Page 22 - รายงานฉบับสมบูรณ์ ฉบับย่อ โครงการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะนโยบายหรือมาตรการเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุ: กรณีการเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ

14 | รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ (Final Report) (ฉบับย่อ)

(1.1) status negativus หรือ negative right หมายถึง กลุ่มของสิทธิและเสรีภาพที่การใช้สิทธิ
เสรีภาพต้องปราศจากการเข้ามาแทรกแซง ของรัฐ เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “สิทธิในการป้องกัน” เช่น เสรีภาพใน
การถือศาสนา เสรีภาพในเคหะสถาน เสรีภาพในการสื่อสาร สิทธิและเสรีภาพในชีวิตและร่างกาย เสรีภาพใน

การแสดงความคิดเห็น เสรีภาพในทางวิชาการ เสรีภาพในการเดินทางและเสรีภาพในการเลือกถิ่นที่อยู่ สิทธิใน
ครอบครัว เกียรติยศ ชื่อเสียง และความเป็นอยู่ส่วนตัว สิทธิในทรัพย์สินของบุคคล เสรีภาพในการประกอบ
กิจการหรือประกอบอาชีพ

(1.2) status positivus หรือ positive right หมายถึง กลุ่มของสิทธิที่การใช้สิทธิและเสรีภาพของ
ปัจเจกบุคคลมิอาจจะบรรลุความมุ่งหมายได้หากปราศจากการเข้ามาด าเนินการอย่างใดอย่างหนึ่งจากฝ่ายรัฐ

โดยมีลักษณะเป็น “สิทธิเรียกร้อง” ให้รัฐกระท าการ เช่น สิทธิในการได้รับการศึกษาขั้นพื้นฐาน สิทธิในการ
ได้รับบริการสาธารณสุขและสวัสดิการจากรัฐอย่างเสมอภาค สิทธิได้รับการเลี้ยงดูและการศึกษาอบรมจากรัฐ
ของเด็กและเยาวชน สิทธิที่จะได้รับความช่วยเหลือจากรัฐของผู้สูงอายุ สิทธิได้รับสิ่งอ านวยความสะดวกอัน

เป็นสาธารณะและความช่วยเหลือจากรัฐของผู้พิการ สิทธิที่จะใช้สิทธิทางศาล สิทธิได้รับหลักประกันความ
ปลอดภัย สวัสดิภาพและหลักประกันในการด ารงชีพของคนท างาน

(1.3) status activus หรือ active right หมายถึง กลุ่มของสิทธิที่ปัจเจกบุคคลใช้สิทธิของตนในการ
เข้าไปมีส่วนร่วมในการสร้างเจตจ านงทางการเมือง หรือเข้าไปมีส่วนร่วมกับองค์กรของรัฐ โดยหลักแล้วสิทธิ
ประเภทนี้มักจะเป็น “สิทธิพลเมือง” เช่น สิทธิของผู้เลือกตั้ง สิทธิในการลงสมัครรับเลือกตั้ง สิทธิในการสมัคร

เข้ารับราชการ สิทธิในการจัดตั้งพรรคการเมือง สิทธิของประชาชนในการเข้าชื่อร้องขอให้ถอดถอนบุคคลออก
จากต าแหน่ง สิทธิในการเข้าไปมีส่วนร่วมในทางการเมือง ดังนั้น สิทธิประเภทนี้จึงมักจ ากัดเฉพาะพลเมืองของ
ชาติเท่านั้น

(2) การแบ่งโดยพิจารณาจากผู้ทรงสิทธิ
19
(2.1) สิทธิมนุษยชน (Human rights) หมายถึง สิทธิที่รัฐธรรมนูญมุ่งให้ความคุ้มครองแก่ทุก ๆ คนโดย
มิได้แบ่งแยกว่าบุคคลนั้นเป็นคนชาติใด ได้แก่

- สิทธิและเสรีภาพส่วนบุคคล เช่น สิทธิและเสรีภาพในชีวิตและร่างกาย เสรีภาพในเคหสถาน เสรีภาพ
ในการเดินทางและเสรีภาพในการเลือกถิ่นที่อยู่ภายในราชอาณาจักร เสรีภาพในการติดต่อสื่อสารถึงกันโดย
ทางที่ชอบด้วยกฎหมาย สิทธิในครอบครัว เกียรติยศ ชื่อเสียง และความเป็นอยู่ส่วนตัว เป็นต้น

- เสรีภาพในทางความคิดและการแสดงความคิดเห็น เช่น เสรีภาพในการถือศาสนา นิกายของศาสนา

หรือลัทธินิยมในทางศาสนา และเสรีภาพในการปฏิบัติตามมาสนบัญญัติหรือปฏิบัติพิธีกรรมตามความเชื่อถือ
ของตน เสรีภาพในการศึกษาอบรม เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น การพูด การเขียน การพิมพ์ การโฆษณา
และการสื่อความหมายโดยวิธีอื่น ฯลฯ

19 เล่มเดิม.