Page 67 - รายงานผลการปฏิบัติงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
P. 67
066
กรณีที่ 2 สิทธิในกระบวนการยุติธรรม สิทธิและเสรีภาพในชีวิตและร่างกาย และสิทธิในทรัพย์สินกรณีกล่าวอ้าง
ว่าถูกเจ้าหน้าที่ทหารควบคุมตัว ตรวจยึดทรัพย์สิน และตรวจเก็บตัวอย่างสารพันธุกรรม (DNA)
โดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย
ประเด็นการร้องเรียน คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติได้รับเรื่องร้องเรียน กรณีกล่าวอ้างว่าผู้ร้อง
สามีของผู้ร้อง บุคคลในครอบครัว และคณะท�างานกิจกรรมศูนย์การเรียนรู้อัลกุรอาน
ถูกเจ้าหน้าที่ศูนย์ปฏิบัติการคดีพิเศษจังหวัดชายแดนภาคใต้ กรมสอบสวนคดีพิเศษ และ
เจ้าหน้าที่ทหารหน่วยเฉพาะกิจ กรมทหารพรานที่ 42 ควบคุมตัว ตรวจยึดทรัพย์สิน และ
ตรวจเก็บตัวอย่างสารพันธุกรรม (DNA) โดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย
การด�าเนินการ คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติได้พิจารณาแล้วเห็นว่า การที่เจ้าหน้าที่ศูนย์
ปฏิบัติการคดีพิเศษจังหวัดชายแดนภาคใต้ กรมสอบสวนคดีพิเศษ และเจ้าหน้าที่ทหาร
หน่วยเฉพาะกิจ กรมทหารพรานที่ 42 เข้าควบคุมตัวและตรวจยึดทรัพย์สินของผู้ร้อง
กับพวก โดยอาศัยอ�านาจตามพระราชบัญญัติกฎอัยการศึก พระพุทธศักราช 2457 และ
ก�าหนดให้ผู้ร้องทั้งสองไปรายงานตัวต่อเจ้าหน้าที่ทหารในพื้นที่เป็นประจ�าทุกเดือน
โดยอาศัยอ�านาจตามพระราชก�าหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. 2548
เป็นการใช้อ�านาจที่เกินกว่ากรณีที่จ�าเป็น อันส่งผลกระทบต่อสิทธิและเสรีภาพ
ของบุคคลไม่สอดคล้องกับหลักความได้สัดส่วน (Principle of Proportionality)
และเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติกฎอัยการศึก พุทธศักราช 2457 และการตรวจ
เก็บสารพันธุกรรมของผู้ร้องและพวกมิใช่การด�าเนินการในฐานะพนักงานสอบสวน
ที่จะต้องด�าเนินการพิสูจน์ข้อเท็จจริงอันเกี่ยวกับการกระท�าความผิดตามกฎหมาย
เมื่อผู้ร้องกับพวกซึ่งได้รับความเสียหายจากการบังคับใช้กฎหมายดังกล่าว มิอาจใช้สิทธิ
และเสรีภาพของตนได้ตามสมควร การกระท�านั้นย่อมเป็นการกระทบต่อสาระส�าคัญ
แห่งสิทธิของผู้ร้องและพวก อันเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชน
มาตรการหรือแนวทาง 1) กองอ�านวยการรักษาความมั่นคงภายในภาค 4 ควรพิจารณาเยียวยาความ
ที่เหมาะสมในการป้องกัน เสียหายแก่ผู้ร้องทั้งสองกับพวกตามความเหมาะสม
หรือแก้ไขการละเมิด
สิทธิมนุษยชน 2) กองอ�านวยการรักษาความมั่นคงภายในภาค 4 ควรก�าชับให้เจ้าหน้าที่ผู้บังคับใช้
กฎหมายในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ปฏิบัติหน้าที่ให้เป็นไปตามเจตนารมณ์ของกฎหมาย
และค�านึงถึงหลักสิทธิมนุษยชนเป็นส�าคัญ ส�าหรับการใช้อ�านาจตรวจสารพันธุกรรมแก่
บุคคลใด ๆ ควรด�าเนินการตามบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
มาตรา 131/1 ซึ่งเป็นอ�านาจของพนักงานสอบสวนโดยเฉพาะที่จะตรวจผู้ต้องหา ผู้เสียหาย
หรือบุคคลที่เกี่ยวข้องเมื่อได้รับความยินยอมและเป็นคดีอาญาที่มีอัตราโทษจ�าคุกเกิน 3 ปี
ซึ่งมีความจ�าเป็นที่จะต้องใช้สารพันธุกรรมเป็นพยานหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ เพื่อพิสูจน์
ข้อเท็จจริงในคดีอาญาที่ได้มีการแจ้งข้อกล่าวหาผู้ใดไว้แล้ว
3) กองอ�านวยการรักษาความมั่นคงภายในภาค 4 ควรเพิ่มมาตรการการควบคุม
การใช้อ�านาจของเจ้าหน้าที่ทหารตามพระราชบัญญัติกฎอัยการศึก พุทธศักราช 2457
เพื่อให้การบังคับใช้กฎหมายดังกล่าวเป็นไปตามหลักนิติรัฐและหลักนิติธรรม
