มีงานท า แต่ต้องลาออกจากงาน เพื่อมาดูแลผู้สูงอายุที่ช่วยตนเองไม่ได้ บุคคลเหล่านี้ก็ยังไม่ได้รับการ

คุ้มครองหรือช่วยเหลือจากนโยบายหรือมาตรการใด ๆ ในการส่งเสริมให้มีส่วนร่วม มีมาตรการจูงใจทางภาษี
คือ การลดหย่อนภาษีในกรณีเลี้ยงดูบุพการี ในกรณีที่บุพการีไม่มีรายได้ ซึ่งอาจไม่ใช่มาตรการจูงใจพอที่จะ
ช่วยให้บุคคลเหล่านี้ไม่เกิดปัญหาขาดรายได้และเกิดความเครียดที่อาจน าไปสู่การท าร้าย การละเลย หรือการ
ทอดทิ้งผู้สูงอายุ

ส าหรับในกรณีของอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ก็ยังมีปัญหาในด้านมาตรฐานการท างานและการ
ไม่มีแรงจูงใจทางการเงิน เนื่องจากการท างานดูแลผู้สูงอายุในชุมชนส่วนใหญ่จะไม่ได้รับค่าตอบแทน ในกรณีที่
ได้รับก็เป็นค่าตอบแทนที่ต่ ามาก ปัจจุบัน กรมกิจการผู้สูงอายุ ได้ทดลองเริ่มใช้ระบบธนาคารเวลาในพื้นที่
น าร่อง โดยประกาศหาผู้ลงทะเบียนท างานดูแลผู้สูงอายุ โดยน าเวลาที่อาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ฝากไว้ใน

ธนาคารเวลา และสามารถถอนเวลาที่ฝากไว้คืนในเวลาที่สูงอายุและต้องอาศัยการดูแลเป็นโครงการที่เพิ่งได้
เริ่มต้นในกลางปี 2561 และอยู่ในขั้นการลงทะเบียนเป็นอาสาสมัครเท่านั้น

25 มีเพียง 1 รายที่ตอบว่าใช้บริการด้านการศึกษาและฝึกอบรมและอีก 1 รายได้เข้าร่วมกิจกรรมชมรม.