Page 23 - รายงานฉบับสมบูรณ์ ฉบับย่อ โครงการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะนโยบายหรือมาตรการเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุ: กรณีการเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ

โครงการศึกษาวิจัยเพื่อจัดท าข้อเสนอแนะนโยบายหรือมาตรการเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุ :11
กรณีการเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ | 15

(2.2) สิทธิพลเมือง (Citizens rights) หมายถึง สิทธิที่รัฐธรรมนูญมุ่งให้ความคุ้มครองเฉพาะบุคคลที่

เป็นพลเมืองของรัฐเท่านั้น เช่น เสรีภาพในการรวมตัวกันจัดตั้งเป็นพรรคการเมืองเพื่อสร้างเจตนารมณ์ทาง
การเมืองของประชาชนและเพื่อด าเนินกิจการในทางการเมืองให้เป็นไปตามเจตนารมณ์นั้น ตามวิถีทางของการ
ปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข สิทธิเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและ
สิทธิเลือกตั้งสมาชิกวุฒิสภา สิทธิสมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและสิทธิสมัครรับเลือกตั้งเป็น

สมาชิกวุฒิสภา เสรีภาพในการชุมนุมโดยสงบและปราศจากอาวุธ สิทธิในการสมัครเข้ารับราชการ เป็นต้น

ลักษณะส าคัญของหลักสิทธิมนุษยชน คือการตรวจสอบได้และใช้หลักนิติธรรม (Accountability and
20
The Rule of Law) หมายถึง รัฐและองค์กรที่มีหน้าที่ในการก่อให้เกิดสิทธิมนุษยชนต้องมีหน้าที่ตอบค าถาม
ให้ได้ว่า สิทธิมนุษยชนได้รับการปฏิบัติให้เกิดผลจริง สิทธิใดยังไม่ได้มีการด าเนินการให้เป็นไปตามหลักสากล
ต้องอธิบายต่อสังคมให้ได้ว่า จะมีขั้นตอนด าเนินการต่อไปอย่างไร รัฐต้องมีมาตรการปกครองประเทศโดยใช้

หลักนิติธรรม หรือปกครองโดยอาศัยกฎหมายอย่างเที่ยงธรรม ประชาชนเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมได้โดยง่าย
มีกระบวนการไม่ซับซ้อนและเป็นไปตามหลักกฎหมายมีความเท่าเทียมกันเมื่ออยู่ต่อหน้ากฎหมายโดยไม่มีผู้ใด
อยู่เหนือกฎหมายได้ โดยสิทธิมนุษยชนที่ระบุไว้ในปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน มีลักษณะเฉพาะได้แก่
21
ก. เป็นสิทธิที่ติดตัวมากับมนุษย์ ข. เป็นสิทธิที่เป็นสากล ค. เป็นสิทธิที่ไม่อาจถ่ายโอนให้แก่กันได้ ง. เป็นสิทธิที่

ไม่อาจถูกแยกออกจากกัน
ดังนั้น ผู้สูงอายุ จึงมีสิทธิและเสรีภาพในฐานะมนุษย์คนหนึ่งที่มีอายุสูงขึ้นภายใต้ปฏิญญาสากลว่าด้วย
สิทธิมนุษยชน
หลักความเสมอภาคเป็นหลักที่มีความส าคัญยิ่ง เพราะถือว่าเป็นหลักพื้นฐานของศักดิ์ศรีความเป็น

มนุษย์ ซึ่งหมายความว่า ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์จะได้รับความคุ้มครองก็ต่อเมื่อบุคคลสามารถน าสิทธิต่าง ๆ ที่
รัฐธรรมนูญได้บัญญัติรับรองคุ้มครองแก่บุคคลนั้นไปอ้างได้อย่างเท่าเทียมกัน ดังนั้น การเลือกปฏิบัติโดยอาศัย
เชื้อชาติ ศาสนา ภาษา ถิ่นก าเนิด ฯลฯ นอกจากเป็นการขัดต่อหลักความเสมอภาคแล้ว ยังถือเป็นการขัดต่อ
ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์อีกด้วย นอกจากนี้หลักความเสมอภาคยังมีความส าคัญในฐานะเป็นหลักการที่น ามาใช้

เพื่อตรวจสอบการกระท าของรัฐทั้งหลายอีกด้วย
ในแง่ความหมายทั่วไปทางกฎหมาย Black’s Law Dictionary ได้ให้ความหมายของการเลือกปฏิบัติ
ไว้ว่า “การปฏิบัติใด ๆ ต่อบุคคลหรือกลุ่มคนโดยไม่เท่าเทียมกันและไร้เหตุผล หรือการปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรม
หรือปฏิเสธที่จะปฏิบัติเนื่องจากเชื้อชาติ อายุ สัญชาติ หรือศาสนา หรือการปฏิบัติที่แตกต่างเนื่องจกความชอบ

22
หรือไม่ชอบที่ปราศจากเหตุผลที่สามารถรับฟังได้”

20 จาก สิทธิมนุษยชนในหลายมิติ เอกสารการอบรมหลักนิติธรรมเพื่อประชาธิปไตย รุ่นที่ 4 ส านักงานศาลรัฐธรรมนูญ,
โดย พีระศักดิ์ พอจิต, 2559, กรุงเทพฯ. ม.ป.พ.
21 จาก สารานุกรมไทยส าหรับเยาวชนฯ สิทธิมนุษยชน: ลักษณะเฉพาะของสิทธิมนุษยชน, 2561, สืบค้นจาก
http://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book/book.php?book=32&chap=4&page=chap4.htm
22 From Black’s law Dictionary (p. 420), by Henry Campbell Back, 1979, Boston: West Publishing, in
รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์เรื่อง กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ. เล่มเดิม. (น. 3).