Page 106 - รายงานฉบับสมบูรณ์ การประเมินศักยภาพและพัฒนาระบบงานและกระบวนการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน ตามมาตรา 257 (1) ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550
P. 106
หากพิจารณาไม่รับเรื่องแล้วมีทางเลือกให้กับผู้ร้องทุกข์ด าเนินการอย่างไร ข้อร้องเรียนที่
รับมาแล้วนั้น ต้องผ่านกลไกการเยียวยาภายในประเทศจนถึงที่สุดแล้ว ดังนั้นข้อร้องเรียนที่รับมา
จะไม่มีการพิจารณาไม่รับเรื่อง
4.1.7 การพิจารณาด าเนินเรื่องร้องทุกข์
จากการค้นคว้างานวิจัยของคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ (ม.ป.ป. : 19 - 21)
ได้กล่าวถึงคณะท างานว่าด้วยสถานการณ์ (Working Group on Situation - WGS) ว่ามีหน้าที่
พิจารณาข้อร้องเรียนจากคณะท างานว่าด้วยข้อร้องเรียน (Working Group on Communication -
WGC) พร้อมค าชี้แจงของรัฐบาล ซึ่งหากข้อมูลทั้งหมดปรากฏให้เห็นถึงความต่อเนื่องของการ
ละเมิดสิทธิมนุษยชนและเสรีภาพขั้นพื้นฐานอย่างร้ายแรง ก็จะเสนอรายงานพร้อมมาตรการต่างๆ
ให้ HRC พิจารณาออกเป็นข้อมติ เพื่อกดดันให้รัฐบาลที่เกี่ยวข้องยุติการละเมิดสิทธิมนุษยชน
4.1.8 การตรวจสอบ และไกล่เกลี่ยข้อพิพาท
กลไกการตรวจสอบและไกล่เกลี่ยข้อพิพาทของคณะมนตรีสิทธิมนุษยชน มี 2 กลไก คือ
1. กลไก Universal Periodic Review (UPR) เป็นกลไกใหม่ซึ่งจัดตั้งขึ้นเป็นครั้งแรก
ภายใต้คณะมนตรีสิทธิมนุษยชน โดยเปิดโอกาสให้มีการพิจารณาทบทวนประวัติการเคารพสิทธิ
มนุษยชนของประเทศสมาชิกสหประชาชาติทั้ง 192 ประเทศ ทุกๆ 4 ปี เป็นกระบวนการที่
ด าเนินการโดยรัฐ (State-Led) ที่ก าหนดให้สมาชิกสหประชาชาติทบทวนสถานการณ์สิทธิ
มนุษยชนระหว่างกันเอง (Peer Review) โดยสมาชิกสหประชาชาติทุกประเทศจะถูกทบทวนผ่าน
การจัดท าและน าเสนอรายงาน UPR ต่อที่ประชุม HRC ในการติดตามและตรวจสอบ
ความก้าวหน้า ด้านสิทธิมนุษยชนของแต่ละประเทศบนพื้นฐานของความเท่าเทียมกันโดย
ประเทศสมาชิกสหประชาชาติทุกประเทศจะถูกทบทวนทางด้านสิทธิมนุษยชนทุกๆ 4 ปี โดยแต่
ละปีจะมีประเทศที่ถูกทบทวนปีละ 48 ประเทศ และมีการจัดประชุมของคณะท างาน UPR
พิจารณาเรื่องนี้ปีละ 3 ครั้ง ครั้งละ 2 สัปดาห์ การทบทวนแต่ละประเทศอาศัยเอกสารที่จัดท าขึ้น
เพื่อการนี้ ได้แก่รายงานประจ าชาติ (National Report) ซึ่งประเทศที่ถูกทบทวนได้จัดท าขึ้น
นอกจากนั้น ก็อาศัยข้อมูลจากรายงานของผู้เชี่ยวชาญอิสระ ด้านสิทธิมนุษยชนและกลไกด้าน
สิทธิมนุษยชนต่างๆและข้อมูลจากผู้มีส่วนเกี่ยวข้องอื่น (stakeholders) รวมทั้งองค์กรพัฒนา
เอกชน (non-governmental organizations) และสถาบันด้านสิทธิมนุษยชนในระดับชาติของ
ประเทศต่างๆ การทบทวนใช้เวลาครั้งละ 3 ชั่วโมง ซึ่งในช่วงดังกล่าวประเทศต่างๆ สามารถตั้ง
ค าถามและข้อคิดเห็นหรือข้อเสนอแนะ ประเทศที่ถูกทบทวนได้ ทั้งนี้ตอนท้ายที่สุดจะมีการจัดท า
- 62 -
