Page 189 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546

๑๗๒

ล้วนเกิดขึ้นในช่วงระยะเวลาเดียวกัน กล่าวคือ ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ ๒๕๔๖ ถึงเดือนเมษายน ๒๕๔๖
อันเป็นช่วงระยะเวลาการด าเนินการตามนโยบายของรัฐบาลในการปราบปรามยาเสพติด

คดีฆาตกรรมที่เกิดขึ้นในช่วงระยะเวลาดังกล่าวมี “จ านวนมากผิดปกติ”
โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเปรียบเทียบกับคดีฆาตกรรมที่เกิดขึ้นในช่วงระยะเวลาเดียวกันของช่วงก่อน
(ปี ๒๕๔๔-๒๕๔๕) และหลังปี ๒๕๔๖ (ปี ๒๕๔๗-๒๕๔๘) เมื่อพิจารณาเปรียบเทียบกันแล้ว จะเห็นได้ว่า
คดีฆาตกรรมที่เกิดขึ้นในช่วงระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ ๒๕๔๖ ถึงเดือนเมษายน ๒๕๔๖ มีจ านวนคดี
๔๑๓
เพิ่มสูงขึ้นถึงร้อยละ ๘๗.๘๙ ต่อเดือน หากแต่ภายหลังจากช่วงระยะเวลาการด าเนินการตามนโยบาย
ของรัฐบาลในการปราบปรามยาเสพติด การกระท าความผิดอาญาและคดีฆาตกรรม ตลอดจนจ านวน
ผู้เสียชีวิตมีจ านวนลดลงอย่างเห็นได้ชัด
ดังนั้น จึงกล่าวได้ว่าคดีฆาตกรรมที่เกิดขึ้นและจ านวนผู้เสียชีวิตจ านวนมาก

อย่างผิดปกติในช่วงระยะเวลาดังกล่าวเกิดขึ้นใน “ช่วงระยะเวลาเดียวกัน” อัน “เป็นผลมาจาก” นโยบาย
ของรัฐบาลในการปราบปรามยาเสพติด ตลอดจนการปฏิบัติการของเจ้าหน้าที่ของรัฐฝ่ายต่างๆ เพื่อให้
เป็นไปตามนโยบายดังกล่าวของรัฐบาล

■ ลักษณะของกำรด ำเนินกำรที่ก่อให้เกิดควำมเสียหำย
การสูญเสียต่อชีวิต ร่างกาย และทรัพย์สินที่เกิดขึ้นแก่ผู้เสียหายซึ่งเป็น
ประชากรพลเรือนในภูมิภาคต่างๆ ทั่วประเทศในช่วงระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ ๒๕๔๖ ถึงเดือนเมษายน

๒๕๔๖ เป็นผลมาจากการด าเนินการของเจ้าหน้าที่ของรัฐในการปฏิบัติการให้เป็นไปตามนโยบายของ
รัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด การด าเนินการที่ก่อให้เกิดการสูญเสียต่อชีวิต
ร่างกาย และทรัพย์สินแก่ประชากรพลเรือนดังกล่าว แม้จะต่างพื้นที่ ต่างวาระ และต่างลักษณะ

ของความเสียหาย หากแต่ต่างก็มีลักษณะของการด าเนินการที่คล้ายคลึงกันเป็นอย่างมาก ซึ่งอาจก าหนด
“ลักษณะร่วมกัน” ของการด าเนินการที่ก่อให้เกิดความเสียหายได้ห้าประการย่อย ได้แก่ (๑) เป็นการ
ด าเนินการโดยเจ้าหน้าที่ของรัฐ หรือเกี่ยวข้องกับเจ้าหน้าที่ของรัฐในการปฏิบัติตามนโยบายของรัฐบาล
ในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด (๒) เป็นการด าเนินการโดยใช้ก าลังประทุษร้ายและ/

หรืออาวุธต่อชีวิต ร่างกาย หรือทรัพย์สินของผู้เสียหาย (๓) เป็นการด าเนินการที่กระท าเป็นกระบวนการ
เป็นระบบ และเป็นขั้นตอน (๔) เป็นการด าเนินการที่อาศัยอ านาจรัฐและนโยบายของรัฐบาลเป็นพื้นฐาน
และ (๕) เป็นการด าเนินการที่ล้วนมุ่งหมายแต่เพียงเพื่อให้บรรลุเป้าหมายโดยรวมของการตอบสนองต่อ
นโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด

แต่เพียงอย่างเดียว
(๑) เป็นกำรด ำเนินกำรโดยเจ้ำหน้ำที่ของรัฐ หรือเกี่ยวข้องกับเจ้ำหน้ำที่ของ
รัฐในกำรปฏิบัติกำรตำมนโยบำยของรัฐบำลในกำรประกำศสงครำมต่อสู้เพื่อเอำชนะยำเสพติด
ข้อเท็จจริงและพฤติการณ์ของการสูญเสียและความเสียหายที่เกิดขึ้นตามเรื่อง

ร้องเรียนที่เสนอมายังส านักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ และที่ผ่านการพิจารณาตรวจสอบ
ของคณะอนุกรรมการชุดต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งคดีฆาตกรรมทั้งหลายที่เกิดขึ้นในช่วงระหว่างเดือน
กุมภาพันธ์ ๒๕๔๖ ถึงเดือนเมษายน ๒๕๔๖ อันเป็นกรณีศึกษาดังกล่าวข้างต้น สะท้อนให้เห็นลักษณะร่วม

กันหรือคล้ายคลึงกันของการด าเนินการอันเป็นเหตุให้เกิดการสูญเสียหรือความเสียหาย

๔๑๓ คณิต ณ นคร, เพิ่งอ้าง, หน้า ๒๓.