Page 19 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน
P. 19
๕. จัดเวทีร่วมกับส�านักงาน กสม. เพื่อให้ความรู้ผลการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคม
อาเซียน ให้แก่เจ้าหน้าที่ส�านักงาน กสม. และหน่วยงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ภายหลังจากการด�าเนินการตามข้อ ๔ เสร็จสิ้น
แล้วจ�านวน ๒ ครั้ง โดยมีผู้เข้าร่วมครั้งละ ๓๐ คน
แนวคิดในการศึกษา
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้จะใช้วิธีการสังเคราะห์เนื้อหาจากเอกสารเป็นหลัก เพื่อน�ามาคัดเลือกและเปรียบเทียบ
รวมทั้งน�ามาจัดหมวดหมู่เพื่อให้ตรงตามวัตถุประสงค์ที่ส�านักงาน กสม. ก�าหนด ซึ่งเอกสารที่ใช้ประกอบการศึกษาวิจัย
ครั้งนี้ ได้แก่
๑) พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศ
๒) ปฏิญญาอาเซียนว่าด้วยเรื่องสิทธิมนุษยชน
๓) รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
ตามขอบเขตของงานจ้างที่ปรึกษา (TOR) กสม. มีความประสงค์ให้ที่ปรึกษาศึกษาตราสารต่าง ๆ ในกรอบความ
ร่วมมือของอาเซียน จากรายการที่ส�านักเลขาธิการอาเซียนได้รวบรวมไว้ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๑๐ - ๒๕๕๕ โดยที่ปรึกษาได้
ตรวจสอบกับส�านักเลขาธิการอาเซียน ณ กรุงจากาตาร์ ประเทศอินโดนีเซียแล้วพบว่า ปัจจุบันได้มีการปรับปรุงตราสาร
ที่เกี่ยวข้องให้เป็นหมวดหมู่ยิ่งขึ้น โดยมีการจัดกลุ่มสนธิสัญญา ข้อตกลง และปฏิญญา จากทั้งสิ้น ๓๕๙ ฉบับ กลายเป็น
ชุดตราสารของอาเซียน (ASEAN Legal Instruments) จ�านวน ๘๑ กลุ่ม โดยมีการแบ่งหมวดหมู่ในด้านที่เกี่ยวข้องตาม
แต่ละประชาคม กล่าวคือ ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน (ASEAN Political-Security Community: APSC)
จ�านวน ๑๔ กลุ่ม ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (ASEAN Economic Community: AEC) จ�านวน ๕๙ กลุ่ม และประชาคม
สังคมและวัฒนธรรมอาเซียน (ASEAN Socio-Cultural Community: ASCC) จ�านวน ๘ กลุ่ม และที่ปรึกษาได้ท�าการ
ศึกษาตราสารทั้ง ๒ ส่วนเพื่อให้ครอบคลุมขอบเขตการศึกษาตามที่ได้ก�าหนดไว้ จากผลการตรวจสอบและวิจัยข้อมูลที่
เกี่ยวข้อง มีข้อสรุปที่ส�าคัญของแต่ละบทที่ได้วางโครงสร้างไว้ ดังนี้
บทที่ ๒ แนวคิดและกลไกด้านสิทธิมนุษยชนระดับระหว่างประเทศและภูมิภาค
มาตรฐานและกลไกสิทธิมนุษยชนที่ส�าคัญมีพัฒนาการจากองค์การสหประชาชาติที่ได้จัดตั้งคณะมนตรี
สิทธิมนุษยชน (Human Rights Council) ซึ่งเป็นองค์กรหลักในการจัดตั้งกลไกเพื่อส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน
รวมถึงกระบวนการทบทวนสถานการณ์สิทธิมนุษยชน (UPR) การพิจารณาข้อร้องเรียน (Communications procedure)
และกระบวนการพิเศษ (Special procedure) เพื่อพิจารณาสถานการณ์สิทธิมนุษยชนรายประเทศ หรือตามประเด็น
สิทธิมนุษยชนเฉพาะเรื่อง นอกจากนั้น ในด้านตราสารสิทธิมนุษยชน นับตั้งแต่มีการประกาศปฏิญญาสากลว่าด้วย
สิทธิมนุษยชนในปี พ.ศ. ๒๔๙๑ องค์การสหประชาชาติก็ได้จัดท�าอนุสัญญาด้านสิทธิมนุษยชนซึ่งเป็นตราสารที่มีผลผูกพัน
ทางกฎหมายถึง ๙ ฉบับในประเด็นต่าง ๆ ซึ่งรวมถึงสตรี เด็ก คนพิการและการสูญหายโดยถูกบังคับ เป็นต้น นอกจากนั้น
ในภูมิภาคอื่นของโลกทั้งในยุโรป อเมริกาและอาฟริกา ก็ได้มีการจัดตั้งองค์กรและตราสารด้านสิทธิมนุษยชนเช่นกัน ซึ่ง
จากการเปรียบเทียบท�าให้เห็นได้ว่าภูมิภาคอาเซียนถือเป็นภูมิภาคล่าสุดที่มีการสร้างกลไกสิทธิมนุษยชนและจัดท�า
ตราสารเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชนโดยถือเป็นขั้นเริ่มต้น
18
ส�ำนักงำนคณะกรรมกำรสิทธิมนุษยชนแห่งชำติ
