Page 54 - รายงานผลการศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง แนวทางการมีส่วนร่วมของประชาชนในการกำหนดแนวเขตที่ดินของรัฐ
P. 54
๒๗
(๓) จ ำนวนที่ดินที่คณะกรรมกำรเห็นสมควร ส ำหรับสถำบันเกษตรกร ทั้งนี้ โดยค ำนึงถึง
ประเภทและลักษณะกำรด ำเนินงำนของสถำบันเกษตรกรนั้นๆ
ในกำรด ำเนินกำรตำมวรรคหนึ่ง ถ้ำเป็นกำรจัดให้เกษตรกร และเป็นที่ดินที่คณะกรรมกำร
ก ำหนด มิให้มีกำรโอนสิทธิในที่ดินก็ให้จัดให้เกษตรกรเช่ำ ในกรณีอื่นให้จัดให้เกษตรกรเช่ำหรือเช่ำซื้อตำมที่
เกษตรกรแสดงควำมจ ำนง ถ้ำเป็นกำรจัดให้สถำบันเกษตรกรให้จัดให้สถำบันเกษตรกรเช่ำ
บรรดำที่ดินที่ ส.ป.ก. ได้มำ ถ้ำเป็นที่ดินของรัฐและมีเกษตรกรถือครองอยู่แล้ว
เกินจ ำนวนที่ก ำหนดในวรรคหนึ่งก่อนเวลำที่คณะกรรมกำรก ำหนดเมื่อเกษตรกรดังกล่ำว ยื่นค ำร้องและ
ยินยอมช ำระค่ำเช่ำ หรือค่ำชดเชยที่ดินในอัตรำหรือจ ำนวนที่เพิ่มขึ้น ตำมที่คณะกรรมกำรก ำหนด ส ำหรับ
ที่ดินส่วนที่เกินตำมวรรคหนึ่งให้คณะกรรมกำรจัดที่ดินให้เกษตรกรเช่ำหรือจัดให้ แล้วแต่กรณีตำมจ ำนวน
ที่เกษตรกรถือครองได้ แต่เมื่อรวมกันแล้วต้องไม่เกินหนึ่งร้อยไร่ ในกำรก ำหนดอัตรำค่ำเช่ำหรือค่ำชดเชย
ที่ดินดังกล่ำว ต้องค ำนึงถึงระยะเวลำและวิธีกำรที่เกษตรกรได้ที่ดินนั้นมำ ควำมสำมำรถในกำร
ท ำประโยชน์ ประเภทของเกษตรกรรม และกำรท ำประโยชน์ที่ได้ท ำไว้แล้วในที่ดินนั้น
ในกำรจัดที่ดินให้เกษตรกรตำมวรรคสำม ถ้ำเกษตรกรได้เข้ำครอบครองที่ดินดังกล่ำว
ก่อน พ.ศ. ๒๕๑๐ ให้เรียกเก็บเฉพำะค่ำธรรมเนียมในกำรโอนและรังวัด และค่ำปรับปรุงพัฒนำที่ดิน
ที่ ส.ป.ก. ด ำเนินกำรให้ตำมจ ำนวนที่คณะกรรมกำรก ำหนด เฉพำะส่วนที่ไม่เกินห้ำสิบไร่
นอกจำกกำรจัดที่ดินให้แก่บุคคลตำม (๑) (๒) และ (๓) ให้ ส.ป.ก. มีอ ำนำจจัดที่ดินหรือ
อสังหำริมทรัพย์ให้แก่บุคคลใดเช่ำ เช่ำซื้อ ซื้อ หรือเข้ำท ำประโยชน์ เพื่อใช้ส ำหรับกิจกำรอื่นที่เป็นกำร
สนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับกำรปฏิรูปที่ดินตำมที่รัฐมนตรีว่ำกำรกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ประกำศ
ก ำหนด ในรำชกิจจำนุเบกษำได้ ทั้งนี้ ตำมขนำดกำรถือครองในที่ดินที่คณะกรรมกำรเห็นสมควร ซึ่งต้อง
ไม่เกินห้ำสิบไร่ ส่วนหลักเกณฑ์ วิธีกำร และเงื่อนไขในกำรอนุญำตหรือกำรให้ผู้ได้รับอนุญำตถือปฏิบัติ
ให้เป็นไปตำมที่คณะกรรมกำรก ำหนดโดยควำมเห็นชอบของคณะรัฐมนตรี
กำรจัดที่ดินให้เช่ำหรือเช่ำซื้อตำมมำตรำนี้ไม่อยู่ภำยใต้บังคับแห่งกฎหมำย เกี่ยวกับกำร
ควบคุมกำรเช่ำหรือเช่ำซื้อ และสิทธิกำรเช่ำหรือเช่ำซื้อดังกล่ำวจะโอนแก่กันได้หรือตกทอดทำงมรดกได้
เฉพำะตำมหลักเกณฑ์ วิธีกำร และเงื่อนไขที่คณะกรรมกำรก ำหนด
ตำมกฎหมำยที่ก ำหนดดังกล่ำวข้ำงต้นกำรจัดที่ดินของ ส.ป.ก. แบ่งออกเป็น ๕ ประเภท
ดังนี้
๑. กำรจัดที่ดินเพื่อประกอบเกษตรกรรม
๒. กำรจัดที่ดินเพื่อเป็นที่อยู่อำศัย
๓. กำรจัดที่ดินเพื่อกิจกำรสำธำรณูปโภคและอื่นๆ
