Page 199 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

อธิบดีกรมที่ดิน อาศัยอํานาจตามประมวลกฎหมายที่ดินฯ มาตรา 8 ตรี หรือผูวาราชการจังหวัดปฏิบัติราชการแทน

ตามคําสั่งของอธิบดีกรมที่ดินที่ 853/2535 เฉพาะในเขตจังหวัดรับผิดชอบ เวนที่ชายตลิ่ง ทางบก ทางนํ้า
ลํากระโดง ลํารางสาธารณะ หรือทางระบายนํ้า รวมทั้งที่เรียกชื่ออยางอื่นในทํานองเดียวกันไมตองจัดทําทะเบียน

จัดทํา 4 ชุด เก็บรักษาหลักฐานไวที่องคกรปกครองสวนทองถิ่น 1 ชุด อําเภอหรือกิ่งอําเภอ 1 ชุด สํานักงานที่ดิน
จังหวัด 1 ชุด กรมที่ดิน 1 ชุด

ที่ดินที่สามารถออกหนังสือสําคัญสําหรับที่หลวง (น.ส.ล.) ไดแก
1. ที่ดินอันเปนสาธารณสมบัติของแผนดินสําหรับพลเมืองใชประโยชนรวมกันตามประมวลกฎหมาย

แพงและพาณิชยฯ มาตรา 1304 (2) เชน ทุงเลี้ยงสัตวสาธารณะ หนองสาธารณะ บึงสาธารณะฯ
(ที่ดินอันเปนสาธารณสมบัติของแผนดินสําหรับพลเมืองใชประโยชนรวมกันบางลักษณะไมจําเปน

ตองออกหนังสือสําคัญสําหรับที่หลวง เชน ถนน แมนํ้า ลําคลอง ทางรถไฟ เปนตน เพราะเปนที่ดินมีสภาพ
และขอบเขตในตัวเอง ที่ดินอันเปนสาธารณสมบัติของแผนดินสําหรับพลเมืองใชประโยชนรวมกันบางลักษณะ

ที่อาจเปลี่ยนขอบเขต หรือเปลี่ยนแปลงรูปไดเองตามธรรมชาติ เชน แมนํ้า ลําคลอง หากออกหนังสําคัญ
สําหรับที่หลวงจะเปนการยุงยาก ใหเปนหนาที่ของอธิบดีกรมที่ดินพิจารณาวา ที่ดินในลักษณะเชนใดจะสมควร

ออกหนังสือสําคัญสําหรับที่หลวง)
2. ที่ดินอันเปนสาธารณสมบัติของแผนดินสําหรับใชเพื่อประโยชนของแผนดินโดยเฉพาะตามประมวล

กฎหมายแพงและพาณิชยฯ มาตรา 1304 (3) เชน ที่ดินที่ใชเปนที่ตั้งสํานักราชการบานเมือง ปอมและโรงทหาร
ที่สงวนหวงหามหรือขึ้นทะเบียนเปนของทบวงการเมือง ที่ดินที่รัฐซื้อ หรือมีผูอุทิศให

(ที่ดินของรัฐที่เปนทรัพยสินธรรมดาโดยรัฐถือที่ดินในฐานะอยางเอกชน ตองออกเปนโฉนดที่ดิน
หรือหนังสือรับรองการทําประโยชน แลวแตกรณี)

ขั้นตอนการออกหนังสือสําคัญสําหรับที่หลวง
1. ทบวงการเมืองผูมีอํานาจหนาที่ดูแลรักษาที่สาธารณประโยชน ประสงคจะใหมีหนังสือสําคัญ

สําหรับที่หลวงสําหรับที่ดินแปลงใด
2. นายอําเภอดําเนินการแทนรัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทยตามคําสั่งกระทรวงมหาดไทย

ที่ 948/2516 หรือทบวงการเมืองอื่นตามอํานาจหนาที่ดูแลรักษา แสดงความประสงคโดยการยื่นคําขอออกหนังสือ
สําคัญสําหรับที่หลวงเปนหนังสือพรอมหลักฐานของที่ดินแปลงนั้นตออธิบดีกรมที่ดินหรือผูวาราชการจังหวัด

ซึ่งปฏิบัติราชการแทนตามคําสั่งของอธิบดีกรมที่ดินที่ 853/2535 ในเขตจังหวัดรับผิดชอบ
3. ดําเนินการสอบสวนและรังวัดทําแผนที่ตามวิธีการรังวัด เพื่อออกหนังสือแสดงสิทธิในที่ดิน

4. ประกาศการออกหนังสือสําคัญสําหรับที่หลวงใหประชาชนทราบ เปนเวลา 30 วัน
เนื้อหาในประกาศใหมี

4.1 แผนที่แสดงแนวเขตที่ดิน และ
4.2 กําหนดระยะเวลาที่ผูมีสวนไดเสียจะคัดคานซึ่งตองไมนอยกวาสามสิบวันนับแตวันประกาศ

178 รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”