Page 38 - สิทธิและเสรีภาพในการศึกษา กรณีขอให้ตรวจสอบและดำเนินคดีกับเจ้าหน้าที่ของรัฐที่ปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบในการเก็บเงินบำรุงการศึกษาตามประกาศกระทรวงศึกษาธิการ
P. 38
สถานศึกษาต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และประกาศให้
ผู้ปกครองและนักเรียนทราบล่วงหน้า เพื่อพิจารณาสมัครใจเข้าร่วมโครงการ อันเป็นการรับรองสิทธิ
ของทุกคนในการศึกษา และเป็นการให้เปล่า มิได้เป็นการจำากัดสิทธิและเสรีภาพของบุคคลในการศึกษา
การบังคับใช้ประกาศฉบับดังกล่าวเป็นการกระทำาที่สอดคล้องกับมาตรา ๒๙ ของรัฐธรรมนูญแห่ง
ราชอาณาจักรไทยพุทธศักราช ๒๕๕๐ ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน ข้อ ๒๖ และกติการะหว่าง
ประเทศ ว่าด้วยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ข้อ ๑๓ เกี่ยวกับสิทธิในการศึกษาที่รัฐต้องจัดให้
อย่างไรก็ดี เนื่องจากประกาศฉบับดังกล่าวบังคับใช้เป็นการทั่วไป จึงส่งผลกระทบ
ต่อผู้ปกครองและนักเรียน ถึงแม้ว่ากระทรวงศึกษาธิการจะแจ้งว่าเป็นไปด้วยความสมัครใจก็ตาม
แต่ในทางปฏิบัติ โรงเรียนแต่ละแห่งย่อมต้องการที่จะได้รับเงินสนับสนุนจากผู้ปกครองและนักเรียน
เพื่อใช้ในการพัฒนาโรงเรียนและครูผู้สอนให้มีความพร้อมและมีศักยภาพ โดยเป็นการเพิ่มพูน
ประสิทธิภาพและคุณภาพการศึกษาของนักเรียนด้วยรูปแบบและวิธีการต่างๆ รวมถึงค่าใช้จ่ายที่จำาเป็น
ของโรงเรียนหรือห้องเรียนที่ติดริมถนนซึ่งมีเสียงดังรบกวนมาก นอกเหนือจากสาธารณูปโภคตาม
เกณฑ์มาตรฐานทั่วไปที่รัฐมีหน้าที่ต้องจัดสรรให้ ดังนั้น กระทรวงศึกษาธิการจึงควรมีการกำาหนดหลัก
การและเหตุผลที่ชัดเจนในการออกประกาศ ซึ่งควรออกประกาศเฉพาะรายการเท่าที่จำาเป็น เพื่อมิให้
เป็นการกระทบต่อสิทธิและเสรีภาพของผู้ปกครองและนักเรียน และเพื่อให้สอดคล้องกับมาตรา ๒๙
ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐
อีกทั้งเพื่อให้ประกาศฉบับดังกล่าวสอดคล้องกับปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน
ข้อ ๒๖ และกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ข้อ ๑๓ กระทรวง
ศึกษาธิการจึงควรมีการเสนอเรื่องต่อรัฐบาลเพื่อพิจารณากำาหนดให้การจัดการศึกษานอกหลักสูตร
แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน เข้ารวมอยู่ในหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยให้เหลือ
เฉพาะรายการที่เป็นการจัดการศึกษานอกหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานอย่างแท้จริง
โดยเรียกเก็บค่าใช้จ่ายตามความสมัครใจของผู้ปกครองและนักเรียน เพื่อให้เป็นไปตามหลักปฏิญญา
สากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน และกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม
ในการเปิดโอกาสให้ทุกคนสามารถเข้าถึงการศึกษาได้อย่างเสมอภาค และเป็นการจัดการศึกษาที่รัฐ
จัดให้ทุกคนมีสิทธิด้วยวิธีการที่เหมาะสม เพื่อมิให้เกิดผลกระทบต่อผู้ปกครองและนักเรียน
๕.๒ ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย
คณะอนุกรรมการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านกฎหมายและการปฏิบัติที่
ไม่เป็นธรรม จึงมีมติให้มีข้อเสนอแนะเชิงนโยบายต่อคณะรัฐมนตรี โดยกระทรวงศึกษาธิการ เพื่อ
ดำาเนินการแก้ไขปัญหาโดยมิให้มีการละเมิดสิทธิและเสรีภาพของบุคคล สิทธิและเสรีภาพในการศึกษา
และการปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรม ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ มาตรา ๔๙
และมาตรา ๘๐ ประกอบมาตรา ๒๙ ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน ข้อ ๒๖ และกติการะหว่าง
ประเทศว่าด้วยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ข้อ ๑๓ ทั้งนี้ เพื่อให้สอดคล้องกับมิติด้าน
สิทธิและเสรีภาพ ตามที่รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ และพันธกรณีระหว่าง
ประเทศ ที่ให้การคุ้มครองและรับรองไว้ ดังนี้
37
สิทธิและเสรีภาพในการศึกษา กรณีขอให้ตรวจสอบและดำาเนินคดีกับเจ้าหน้าที่ของรัฐ
ที่ปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบในการเก็บเงินบำารุงการศึกษาตามประกาศกระทรวงศึกษาธิการ
