Page 90 - รายงานผลการดำเนินงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ชุดที่ 3 (วันที่ 26 พฤศจิกายน 2558 ถึง 25 พฤษภาคม 2564)
P. 90
(๓) กระทรวงยุติธรรม แจ้งว่า กระทรวงยุติธรรม ผู้ร้องเห็นว่าการกระท�าของผู้ถูกร้องเป็นการละเมิด
โดยกรมราชทัณฑ์ ได้ให้ความส�าคัญต่อการปฏิบัติกับ สิทธิเด็ก จึงขอให้ตรวจสอบข้อเท็จจริง เพื่อให้ความเป็นธรรม
ผู้ต้องขังโดยค�านึงถึงการป้องกันมิให้เกิดการละเมิด และเยียวยาผู้ร้องตามกระบวนการยุติธรรมต่อไป
สิทธิมนุษยชนตามที่กฎหมายก�าหนด โดยก�าหนดให้
กรมราชทัณฑ์มีหลักสูตรการอบรม เรื่องการปฏิบัติต่อ กสม. พิจารณาแล้วเห็นว่า แม้การเก็บตัวอย่าง
ผู้ต้องขังตามหลักการสิทธิมนุษยชน ให้เจ้าหน้าที่ราชทัณฑ์ สารพันธุกรรม บุตรของผู้ร้องที่ยังเป็นเด็กจะได้รับ
อยู่แล้ว และเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการละเมิดสิทธิมนุษยชน ความยินยอมเป็นหนังสือจากผู้ร้องซึ่งเป็นมารดาก็ตาม
แก่ผู้ต้องขัง กรณีการใช้เครื่องพันธนาการ จึงได้ก�าหนด แต่ควรจะต้องค�านึงถึงความจ�าเป็นและการคุ้มครอง
แนวทางในการพิจารณากรณีการใช้เครื่องพันธนาการแก่ สิทธิเด็กเป็นส�าคัญ เมื่อพิจารณาในเรื่องการเก็บตัวอย่าง
รายงานผลการดำาเนินงานของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ชุดที่ ๓
ผู้ต้องขังอยู่ในหมวด ๓ ข้อ ๑๔ - ๑๙ ของร่างกฎกระทรวง สารพันธุกรรมที่สามารถใช้เป็นพยานหลักฐานทาง
ออกตามความในพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ. ๒๕๖๐ วิทยาศาสตร์ เพื่อพิสูจน์ข้อเท็จจริงในทางกระบวนการ
ซึ่งก�าหนดไว้ว่า ในกรณีที่ต้องน�าตัวผู้ต้องขังไปนอกเรือนจ�า ยุติธรรมแล้ว พนักงานสอบสวนต้องให้แพทย์หรือ
ถ้าจะใช้เครื่องพันธนาการให้ใช้กุญแจมือ เว้นแต่ผู้ต้องขัง ผู้เชี่ยวชาญเป็นผู้ด�าเนินการตรวจ อีกทั้งประมวลกฎหมาย
ที่ศาลได้มีค�าพิพากษาถึงที่สุดให้ลงโทษจ�าคุกผู้ต้องขังนั้น วิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๑/๑ วรรคสอง
ตั้งแต่สิบปีขึ้นไป หรือเป็นผู้ต้องขังในคดีที่มีอัตราโทษ ที่บัญญัติให้การด�าเนินการดังกล่าวเจ้าหน้าที่ควรกระท�า
สำ�นักง�นคณะกรรมก�รสิทธิมนุษยชนแห่งช�ติ
จ�าคุกอย่างสูงตั้งแต่สิบปีขึ้นไปจะใช้ตรวน หรือกุญแจเท้า เพียงเท่าที่จ�าเป็นและสมควร ซึ่งใช้ได้เฉพาะกับผู้ต้องหา
หรือชุดกุญแจมือและกุญแจเท้าก็ได้ และห้ามใช้เครื่อง ผู้เสียหาย หรือบุคคลที่เกี่ยวข้องเท่านั้น โดยต้องไม่
พันธนาการกับผู้ต้องขังซึ่งมีอายุต�่ากว่า ๑๘ ปี ผู้ต้องขัง กระทบกระเทือนสาระส�าคัญแห่งสิทธิและเสรีภาพตามที่
ซึ่งมีอายุเกิน ๖๐ ปี ผู้ต้องขังหญิง หรือผู้ต้องขังซึ่งเจ็บป่วย ได้รับรองไว้ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว)
เว้นแต่เป็นคนดุร้ายหรือเสียจริตซึ่งเห็นเป็นการจ�าเป็นต้อง พุทธศักราช ๒๕๕๗ มาตรา ๔ ประกอบกับพระราชบัญญัติ
ป้องกันมิให้ก่อภยันตราย ปัจจุบันร่างกฎกระทรวงดังกล่าว คุ้มครองเด็ก พ.ศ. ๒๕๔๖ และอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก
ได้ผ่านความเห็นชอบแล้ว อยู่ระหว่างด�าเนินการตาม ดังนั้น การเก็บตัวอย่างสารพันธุกรรมที่ได้กระท�าต่อร่างกาย
ขั้นตอนออกอนุบัญญัติร่างกฎกระทรวงออกตามความ ของเด็ก แม้ว่าจะได้รับการยินยอมจากมารดาในขณะนั้น
ในพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ. ๒๕๖๐ ก็ไม่อาจกระท�าได้ เพราะไม่ได้ชี้แจงให้ทราบว่าจะน�าตัวอย่าง
สารพันธุกรรมของเด็กไปใช้เพื่อวัตถุประสงค์ใด เป็นไปเพื่อ
กรณีที่ ๒ เรื่อง สิทธิและเสรีภาพในชีวิตและร่างกาย ประโยชน์ในการคุ้มครองสิทธิของเด็กหรือไม่ การกระท�า
กรณีกล่าวอ้างว่าเด็กถูกเจ้าหน้าที่ของรัฐ ตรวจเก็บ ดังกล่าวจึงถือเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชน จึงก�าหนด
ตัวอย่างสารพันธุกรรม (ดีเอ็นเอ) ในพื้นที่ต�าบลยะหา มาตรการการแก้ไขการละเมิดสิทธิมนุษยชนให้ส�านักงาน
อ�าเภอยะหา จังหวัดยะลา ต�ารวจแห่งชาติ พิจารณาด�าเนินการภายใน ๖๐ วัน ดังนี้
(รายงานผลการตรวจสอบ ที่ ๑๑๑/๒๕๕๙)
ผู้ร้องได้ร้องเรียนต่อ กสม. ขอให้ตรวจสอบกรณี มาตรการการแก้ไขปัญหาการละเมิดสิทธิมนุษยชน
กล่าวอ้างว่า เมื่อวันที่ ๒๕ พฤศจิกายน ๒๕๕๘ ผู้ถูกร้อง (๑) ก�าชับเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องในการด�าเนินการเก็บ
ไม่ทราบสังกัด จ�านวน ๓ คน เดินทางมายังบ้านของผู้ร้อง ตัวอย่างสารพันธุกรรม ที่ต้องกระท�าต่อเนื้อตัวและร่างกาย
และขอตรวจเก็บตัวอย่างสารพันธุกรรม (ดีเอ็นเอ) ของ ของเด็ก ควรด�าเนินการให้เป็นไปตามที่กฎหมายก�าหนด
บุตรผู้ร้อง ซึ่งเป็นเด็กชายอายุ ๑๑ ปี และเด็กหญิงอายุ ๗ ปี โดยต้องค�านึงถึงการคุ้มครองด้านสิทธิและประโยชน์
และผู้ถูกร้องได้ให้ผู้ร้องลงลายมือชื่อในหนังสือให้ความ สูงสุดของเด็กเป็นส�าคัญ เพื่อให้สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญ
ยินยอมในการตรวจเก็บสารพันธุกรรม โดยไม่ได้แจ้งว่า แห่งราชอาณาจักรไทย พระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก
จะตรวจเก็บตัวอย่างสารพันธุกรรมไปเพื่อวัตถุประสงค์ใด พ.ศ. ๒๕๔๖ และอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก และต้องได้รับ
โดยได้เก็บสารพันธุกรรมของบุตรชายผู้ร้องไปคนเดียว เพราะ ความยินยอมเป็นหนังสือจากบิดา มารดา หรือผู้ปกครอง
บุตรสาวร้องไห้ด้วยความตกใจ ในระหว่างเก็บสารพันธุกรรม โดยชอบด้วยกฎหมายทุกครั้ง
ได้มีผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านในพื้นที่เข้ามาสังเกตการณ์ด้วย
88
