Page 17 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
P. 17
สำานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
สิ่งแวดล้อมและสุขภาพร่วมเป็นกรรมการโดยมีสัดส่วนที่เหมาะสม โดยกรรมการแต่ละระดับควรมี
องค์ประกอบจากกลุ่มภาครัฐ ภาคประชาสังคม ผู้ทรงคุณวุฒิและองค์กรชุมชน ในจำานวนที่เท่ากันและ
ในแต่ละกลุ่มควรมีจำานวนกรรมการที่มาจากทั้งด้านการพัฒนาทางกายภาพ เศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม
และสุขภาพรวมทั้งพัฒนากลไกการประสานงาน การสนับสนุนทางวิชาการจากส่วนกลางไปยังหน่วยงาน
และกลไกการวางผังและพิจารณาผังในระดับจังหวัดและระดับท้องถิ่นด้วย
การปรับปรุงกฎหมาย กฎระเบียบที่เกี่ยวข้องกับการใช้ประโยชน์พื้นที่เนื่องด้วยกิจกรรม
บางประเภทที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินในรูปแบบการให้สัมปทาน อาชญาบัตร
และประทานบัตร ยังไม่อยู่ในการพิจารณาบรรจุไว้ในการจัดทำาข้อกำาหนดควบคุมการใช้ประโยชน์ที่ดิน
จึงเป็นช่องว่างในการพิจารณาอนุมัติอนุญาต เช่น เหมืองแร่ การสำารวจปิโตรเลียม ซึ่งไม่มีมาตรการ
ในข้อกำาหนดผังเมือง เนื่องจากไม่ได้เป็นกิจการที่อยู่ในประเภทโรงงานซึ่งใช้อ้างอิงและกิจการดังกล่าวทำาให้
เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพการใช้พื้นที่ ทั้งที่เป็นพื้นที่อนุรักษ์ พื้นที่เกษตรและชุมชน จึงทำาให้การควบคุม
การใช้ที่ดินไม่ครอบคลุมและไม่มีสาระที่นำาไปพิจารณาในการกำาหนดมาตรการป้องกันผลกระทบและ
การพิจารณาอนุมัติอนุญาต
ดังนั้น กรมโยธาธิการและผังเมืองจึงควรปรับปรุงข้อกำาหนดควบคุมการใช้ประโยชน์ที่ดินให้
ครอบคลุม โดยให้หน่วยงานและองค์กรที่เกี่ยวข้องเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดกลุ่มประเภทกิจกรรมที่มี
การขอสัมปทานดังกล่าวและควรมีการประเมินผลกระทบระดับยุทธศาสตร์ในเชิงพื้นที่ เพื่อกำาหนดทางเลือก
ในการกำาหนดเขตพื้นที่การให้สัมปทาน ซึ่งอาจต้องมีการปรับปรุงพระราชบัญญัติแร่ พ.ศ. 2510 และ
พระราชบัญญัติปิโตรเลียม พ.ศ. 2514 และกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะในประเด็นของการกำาหนด
พื้นที่เขตแหล่งแร่และการกำาหนดพื้นที่ที่จะให้มีการสำารวจ ผลิต หรือเก็บรักษาปิโตรเลียม ซึ่งจะมีผลต่อ
การใช้ประโยชน์ที่ดินในด้านอื่น จึงควรมีการกำาหนดด้วยการมีส่วนร่วมและมีการประเมินผลกระทบระดับ
ยุทธศาสตร์ก่อนประกาศเขต โดยให้กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ กรมเชื้อเพลิงธรรมชาติ
ดำาเนินการปรับปรุงกฎหมายดังกล่าว ด้วยกระบวนการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน
ช่วงระหว่�งก�รจัดทำ�ผังเมือง
• ให้กรมโยธาธิการและผังเมืองและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย แก้ไขพระราชบัญญัติ
การผังเมือง พ.ศ. 2518 มาตรา 19 กำาหนดการมีส่วนร่วมของประชาชนในการวางและจัดทำาผังเมือง
โดยรัฐต้องจัดให้มีกระบวนการรับฟังความคิดเห็นของประชาชนอย่างทั่วถึงก่อนดำาเนินการ และ
คำานึงถึงกระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชนตั้งแต่ต้น ในการรวบรวมความต้องการ แนวคิด
ยุทธศาสตร์การใช้ประโยชน์ที่ดินในแต่ละพื้นที่ รวมทั้งให้มีการประชุมรับฟังความคิดเห็นใน
ทุกระดับ หมู่บ้าน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและนำาความเห็นเข้าสู่กระบวนการตัดสินใจ รวมทั้ง
เผยแพร่เหตุผลในการตัดสินใจนั้นต่อสาธารณะ
16
