Page 183 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546

๑๖๖

ว่าแม้การสูญเสียต่อชีวิตและทรัพย์สินของผู้เสียหายและครอบครัวหรือญาติของผู้เสียหายจะเกิดขึ้นกับ
บุคคลจ านวนมากซึ่งเป็นประชากรพลเรือนและเกิดขึ้นในพื้นที่ต่างๆ ทั่วประเทศ แต่อย่างไรก็ตาม

จะสังเกตได้ว่าการสูญเสียต่อชีวิตและทรัพย์สินของประชากรพลเรือนเหล่านั้นเกิดขึ้นภายใต้ “บริบท
เฉพาะร่วมกัน” และเมื่อพิจารณาสภาพการณ์โดยรวมของการสูญเสียต่อชีวิตและทรัพย์สินในกรณีต่างๆ
ที่เกิดขึ้นนั้น จะเห็นได้ว่ามีลักษณะหรือข้อเท็จจริงร่วมกันหรือคล้ายคลึงกันในหลายประการ
โดยนัยดังกล่าว ในส่วนนี้จะได้กล่าวถึงข้อพิจารณาส าคัญสองประการเกี่ยวกับ
เรื่องร้องเรียนและคดีความผิดทางอาญาต่างๆ ดังกล่าว ได้แก่ (๑) บริบทเฉพาะร่วมกันของการสูญเสียต่อ

ชีวิตและทรัพย์สินที่เกิดขึ้นแก่ผู้เสียหายอย่างกว้างขวางในพื้นที่ทั่วประเทศ และ (๒) ลักษณะหรือ
ข้อเท็จจริงร่วมกันหรือคล้ายคลึงกันของการสูญเสียต่อชีวิตและทรัพย์สินที่เกิดขึ้น

(๑) บริบทเฉพำะร่วมกันของกำรสูญเสียต่อชีวิตและทรัพย์สินที่เกิดขึ้นแก่
ผู้เสียหำยอย่ำงกว้ำงขวำงในพื้นที่ทั่วประเทศ

การสูญเสียต่อชีวิตและทรัพย์สินที่เกิดขึ้นกับผู้เสียหาย (และครอบครัวหรือญาติ
ของผู้เสียหาย) ซึ่งเป็นประชากรพลเรือนในพื้นที่ต่างๆ ทั่วประเทศ มิใช่เรื่องบังเอิญที่เกิดขึ้นพร้อมๆ กัน
โดยไม่มีจุดเกาะเกี่ยวร่วมกันแต่อย่างใด หากแต่ในความเป็นจริงการสูญเสียต่อชีวิตและทรัพย์สินที่เกิดขึ้น
อย่างกว้างขวางดังกล่าวเกิดขึ้นภายใต้ “บริบทเฉพาะร่วมกัน” กล่าวคือ การด าเนินนโยบายในการ

ปราบปรามยาเสพติดของรัฐบาลที่มี พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร เป็นนายกรัฐมนตรี
การด าเนินนโยบายในการปราบปรามยาเสพติดของรัฐบาลภายใต้การน าของ
พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรีในขณะนั้น เป็น “มูลเหตุพื้นฐาน” ที่น ามาซึ่งการสูญเสียต่อชีวิต
และทรัพย์สินที่เกิดขึ้นกับผู้เสียหายซึ่งเป็นประชากรพลเรือนอย่างกว้างขวางในพื้นที่ต่าง ๆ ทั่วประเทศ

ด้วยปัจจัยส าคัญๆ หลายประการ ดังนี้
(๑.๑) กำรก ำหนดนโยบำยในกำรปรำบปรำมยำเสพติดโดยใช้ควำมรุนแรง
เป็นหลัก

รัฐบาลประกาศท าสงครามกับยาเสพติด และก าหนดให้เป็นวาระแห่งชาติ
ซึ่งเจ้าหน้าที่ของรัฐทุกฝ่ายจะต้องร่วมรบชนิด “ตาต่อตา ฟันต่อฟัน” และปฏิบัติหน้าที่ในการปราบปราม
ยาเสพติดอย่างเข้มงวดกวดขันและจริงจัง โดย พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรีในขณะนั้น
ได้ประกาศตัวเป็น “แม่ทัพใหญ่ในการท าสงครามขั้นแตกหักกับยาเสพติด”
เพื่อการท าสงครามกับยาเสพติด พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร ได้ใช้วาทกรรมและ

พิธีกรรมที่ยั่วยุให้เกิดการใช้ความรุนแรงในการด าเนินการหรือปฏิบัติการให้เป็นไปตามนโยบายของรัฐบาล
ดังจะเห็นได้ว่าในการมอบหมายและชี้แจงนโยบายของรัฐบาล พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร ใช้ถ้อยค า
ในลักษณะ “ชี้น า” “ปลุกเร้า” และ “กดดัน” ให้เจ้าหน้าที่ของรัฐ “ใช้ความรุนแรง” ในการปฏิบัติการ

ให้เป็นไปตามนโยบายของรัฐบาลในการปราบปรามยาเสพติด เพื่อจัดการกับปัญหาแบบเบ็ดเสร็จเด็ดขาด
โดยไร้ความปรานี ดังที่เคยเกิดขึ้นแล้วในอดีต ดังตัวอย่าง ดังต่อไปนี้
“เพื่อประกาศสงครามขั้นแตกหักกับยาเสพติด ผมขอประกาศตัวเป็นแม่ทัพ
๓๙๙
ใหญ่ในสงครามนี้”

๓๙๙ ค ากล่าวของ พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร เนื่องในพิธีประกาศสงครามขั้นแตกหักเพื่อเอาชนะยาเสพติด
ณ ลานพระดุสิต เมื่อวันที่ ๓๑ มกราคม ๒๕๔๖