Page 61 - รายงานผลการปฏิบัติงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2560
P. 61
ที่กระทบต่อสิทธิมนุษยชนนั้น เห็นว่า ร่างพระราชบัญญัติแร่ พ.ศ. .... มีบทบัญญัติบางมาตราที่มีสาระส�าคัญกระทบต่อ
สิทธิชุมชนและสิทธิในการมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ตามมาตรา ๖๖ และมาตรา ๖๗
ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ ที่ยังคงได้รับการคุ้มครองตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักร
ไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช ๒๕๕๗ นอกจากนี้ บทบัญญัติบางประการของร่างพระราชบัญญัติแร่ พ.ศ. .... มีเนื้อหาที่
ก�าหนดให้รัฐเป็นผู้มีอ�านาจผูกขาดในการบริหารจัดการแร่ โดยไม่เปิดโอกาสให้ชุมชนท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการ
และปกป้องทรัพยากรของชาติซึ่งอาจส่งผลกระทบทั้งในด้านสิ่งแวดล้อมและชีวิตความเป็นอยู่ที่ยั่งยืนของประชาชน โดยที่
สภานิติบัญญัติแห่งชาติอยู่ระหว่างการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติแร่ พ.ศ. .... จึงได้เสนอความเห็นและข้อเสนอแนะใน
การปรับปรุงแก้ไขร่างพระราชบัญญัติแร่ พ.ศ. .... เพื่อประกอบการพิจารณาของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ และคณะรัฐมนตรี
ให้สอดคล้องกับหลักสิทธิมนุษยชนรวมถึงสถานการณ์ในปัจจุบัน อันเป็นหลักประกันในการปกป้องคุ้มครองสิทธิมนุษยชน
ของประชาชน และข้อเสนอปรับปรุงและตรากฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้อง ดังนี้
ข้อเสนอแนะนโยบายหรือข้อเสนอในการปรับปรุงกฎหมาย
ข้อเสนอแนะการปรับปรุงแก้ไขร่างพระราชบัญญัติแร่ พ.ศ. ....
(๑) แนวคิดและหลักการพื้นฐานเรื่องสิทธิในทรัพยากรแร่และหน้าที่ของรัฐ (ร่างมาตรา ๗) ควรปรับปรุง แก้ไข
บทบัญญัติโดยก�าหนดให้แร่เป็นทรัพยากรร่วม (The Common Pool Resources) ซึ่งรัฐและประชาชนจะต้องบริหาร
จัดการร่วมกัน เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่ประเทศชาติและประชาชนอย่างทั่วถึง และควรให้ความส�าคัญกับความ
คุ้มค่าและความเหมาะสมทางเศรษฐศาสตร์ มากกว่ามุ่งเน้นด้านเศรษฐกิจเป็นหลัก
(๒) แผนแม่บทการบริหารจัดการแร่ (ร่างมาตรา ๘ มาตรา ๙ และมาตรา ๑๐) มีข้อเสนอแนะให้แก้ไขเพิ่มเติมร่าง
บทบัญญัติมาตรา ๘ มาตรา ๙ และมาตรา ๑๐ โดยก�าหนดให้การจัดท�าแผนการบริหารจัดการทรัพยากรแร่จะต้องจัดให้
มีกระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชน และผู้มีส่วนได้เสียให้ชัดเจน ไม่ใช่เพียงเปิดเผยข้อมูลให้ประชาชนทราบ และไม่
ควรมีข้อยกเว้นใด ๆ โดยอ้างเหตุผลด้านความมั่นคงของประเทศ หรือความมั่นคงทางเศรษฐกิจ
(๓) การท�าเหมืองแร่ในพื้นที่สงวนหวงห้ามหรือในพื้นที่อนุรักษ์ (ร่างมาตรา ๑๒) มีข้อเสนอแนะให้ปรับปรุงแก้ไข
ร่างมาตรา ๑๒ เพื่อก�าหนดให้ชัดเจนว่า เป็นพื้นที่สงวนหวงห้ามหรือพื้นที่อนุรักษ์ตามกฎหมายใดที่ห้ามก�าหนดเป็นเขตเหมืองแร่
(๔) การประมูลทรัพยากรแร่ (ร่างมาตรา ๑๓) ให้พิจารณาความสอดคล้องกับร่างมาตรา ๑๓๒ โดยอาจจัดท�ารายงาน
การประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมและขอความเห็นชอบตามพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ
พ.ศ. ๒๕๓๕ ไว้เป็นการล่วงหน้ามาประกาศให้มีการประมูลแหล่งแร่ในพื้นที่ดังกล่าว
(๕) กลไก โครงสร้าง องค์ประกอบการบริหารจัดการทรัพยากรแร่ (ร่างมาตรา ๑๕) มีข้อเสนอแนะให้ (๕.๑) ควรก�าหนดองค์
ประกอบของคณะกรรมการแร่ และคณะกรรมการแร่จังหวัดให้มีสัดส่วนที่สมดุล และ (๕.๒) ให้ตัดมาตรา ๑๘๔ ออกทั้งมาตรา
เพื่อให้คณะกรรมการแร่ จะปฏิบัติหน้าที่หรือใช้อ�านาจตามพระราชบัญญัตินี้ได้ เมื่อมีองค์ประกอบของคณะกรรมการครบถ้วนแล้ว
เท่านั้น
(๖) การก�าหนดมาตรฐานควบคุมการปล่อยมลพิษจากแหล่งก�าเนิด (ร่างมาตรา ๒๘) ควรก�าหนดให้มาตรฐานและวิธี
การควบคุมมลพิษซึ่งรัฐมนตรีออกประกาศจะต้องมีมาตรฐาน หลักเกณฑ์และวิธีการปล่อยมลพิษไม่ต�่ากว่ามาตรฐานที่
พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๓๕ ก�าหนด
60 | รายงานผลการปฏิบัติงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ประจ�าปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐
