Page 19 - สิทธิและเสรีภาพในการศึกษา กรณีสิทธิทางการศึกษาตามหลักสูตรการจัดการศึกษาโดยครอบครัว
P. 19
ในส่วนของการติดตามและประเมินผล ซึ่งกฎกระทรวงว่าด้วยสิทธิในการจัดการศึกษา
ขั้นพื้นฐานโดยครอบครัว พ.ศ. ๒๕๔๗ ข้อ ๖ ระบุว่า “ให้สำานักงานจัดให้มีการวัดผลและประเมินผลการ
เรียนรู้ของผู้เรียนอย่างน้อยปีละหนึ่งครั้ง” แต่เนื่องจากไม่มีการจัดสรรงบประมาณในการติดตามและ
ประเมินผล เจ้าหน้าที่จึงไม่ได้ดำาเนินการตามที่กฎกระทรวงกำาหนด โดยในทางปฏิบัติเจ้าหน้าที่จะ
ประเมินผล ๓ ปีต่อครั้ง และใช้วิธีการประเมินผลที่ใช้ในระบบโรงเรียน ซึ่งไม่สอดคล้องกับกระบวนการ
เรียนรู้ที่พัฒนาตามศักยภาพของเด็ก ทำาให้เกิดผลกระทบต่อการพัฒนาการศึกษาของเด็ก ซึ่งเดิม
ครอบครัวบ้านเรียนได้ตกลงกับสำานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ว่าจะใช้วิธี
การประเมินผลซึ่งต้องเป็นไปตามสภาพจริง แต่สำานักงานเขตพื้นที่การศึกษาก็ไม่ได้ปฏิบัติตามที่ตกลง
กันไว้แต่อย่างใด ทำาให้ระบบการศึกษาแบบบ้านเรียนไม่ได้รับการพัฒนา อีกทั้งปัญหาในการออกใบ
ระเบียนแสดงผลการเรียน (ปพ.๑ : ค) ล่าช้า ทำาให้เกิดผลกระทบต่อเด็กในการศึกษาต่อ
ในการประกันคุณภาพภายนอก สำานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา
(องค์การมหาชน) หรือ สมศ. ได้ประเมินผลและติดตามตรวจสอบคุณภาพและมาตรฐานการศึกษากับ
เด็กบ้านเรียน ซึ่งผลการประเมินส่วนใหญ่ของเด็กบ้านเรียนอยู่ในเกณฑ์ที่ดี โดยในการประกันคุณภาพ
ภายนอกรอบที่ ๓ สมศ. คำานึงถึงการศึกษาทางเลือกและการศึกษาสำาหรับกลุ่มเป้าหมายเฉพาะมากขึ้น
เนื่องจากวิธีการที่ สมศ. ใช้ดำาเนินการเป็นวิธีการเดิมที่ใช้กับระบบโรงเรียน โดยใช้ตัวชี้วัดเดิมจึงทำาให้เกิด
การร้องเรียน ทำาให้มีการเสนอแนวทางใหม่และได้มีการจัดประชุมร่วมกับสถานศึกษาที่มีวัตถุประสงค์
พิเศษหรือการศึกษาทางเลือกหรือการศึกษาสำาหรับกลุ่มเป้าหมายเฉพาะ เพื่อกำาหนดตัวชี้วัดใหม่
และการประเมินคุณภาพภายนอก ซึ่งเป็นหลักสูตรที่ใช้กับเด็กที่มีความถนัดเป็นพิเศษ หรือเด็กที่
ต้องการการดูแลเป็นพิเศษ หรือเด็กที่มีความสามารถพิเศษ หรือเด็กในถิ่นทุรกันดารที่ต้องให้ความสนใจ
เป็นพิเศษ เป็นต้น เนื่องจาก สพฐ. อยู่ระหว่างการพิจารณาหลักเกณฑ์การปรับใช้หลักสูตรแกนกลาง
การศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. ๒๕๕๑ สำาหรับกลุ่มเป้าหมายเฉพาะ หรือการศึกษาทางเลือก
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๑๕ วางหลักไว้ว่า การจัดการศึกษา
มีสามรูปแบบ คือ การศึกษาในระบบ การศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัย สถานศึกษาอาจ
จัดการศึกษาในรูปแบบใดรูปแบบหนึ่งหรือทั้งสามรูปแบบก็ได้ แต่ปัจจุบันไม่มีสถานศึกษาใดที่จัดการ
ศึกษาครบทั้ง ๓ รูปแบบ
ปัจจุบัน สพฐ. ได้มอบหมายให้สำานักพัฒนานวัตกรรมการจัดการศึกษาเป็นหน่วยงานหลัก
ในการประสานงานเรื่องการศึกษาโดยครอบครัว แต่สำานักพัฒนานวัตกรรมการจัดการศึกษาไม่มีอำานาจ
ในการสั่งการ ซึ่งกรณีการออกใบระเบียนแสดงผลการเรียน (ป.พ.) สำานักงานเขตพื้นที่การศึกษาเป็น
ผู้พิจารณา
๓.๒ คณะอนุกรรมการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านกฎหมายและการปฏิบัติที่
ไม่เป็นธรรม ได้มีหนังสือเชิญผู้แทนจากสำานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และผู้แทน
กระทรวงศึกษาธิการ เข้าร่วมประชุมเพื่อชี้แจงข้อเท็จจริงด้วยวาจา ในการประชุมคณะอนุกรรมการฯ
ครั้งที่ ๗/๒๕๕๕ เมื่อวันที่ ๒ มีนาคม ๒๕๕๕ ทั้งนี้ กระทรวงศึกษาธิการได้มอบหมายให้สำานักงาน
18
สิทธิและเสรีภาพในการศึกษา กรณีสิทธิทางการศึกษาตามหลักสูตรการจัดการศึกษาโดยครอบครัว
