Page 341 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า
P. 341
สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand
ทะเลสาบและสวนอสังหาริมทรัพยของรัฐวิสาหกิจที่เปนนิติบุคคลและขององคการปกครองทองถิ่นไมถือวา
เปนที่ราชพัสดุ” แตตามความเห็นของคณะกรรมการกฤษฎีกา เรื่องเสร็จที่ 256 - 257/2538 บันทึกเรื่อง
สถานะทางกฎหมายของที่ดินที่สงวนหวงหามไวเพื่อใชประโยชนในราชการแตทางราชการยังไมไดเขาใชประโยชน
โดยเห็นวาในการที่จะพิจารณาวาที่ดินใดจะเปนที่ราชพัสดุหรือไม คณะกรรมการกฤษฎีกา เห็นวา ที่ดินในเขต
ที่มีประกาศสงวนหรือหวงหามไวเพื่อประโยชนของทางราชการตามกฎหมาย จะมีสถานะเปนที่ราชพัสดุหรือไม
ตองพิจารณาวาสวนราชการไดเขาใชประโยชนแลวหรือไม ถาเขาใชประโยชนแลวที่ดินดังกลาวก็เปนที่ราชพัสดุ
แตถายังไมไดเขาใชประโยชนหรือใชประโยชนบางสวน สวนที่ยังไมไดใชก็ไมเปนที่ราชพัสดุแตยังคงมีสภาพ
เปนที่รกรางวางเปลาที่มีการสงวนหรือหวงหามตอไป ดังนั้นควรกําหนดคํานิยามของคําวา “ที่ราชพัสดุ”
ใหมีความชัดเจน ถูกตองตามเจตนารมณของพระราชบัญญัติที่ราชพัสดุ พ.ศ. 2518
1.2) รัฐควรกําหนดใหผูแทนราษฎรผูสวนได สวนเสีย ผูแทนภาคประชาชน ผูแทนองคกร
ปกครองสวนทองถิ่น มีสัดสวนในการเปนกรรมการที่ราชพัสดุ เพื่อเกิดการมีสวนรวมในการกําหนดนโยบาย
หลักเกณฑและวิธีการการปกครองดูแล บํารุงรักษา ใชและจัดหาประโยชน เกี่ยวกับที่ราชพัสดุที่มีประสิทธิภาพ
1.3) รัฐควรกําหนดใหหนวยงานราชการที่ขออนุญาตใชประโยชนในที่ราชพัสดุระบุวัตถุประสงค
การใชประโยชนใหชัดเจน
1.4) รัฐควรใหราษฎรผูมีสวนไดสวนเสีย ชุมชน องคกรปกครองสวนทองถิ่น มีสวนรวม
ในการกําหนดคาเชา และระยะเวลาการเชาที่ราชพัสดุ
1.5) รัฐควรกําหนดหลักเกณฑและวิธีการจัดหาประโยชนในที่ราชพัสดุ เพื่อนําไปสูการแกไข
ปญหาที่ดินและลดความเหลื่ยมลํ้าในสังคม ดังนี้
(1) กําหนดขนาดพื้นที่การเชาตามลักษณะการใชประโยชนในที่ดิน เชน
- การเชาที่ดินเพื่ออยูอาศัยตองไมเกินครัวเรือนละ 1 ไร ในกรณีที่ไมมีที่อยูอาศัย
และใหสิทธิการเชาในระยะยาว
- การเชาที่ดินเพื่อใชในการเกษตรตองไมเกินครัวเรือนละ 50 ไร โดยนับรวมกับที่ดิน
ที่ครอบครองอยูเดิม และใหสิทธิการเชาในระยะยาว
- การเชาที่ดินเพื่อพาณิชกรรมตองไมเกินครัวเรือนละ 1 ไร
- ไมอนุญาตใหเชาเพื่อใชในอุตสาหกรรม
(2) กําหนดคุณสมบัติผูมีสิทธิเชาที่ราชพัสดุ เชน
- ตองเปนบุคคลที่ไมมีที่อยูอาศัย
- ตองเปนบุคคลที่ไมที่ดินทํากิน หรือที่ดินทํากินไมเพียงพอ
320 รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”