Page 148 - ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการคุ้มครองสิทธิของผู้อพยพหนีภัยสงครามและข้อเสนอในการปรับปรุงแก้ไข พ.ร.บ.คนเข้าเมือง พ.ศ. 2522
P. 148
ค่าใช้จ่ายในการเดินทางเดินทางระหว่างที่ผู้ลี้ภัยอยู่ในประเทศฟิลิปปินส์ และตลอดจนค่าใช้จ่ายในการ
เดินทางไปตั้งรกรากในประเทศที่สาม ค่าการตรวจโรคก่อนเดินทางเข้าและออกจากประเทศฟิลิปปินส์
และการอบรมเพื่อเตรียมความพร้อมสำาหรับการตั้งรกรากในประเทศที่สาม
๔. เพื่อปฏิบัติตามพันธกรณีระหว่างประเทศและหลักการสิทธิมนุษยชนสากล
สิทธิในการลี้ภัยเป็นสิทธิที่ได้รับการบัญญัติรับรองไว้ในกฎหมายระหว่างประเทศหลายฉบับ
ตัวอย่างประการหนึ่งซึ่งแสดงให้เห็นถึงความสำาคัญของสิทธิในการขอลี้ภัย คือ การได้รับการบัญญัติไว้ใน
ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน (Universal Declaration of Human Rights) ซึ่งแม้จะไม่มี
ค่าบังคับทางกฎหมาย แต่ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชนก็เป็นบ่อเกิดของกฎหมายระหว่างประเทศ
ที่สำาคัญอื่นๆ หลายฉบับ และประเทศไทยได้เข้าเป็นภาคีสมาชิกของปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน
เมื่อวันที่ ๕ กันยายน ๒๕๔๒ โดยปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชนได้กล่าวถึงสิทธิในการลี้ภัยว่า “บุคคล
มีสิทธิที่จะแสวงหาและพักพิงในประเทศอื่นๆ เพื่อลี้ภัยจากการกดขี่ข่มเหง”
ประเทศไทยเข้าเป็นภาคีของกฎหมายสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศ ๗ ฉบับ แต่ประเทศไทย
ยังมีปัญหาในการบังคับใช้กฎหมายระหว่างประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การให้ความคุ้มครองแก่ผู้ลี้ภัย
ซึ่งแม้ประเทศไทยมิได้เป็นภาคีของอนุสัญญาว่าด้วยสถานภาพผู้ลี้ภัย ๑๙๕๑ แต่ก็มีพันธะในการให้ความ
ช่วยเหลือแก่ผู้ลี้ภัยตามกฎหมายสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศอื่นๆ ได้แก่ อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก
่
อนุสัญญาต่อต้านการทรมาน การปฏิบัต หรือการลงโทษอื่นที่โหดร้าย ไร้มนุษยธรรม หรือยำายีศักดิ์ศรี
ค.ศ. ๑๙๘๔ กติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง
นอกจากนี้ ผู้ลี้ภัยที่เป็นเด็กสมควรได้รับความคุ้มครองพิเศษตามกฎหมายระหว่างประเทศ
และกฎหมายภายในเนื่องจากเป็นกลุ่มที่มีความเปราะบาง (vulnerable group) แต่ในความเป็นจริง
เด็กกว่าร้อยคนถูกกักกันในสถานกักตัวคนต่างด้าว ถูกจำากัดอิสรภาพ ด้วยสาเหตุเพียงเพราะไม่มีเอกสาร
ประจำาตัวที่ถูกต้อง และเด็กส่วนใหญ่ถูกกักตัวหลังจากหนีจากการถูกทำาร้าย ปัญหาความยากจน และ
ภัยสงคราม การกักตัวเด็ก ซึ่งเป็นวิธีที่รัฐบาลของประเทศต่างๆ นำามาปฏิบัติในการควบคุมคนเข้าเมือง
และประเทศไทยก็เป็นหนึ่งในประเทศที่ใช้วิธีการกักตัวด้วยสาเหตุการตรวจคนเข้าเมืองกับเด็ก และมีการ
ส่งผู้ลี้ภัยเด็กกลับไปเผชิญอันตรายในประเทศต้นทางบ่อยครั้ง
แม้ประเทศไทยจะยังไม่ได้เข้าเป็นภาคีของอนุสัญญาว่าด้วยสถานภาพผู้ลี้ภัย แต่ประเทศไทย
ก็ไม่อาจปฏิเสธพันธกรณีที่จะให้ความคุ้มครองแก่ผู้ลี้ภัยตามกฎหมายระหว่างประเทศที่ไทยเข้าเป็นภาคี
อยู่แล้วที่จะต้องให้ความคุ้มครองผู้ลี้ภัย เช่น การคุ้มครองจากการจับกุมกักขังตามอำาเภอใจ ในมาตรา ๙
กติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ พระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก
พ.ศ. ๒๕๔๖ และพันธกรณีตามกฎหมายระหว่างประเทศ ได้แก่ กติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมือง
และสิทธิทางการเมือง อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก อนุสัญญาต่อต้านการทรมาน การปะติบัติหรือการ
่
ลงโทษอื่นที่โหดร้ายไร้มนุษยธรรม หรือยำายีศักดิ์ศรี ค.ศ. ๑๙๘๔ ได้รับรองสิทธิมนุษยชนของบุคคลไว้อย่าง
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการคุ้มครองสิทธิของผู้อพยพหนีภัยสงคราม และข้อเสนอในการปรับปรุงกฎหมาย พ.ร.บ. คนเข้าเมือง พ.ศ. ๒๕๒๒
