Page 94 - รายงานการศึกษาวิจัย มาตรฐานสากลในการดำเนินธุรกิจเพื่อการเคารพสิทธิมนุษยชน
P. 94
ดังนั้น จึงเห็นได้ว่า บริษัทที่ได้รับมาตรฐานก็ยังละเมิดสิทธิมนุษยชนอยู่ องค์การสหประชาชาติ
หรือ กสม. ไม่ควรเป็นผู้ออกมาตรฐาน แต่ควรทำาหน้าที่ตรวจสอบแทน
ที่ผ่านมา กรณีที่มาตรฐานต่างๆ มีผลต่อการตัดสินคดีของศาล เช่น CSR-DIW
ของกรมโรงงานอุตสาหกรรม เมื่อประชาชนฟ้องศาลปกครอง เช่น กรณีเหมืองทองคำา
ของบริษัทแห่งหนึ่ง ชาวบ้านฟ้องศาลปกครอง การแก้คำาฟ้องของบริษัทฯ ก็จะแสดงว่า
ตนเองผ่านการรับรองของมาตรฐานใดบ้าง เช่น ISO 9000 ISO 14001 ใบประกาศเหล่านี้
ถูกใช้เป็นข้ออ้างในการแก้ไขคุ้มครอง เนื่องจากศาลเห็นว่า ใบประกาศและมาตรฐานเหล่านี้
ออกโดยหน่วยงานของรัฐซึ่งมีความน่าเชื่อถือในสายตาศาล เมื่อประชาชนฟ้องศาล
บริษัทเหล่านี้ก็มักจะเอามาตรฐาน เอาใบประกาศเหล่านี้ไปอ้าง ไปแก้คำาฟ้อง เพื่อแก้ข้อ
กล่าวหาว่าเป็นไปไม่ได้ที่บริษัทจะทำาไซยาไนด์รั่วไหลเนื่องจากเพิ่งได้มาตรฐาน ISO 14001
กสม. ควรตรวจสอบมาตรฐานเหล่านั้นว่า การที่บริษัทเอามาตรฐานเหล่านั้น
ไปอ้างต่อศาล สามารถช่วยลบล้างความผิด ช่วยลบล้างข้อกล่าวหาได้จริงหรือไม่
ในความเป็นจริง ควรมีการตรวจสอบทางวิทยาศาสตร์ว่าไซยาไนด์รั่วไหลหรือไม่ กรณีนี้
ต้องตรวจสอบด้วยข้อเท็จจริง ไม่ใช่จากมาตรฐานมาอ้างแล้วบอกว่าไม่รั่วไหลแล้ว
ข้อเสนอเกี่ยวกับมาตรฐานการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน
การที่ภาคเอกชนมีมาตรฐานมิใช่ตัวบ่งชี้ว่า ภาคเอกชนจะไม่ดำาเนินการใดๆ ที่เป็น
การละเมิดสิทธิมนุษยชน เนื่องจากมาตรฐานดังกล่าวเป็นมาตรการเชิงสมัครใจ ซึ่งอาจใช้
บังคับไม่ได้จริง ทั้งนี้ มาตรฐานที่ดีจะต้องมีหลักเกณฑ์ที่ทำาให้การปฏิบัติตามมาตรฐานนั้น
เกิดผลต่อสังคมได้อย่างแท้จริง และต้องคำานึงถึงผลกระทบต่อการดำาเนินธุรกิจ
ข้ามพรมแดนด้วย โดยในเรื่องนี้ กสม. ควรมีบทบาททั้งในส่วนของการตรวจสอบและ
การติดตามผลการปฏิบัติตามมาตรฐานของภาคเอกชน และทำางานร่วมกับเครือข่าย
ทุกฝ่าย ตลอดจนการจัดทำาคู่มือการปฏิบัติงานสำาหรับเจ้าหน้าที่เมื่อได้รับเรื่องร้องเรียน
เช่น มาตรฐานของอุตสาหกรรมที่บริษัทเอกชนนั้นดำาเนินการและมีข้อเสนอต่อ
ภาคเอกชน ให้ผู้ประกอบการประชาสัมพันธ์ข้อมูลต่างๆ ตามมาตรฐานที่บริษัทได้รับ
และนำามาปฏิบัติให้ลูกจ้างของบริษัทและสังคมได้ทราบ 93
กรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม
ความคิดเห็นต่อการจัดทำามาตรฐานฯ
ควรกำาหนดแนวปฏิบัติซึ่งทุกภาคส่วนมาร่วมกันระดมความเห็น โดยในชั้นแรก
อาจเป็นเพียงแนวปฏิบัติ หลังจากนั้นอาจพัฒนาเป็นกฎหมาย รัฐอาจจะมีมาตรการเชิงบวก
เช่น หากองค์กรที่มีการเคารพสิทธิของแรงงาน ค่าจ้างที่เป็นธรรม อาจจะมีมาตรการมอบ
สิทธิประโยชน์ทางภาษีได้
รายงานการศึกษาวิจัยมาตรฐานสากลในการดำาเนินธุรกิจเพื่อการคารพสิทธิมนุษยชน
59-09-116 001-128 vijai lem4 i_coated.indd 93 9/24/16 1:50 PM
