Page 513 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

กฎหมายที่ดินเอกชนตราขึ้นเพื่อใหและคืนสิทธิในที่ดินตามเหตุและผลของคณะผูบริหารประเทศ
ยึดถือความเปนเจาของและสิทธิในที่ดินตามเอกสารการถือครองที่หนวยงานภาครัฐจัดทําขึ้น บทบัญญัติรองรับ

เพียงสิทธิของบุคคลธรรมดา สิทธิของนิติบุคคล และสิทธิของกลุมคนบางประเภท ยังไมรองรับสิทธิตามบทบัญญัติ
ในรัฐธรรมนูญฉบับปจจุบัน เชน สิทธิชุมชนฯ ขอสันนิษฐานทางกฎหมายในตัวพยานหลักฐาน เชน หนังสือสําคัญ

แสดงสิทธิในที่ดินฯ บัญญัติใหผูปฏิบัติราชการยึดถือความถูกตองในตัวพยานหลักฐานที่ทางราชการจัดทําขึ้น
เปนหลัก ซึ่งไมสอดคลองกับขอเท็จจริงที่เกิดขึ้นในบางกรณี ประกอบกับการตรากฎหมายบางฉบับบัญญัติ

ใหอํานาจหนวยงานภาครัฐในการบริหารราชการแผนดินเขาถือเอาความเปนเจาของโดยปราศจากบทบัญญัติ
การเขามีสวนรวมของทุกภาคสวน เกิดการรุกรานสิทธิในทรัพยสินของประชาชน

8.5 บทสรุปและขอเสนอแนะ

ที่ดินเอกชน แบงไดสองสวน 1. ที่ดินมีกรรมสิทธิ์ 2. ที่ดินที่รัฐอนุญาตใหใชประโยชน กอน พ.ศ. 2497 มี
กฎหมายที่ดินหลายฉบับ ภายหลังไดชําระ รวบรวม ประมวลกฎหมายเกี่ยวกับที่ดินทั้งหมด และบังคับใช

ประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. 2497 ในวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2497 และการเริ่มใชแผนพัฒนาเศรษฐกิจฯ ฉบับที่ 1
ไดเอื้อตอระบบการลงทุน การคาเสรี สงผลใหมีการยกเลิกกฎหมายบางมาตราของพระราชบัญญัติใหใช

ประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. 2497 ในเรื่องการจํากัดการถือครอง การถือครองของคนตางชาติฯ แกไขปรับปรุง
กฎหมายสงเสริมการลงทุนใหเอื้อตอการคาและการลงทุน พรอมทั้งมีโครงการเรงรัดการออกเอกสารสิทธิ

เพื่อนําใชเปนหลักประกันทางธุรกิจ
นโยบายพิสูจนทราบการถือครองที่ดิน เหมาะสมกับภาวการณถือครองที่ดินในปจจุบันเพื่อแกไข

การผูกขาดการถือครองที่ดิน ควรจัดทํานโยบายในลักษณะการประสานขอความรวมมือจากทุกภาคสวน
ใชกฎหมายเปนเครื่องมือ เพื่อตรวจสอบ พิสูจนทราบ และหาทางออกรวมกันในการบริหารจัดการที่ดิน

เนนการเจรจาไกลเกลี่ยมิใชการสอบสวนเปรียบเทียบ ควรนํากฎหมายควบคุมปริมาณการถือครองที่ดินกลับมา
บังคับใช ประมวลกฎหมายที่ดินควรบัญญัติสิทธิการถือครอง อํานาจหนาที่การบริหารจัดการ ใหสอดคลองกับ

บทบัญญัติแหงรัฐธรรมนูญฉบับปจจุบัน
ขอเสนอแนะ

1. การดําเนินโครงการใด ๆ ของหนวยงานรัฐ จะตองสรางกระบวนการมีสวนรวมของประชาชน
ทุกขั้นตอนนับตั้งแตกอนเริ่มโครงการ เชน การใหขอมูล สํารวจพื้นที่ การรับฟงขอมูลขอเท็จจริง การกําหนด

พิจารณาแนวทางการแกไขปญหา
2. ใหมีการปรับปรุงแกไขระเบียบหลักเกณฑการจายคาทดแทนหรือเวนคืนที่ดินใหม เพื่อใหเกิด

ความเปนธรรมและเหมาะสมสอดคลองกับสถานการณปจจุบัน โดยใหผูที่เปนเจาของที่ดินและผูที่มีสิทธิ
ครอบครองที่ดินมีสวนรวมในการกําหนดหลักเกณฑดังกลาว

3. ใหกรมที่ดินมีการปรับปรุงแกไขระเบียบกระบวนการออกเอกสารสิทธิ โดยใหประชาชน
หรือชุมชนมีสวนรวม

492 รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”