Page 39 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546
P. 39
(๒) การด�าเนินการของเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครองต่อผู้ที่มารายงานตัวและบุคคลอื่นที่เกี่ยวข้อง
เมื่อมีการออกหนังสือเรียกให้บุคคลผู้มีชื่อในบัญชีรายชื่อผู้เกี่ยวข้องกับยาเสพติดไปรายงานตัวต่อเจ้าหน้าที่
ฝ่ายปกครองตามที่ระบุไว้ในหนังสือ หรือมีการออกประกาศรายชื่อบุคคลผู้มีชื่อในบัญชีดังกล่าวเป็นการทั่วไปต่อสาธารณะ การด�าเนิน
การของเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครองต่อผู้มารายงานตัวเป็นไปในสองกรณีใหญ่ๆ ได้แก่ (๒.๑) การแก้ไขหรือเพิกถอนชื่อของบุคคลผู้โต้แย้ง
และ (๒.๒) การปฏิบัติของเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครองต่อบุคคลผู้รายงานตัว
๒.๑) การแก้ไขหรือเพิกถอนชื่อของบุคคลผู้โต้แย้ง
เมื่อมีการเรียกให้บุคคลไปรายงานตัวเนื่องจากเป็นผู้มีชื่อในบัญชีรายชื่อผู้เกี่ยวข้องกับยาเสพติดก็ดี
หรือเมื่อมีการประกาศรายชื่อบุคคลผู้มีชื่อในบัญชีรายชื่อผู้เกี่ยวข้องกับยาเสพติดเป็นการทั่วไปต่อสาธารณะก็ดี ตามข้อเท็จจริงที่ปรากฏ
ตามเอกสารและข้อมูลที่ฟังเป็นยุติ มีบุคคลจ�านวนไม่น้อยที่โต้แย้งการมีชื่อของตนในบัญชีดังกล่าว และเรียกร้องให้มีการลบชื่อของ
บุคคลนั้นออกจากบัญชี
อย่างไรก็ตาม ในการด�าเนินการระยะแรก ไม่ปรากฏว่าองค์กรของรัฐที่เกี่ยวข้องกับนโยบายของรัฐบาล
ในการต่อสู้ขั้นแตกหักเพื่อเอาชนะยาเสพติดได้ก�าหนดแนวทางปฏิบัติขององค์กรของรัฐต่อการด�าเนินการในเรื่องนี้ไว้เป็นการชัดเจน
และอย่างเหมาะสมแต่ประการใด ผลที่ตามมาก็คือ องค์กรของรัฐที่ได้รับการร้องเรียนต่างก็ด�าเนินการไปตามที่ตนเองเห็นสมควร
หากแต่ต่อมา ได้มีการน�าแนวทางการด�าเนินงานต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติดของกระทรวงมหาดไทยมาใช้บังคับเทียบเคียง ตัวอย่างเช่น
22
กรณีจังหวัดนครปฐม นายอ�าเภอ ผู้ก�ากับการต�ารวจภูธรอ�าเภอ และหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้องเป็นผู้พิจารณาตรวจสอบกลั่นกรอง
รายชื่อที่มีการขอให้ลบออกจากบัญชีรายชื่อผู้เกี่ยวข้องกับยาเสพติด พร้อมแสดงเหตุผล จากนั้น จึงรวบรวมข้อมูลส่งศูนย์ปฏิบัติการ
ต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติดจังหวัดเพื่อพิจารณากลั่นกรองอีกชั้นหนึ่ง ต่อจากนั้นจึงส่งข้อมูลต่อไปยังศูนย์ปฏิบัติการต่อสู้เพื่อเอาชนะ
ยาเสพติด กระทรวงมหาดไทย เพื่อพิจารณาแก้ไขในชั้นสุดท้าย
ต่อมา ศูนย์ปฏิบัติการต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด กระทรวงมหาดไทย ได้มีหนังสือ ที่ ศตส.มท./๓๑๔
ลงวันที่ ๘ เมษายน ๒๕๔๖ แจ้งหลักเกณฑ์การจ�าหน่ายชื่อออกจากบัญชีรายชื่อผู้เกี่ยวข้องกับยาเสพติดให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องถือ
ปฏิบัติ ดังนี้
(๑) มีชื่ออยู่ในบัญชีเป้าหมาย แต่ตรวจสอบพบว่าไม่เกี่ยวข้องกับยาเสพติด
(๒) มีตัวตนและไม่มีตัวตนอยู่ในพื้นที่ แต่ไม่สามารถสืบสวน สอบสวน รวบรวมพยานหลักฐาน เพื่อน�า
ไปสู่การขอหมายค้นหรือหมายจับจากศาลเพื่อด�าเนินคดี
(๓) ตรวจสอบพบว่าไม่มีตัวตนตามที่อยู่ที่ระบุไว้ในบัญชีเป้าหมาย
(๔) มีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้าน แต่ไม่ได้อาศัยอยู่จริง
(๕) มีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้าน แต่ไม่ทราบว่าอาศัยอยู่ที่ใด
(๖) มีชื่ออยู่ในบัญชีเป้าหมาย แต่เป็นผู้เสพ ไม่ใช่ผู้ค้า/ผู้ผลิต
(๗) เป็นชาวต่างชาติที่หลบหนีกลับประเทศแล้ว
ทั้งนี้ ผู้ที่เข้ารายงานตัวและผ่านการอบรมแล้วอาจจะได้รับการพิจารณาจากจังหวัดให้จ�าหน่ายชื่อ
ออกจากบัญชีผู้ที่เกี่ยวข้องกับยาเสพติด หากได้รับการรับรองความประพฤติโดยบุคคลที่เกี่ยวข้อง เช่น ผู้น�าชุมชน ผู้น�าทางศาสนา
เป็นต้น และเมื่อได้มีการถอนชื่อออกจากบัญชี กระทรวงมหาดไทยจะถือว่าได้มีการเยียวยาแก้ไขแล้ว และจะไม่มีหนังสือรับรองใดๆ
ไปยังบุคคลที่ร้องขอ แม้ว่าในการตรวจสอบจะไม่พบชื่อของบุคคลดังกล่าวก็ตาม
22
เทียบเคียงจากหนังสือของผู้ว่าราชการจังหวัด ด่วนที่สุด ลงวันที่ ๔ มีนาคม ๒๕๔๖ ถึงรองผู้ว่าราชการจังหวัดและปลัดจังหวัดนครปฐม
18
ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖
