Page 61 - รายงานผลการดำเนินงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ชุดที่ 3 (วันที่ 26 พฤศจิกายน 2558 ถึง 25 พฤษภาคม 2564)

๒) การไกล่เกลี่ยและประสานการคุ้มครอง ในกำรด�ำเนินกำรเพื่อให้มีกำรบัญญัติอ�ำนำจกำร 1
๒.๑) การไกล่เกลี่ยเพื่อคุ้มครองสิทธิมนุษยชน ไกล่เกลี่ยเพื่อคุ้มครองสิทธิมนุษยชนไว้ใน พ.ร.ป. กสม.
เพื่อให้สอดคล้องกับบทบัญญัติแห่ง พ.ร.บ. กสม. ๒๕๖๐ นั้น กสม. ชุดที่ ๓ ได้มีหนังสือไปยังคณะรัฐมนตรี
๑๑
๒๕๔๒ มำตรำ ๒๗ กสม. ชุดที่ ๓ ได้พัฒนำกระบวนกำร และรัฐสภำ ขอให้ทบทวน แก้ไข/เพิ่มเติม กฎหมำยฉบับนี้ 2
ไกล่เกลี่ยเพื่อคุ้มครองสิทธิมนุษยชนมำเป็นล�ำดับ ต่อมำ วุฒิสภำได้พิจำรณำผลกำรศึกษำเรื่องกำรบริหำร
โดยได้แต่งตั้งคณะอนุกรรมกำรด้ำนกำรไกล่เกลี่ย เพื่อให้ จัดกำรด้ำนกฎหมำยในกรณีที่ กสม. เห็นสมควรด�ำเนินกำร 3
ท�ำหน้ำที่ศึกษำและพัฒนำระบบกำรไกล่เกลี่ยด้ำน ไกล่เกลี่ยประนีประนอมข้อพิพำทด้ำนสิทธิมนุษยชนของ

สิทธิมนุษยชนของส�ำนักงำน กสม. ออกระเบียบ กสม. คณะกรรมำธิกำรกิจกำรองค์กรอิสระตำมรัฐธรรมนูญ
ว่ำด้วยหลักเกณฑ์และวิธีกำรไกล่เกลี่ย พ.ศ. ๒๕๕๙ และ วุฒิสภำ และมีมติเป็นเอกฉันท์เห็นควรสนับสนุนให้ กสม. 4
ได้จัดท�ำหลักสูตรและฝึกอบรมให้แก่เจ้ำหน้ำที่ส�ำนักงำน เสนอแนะต่อคณะรัฐมนตรี เพื่อแก้ไขเพิ่มเติม พ.ร.ป. กสม.
กสม. จ�ำนวน ๑ รุ่น รวมทั้งกำรส่งไปศึกษำดูงำนด้ำน ๒๕๖๐ โดยเพิ่มเติมหน้ำที่และอ�ำนำจ กสม. ให้สำมำรถ 5
กำรไกล่เกลี่ยของ กสม. ของสำธำรณรัฐเกำหลี (เกำหลีใต้) ด�ำเนินกำรไกล่เกลี่ยข้อพิพำทให้สอดคล้องกับหลักกำร
จัดสัมมนำเพื่อเผยแพร่เรื่องกำรสร้ำงกลไกกำรไกล่เกลี่ย ปำรีสที่ก�ำหนดให้สถำบันสิทธิมนุษยชนแห่งชำติมีหน้ำที่
ระงับข้อพิพำทด้ำนสิทธิมนุษยชนให้แก่บุคคลภำยนอก และอ�ำนำจครอบคลุมไปถึงกำรแสวงหำข้อตกลงที่น่ำเชื่อถือ
จ�ำนวน ๑ ครั้ง เปิดศูนย์ไกล่เกลี่ยประจ�ำส�ำนักงำน และปรองดอง โดยกระบวนกำรไกล่เกลี่ยเพื่อยุติควำมขัดแย้ง
กสม. เมื่อวันที่ ๑๓ กรกฎำคม ๒๕๖๐ และจัดให้มี หรือแก้ปัญหำข้อขัดแย้งที่รุนแรง

กำรไกล่เกลี่ยด้ำนสิทธิมนุษยชนและจัดท�ำรำยงำนผล
กำรไกล่เกลี่ย (ดูรำยละเอียดในบทที่ ๓) ๒.๒) การประสานการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน
เป็นกำรด�ำเนินกำรตำมระเบียบ กสม. ว่ำด้วยหลักเกณฑ์
ทั้งนี้ ระหว่ำงกำรยกร่ำง พ.ร.ป. กสม. พบว่ำร่ำงกฎหมำย และวิธีกำรในกำรตรวจสอบกำรละเมิดสิทธิมนุษยชน
ดังกล่ำวไม่ได้บัญญัติเรื่องกำรไกล่เกลี่ยไว้ กสม. ชุดที่ ๓ พ.ศ. ๒๕๖๑ ซึ่งออกภำยใต้ พ.ร.ป. กสม. ๒๕๖๐ โดยข้อ
จึงส่งควำมเห็น เกี่ยวกับหลักกำรและเหตุผล ควำมสอดคล้อง ๑๕ วรรคสำม ก�ำหนดว่ำ ในกรณีกำรแก้ไขปัญหำ
กับหลักกำรปำรีส ควำมส�ำคัญ ควำมจ�ำเป็นและประโยชน์ ควำมเดือดร้อนอำจกระท�ำได้ด้วยวิธีกำรประสำนงำน

ของกำรมีบทบัญญัติเรื่องกำรไกล่เกลี่ยไว้ในร่ำงกฎหมำย กับหน่วยงำนของรัฐ องค์กรเอกชน หรือองค์กรอื่นใด
ไปยังคณะกรรมกำรยกร่ำงชุดดังกล่ำว อย่ำงไรก็ตำม ในด้ำนสิทธิมนุษยชน หรือกำรประสำนกับบุคคลอื่นใด
เมื่อ พ.ร.ป. กสม. ๒๕๖๐ ประกำศใช้ ไม่ได้ก�ำหนดหน้ำที่ ในกำรคุ้มครองสิทธิมนุษยชนแก่ผู้ร้อง ให้เจ้ำหน้ำที่รับเรื่อง
และอ�ำนำจเรื่องกำรไกล่เกลี่ยของ กสม. ไว้ เป็นผลให้ ร้องเรียนด�ำเนินกำรได้โดยค�ำนึงถึงควำมจ�ำเป็นเร่งด่วน กลไกและกระบวนการทำางาน
ภำรกิจประกำรนี้ของ กสม. ยุติลงโดยปริยำย แม้จะมี และเหมำะสมแก่กรณี รวมทั้งต้องใช้ควำมระมัดระวัง
พระรำชบัญญัติกำรไกล่เกลี่ยข้อพิพำท พ.ศ. ๒๕๖๒ ตำมสมควรเพื่อมิให้เกิดผลกระทบที่ไม่เป็นธรรมต่อผู้ร้อง
อันเป็นกฎหมำยกลำงออกมำใช้บังคับ แต่เมื่อพิจำรณำ ผู้ถูกร้อง หรือผู้เกี่ยวข้อง ทั้งนี้ เมื่อได้ประสำนกำรคุ้มครอง
เนื้อหำแล้ว เห็นว่ำไม่สำมำรถปรับใช้กับบริบทกำรท�ำงำน สิทธิมนุษยชนแล้ว ให้ส�ำนักงำน กสม. รำยงำนผลต่อ
ของ กสม. ซึ่งพึงเป็นอิสระจำกกำรถูกแทรกแซง กสม. ภำยหลังได้ออกระเบียบ กสม. ว่ำด้วยหลักเกณฑ์และ

จำกรัฐบำลหรือหน่วยงำนของรัฐ อีกทั้งไม่ได้เป็นกำร วิธีกำรในกำรตรวจสอบกำรละเมิดสิทธิมนุษยชน (ฉบับที่
ไกล่เกลี่ยเพื่อน�ำไปสู่กำรคุ้มครองและป้องกันกำร ๒) พ.ศ. ๒๕๖๓ เมื่อวันที่ ๒๒ ธันวำคม ๒๕๖๓ ซึ่งก�ำหนด
ถูกละเมิดสิทธิมนุษยชนของผู้เสียหำยหรือได้รับ ไว้ในหมวด ๒ กำรยื่นและตรวจสอบเรื่องร้องเรียนและ
ผลกระทบจำกกำรละเมิดสิทธิมนุษยชน จึงไม่ได้น�ำกฎหมำย กำรประสำนกำรคุ้มครอง โดยกำรประสำนกำรคุ้มครอง
กำรไกล่เกลี่ยข้อพิพำทมำใช้ในกำรด�ำเนินงำนของ กสม. สิทธิมนุษยชนอยู่ในข้อ ๑๕

๑๑ มำตรำ ๒๗ ในระหว่ำงกำรพิจำรณำตรวจสอบกำรละเมิดสิทธิมนุษยชน ถ้ำ กสม. เห็นว่ำอำจด�ำเนินกำร ไกล่เกลี่ยได้ ให้ด�ำเนินกำรไกล่เกลี่ยบุคคล
หรือหน่วยงำนที่เกี่ยวข้องเพื่อให้คู่กรณีท�ำควำมตกลงเพื่อประนีประนอมและแก้ไขปัญหำกำรละเมิดสิทธิมนุษยชน ถ้ำคู่กรณียินยอมตกลง และ กสม.
เห็นว่ำกำรตกลงนั้นอยู่ในกรอบของกำรคุ้มครองสิทธิมนุษยชน ให้จัดให้มีกำรจัดท�ำข้อตกลงระหว่ำงคู่กรณีเป็นหนังสือและให้ยุติเรื่อง หำกภำยหลังปรำกฏว่ำ
ไม่เป็นไปตำมข้อตกลงดังกล่ำว ให้ กสม. ด�ำเนินกำรพิจำรณำตรวจสอบตำมอ�ำนำจหน้ำที่ต่อไป

59